آذربایجان شرقی، میزبان جشنواره 50 هزار نفری عشایر

شاید بسیاری از مردم، فرصت نداشته باشند که از نزدیک با فرهنگ عشایر آشنا شوند، اما جشنواره فرهنگی ورزشی عشایر آذربایجان شرقی که به صورت منطقه‌ای و با مشارکت عشایر شمال غرب کشور اجرا می‌شود، فرصت مناسبی برای دیدن بخشی از زیبایی‌های زندگی عشایری و خرید محصولاتی است که فقط به دست عشایر استان تهیه می‌شود. این جشنواره 17 اردیبهشت در شهرستان کلیبر، بخش آبش احمد و روستای نجف تراکمه برگزار می‌شود و براساس پیش‌بینی‌ها امسال بیشتر از 50هزار نفر از این رویداد دیدن می‌کنند.

شهرستان کلیبر را می‌توان بهشت گمشده استان نامید. وجود جنگل‌های انبوه، کوه‌های سر به فلک کشیده و روستاهایی که زیبایی خاصی از نظر طبیعی و معماری دارند، باعث شده این شهرستان هر ساله گردشگران زیادی را میزبانی کند. وجود بخشی از عشایر استان نیز در این شهرستان، زیبایی خاصی به کلیبر بخشیده است. روستای نجف تراکمه نیز یکی از روستاهای عشایری این شهرستان است که از دو سال گذشته میزبان این رویداد شده است. برای رسیدن به این روستا باید بعد از رسیدن به کلیبر به طرف آبش احمد حرکت کرد. تابلوهای راهنمای برگزاری جشنواره، مسیر را به شما نشان خواهند داد.

نشاط در استان با رویداد عشایری

امسال برای بیست و سومین دوره جشنواره فرهنگی ورزشی عشایر در آذربایجان شرقی برنامه‌های متنوع ورزشی و فرهنگی در نظر گرفته شده است که شاید مهم‌ترین آن، کورس سوارکاری عشایر و کوچ نمادین عشایر باشد. مدیرکل امور عشایر آذربایجان شرقی در این باره به جام‌جم می‌گوید: نشاطی که این برنامه سال‌های اخیر در سطح استان و استان‌های همجوار ایجاد کرده است، قابل مقایسه با برنامه‌های دیگر و رویدادهای ورزشی و فرهنگی استان نیست.

سیدمحمدحسن آل‌هاشم عنوان می‌کند: در بیست و سومین دوره این رویداد، برنامه‌های متنوعی در نظر گرفته شده است و مهم‌ترین برنامه کورس اسب‌سواری عشایر است که در هشت کورس بین آقایان و بانوان عشایر برگزار می‌شود و در کنار آن مسابقاتی چون طناب‌کشی و دوومیدانی نیز پیش‌بینی شده است.

وی می‌افزاید: هر کورس از نظر اسب‌ها و نفرات شرکت‌کننده دسته‌بندی شده و جوایز نفیسی به نفرات برتر هر کورس و نفرات برتر سایر ورزش‌های پیش‌بینی شده، اعطا می‌شود.

به گفته مدیرکل امور عشایر استان کورس بانوان بسیار متفاوت با اسب سواری شهری است و زنان عشایر با لباس‌های رنگین سنتی خود در این کورس‌ها شرکت می‌کنند و حتی شاهد شرکت زنان مسن در مسابقات سخت اسب سواری هستیم.

آل‌هاشم تاکید می‌کند: امسال بازارچه‌ای نیز پیش‌بینی شده که محصولات عشایر ازجمله محصولات لبنی، پروتئینی و صنایع دستی بافته و تولید شده توسط زنان عشایری به معرض دید و فروش گذاشته می‌شود.

وی با اشاره به این که آشنا کردن عموم مردم با فرهنگ عشایر یکی از دلایل برگزاری چنین جشنواره‌ای است، اظهار می‌کند: این روزها کوچ بهاره عشایر استان در حال آغاز است و بر همین اساس روز جمعه کوچ نمادین عشایر با برنامه‌های ویژه و سنتی در حاشیه این جشنواره مقدمه‌ای بر کوچ اصلی عشایر استان خواهد بود.

آل‌هاشم ادامه می‌دهد: کوچ با شتر به روش سنتی و آغاز کوچ با موسیقی سنتی عاشیق‌های محلی بخش جذاب جشنواره خواهد بود.

وی همچنین می‌گوید: منطقه قشلاق هارنا در روستای نجف تراکمه نیز یکی از مناطق بسیار زیبای استان با آب و هوای معتدل است و زیبایی‌های وصف‌ناپذیر طبیعت این منطقه نیز یکی دیگر از دلایل استقبال از این جشنواره است.

به گفته آل‌هاشم، ‌سال گذشته بالغ بر 45 هزار نفر از مردم استان و استان‌های همجوار در این رویداد شرکت کرده بودند و امسال نیز پیش‌بینی می‌شود به دلیل تعطیلات پایان هفته، این مقدار به بیشتر از 50 هزار نفر برسد.

ملی و بین‌المللی شدن جشنواره به شرط رفع موانع

مدیرکل امور عشایر آذربایجان شرقی با اشاره به این که برای ملی و بین‌المللی کردن این رویداد و استفاده از ظرفیت‌های عشایر استان برای جذب گردشگر، برنامه‌ریزی‌هایی صورت گرفته است، می‌گوید: مشکلات مالی و حمایت نکردن مسئولان از چنین رویدادهایی مانع بزرگی برای تحقق این اهداف است.

آل‌هاشم ادامه می‌دهد: اداره کل امور عشایر بودجه ورزشی ندارد و بیشترین وظیفه این سازمان، توسعه زیرساخت‌ها و بهبود وضعیت عشایر است، اما با دیدن نشاطی که بین عشایر و سایر هموطنان ایجاد می‌شود، تصمیم داریم با حداقل امکانات، این جشنواره را به بهترین شکل ممکن برگزار کنیم.

وی تصریح می‌کند: اداره کل ورزش و جوانان استان یا دیگر نهادهای مرتبط در این زمینه کمک حال امور عشایر استان نیستند و تنها کمک‌های اندکی از سوی منطقه آزاد ارس و فرمانداری کلیبر در این زمینه تحقق یافته است.

آل‌هاشم عنوان می‌کند: اختصاص فضای دائمی برای این رویداد ورزشی یکی از برنامه‌های این اداره کل است که می‌تواند در تمام طول سال برای اهدافی چون جذب توریست مورد استفاده قرار گیرد.

کوچ عشایر در آذربایجان شرقی

با آغاز کوچ بهاره عشایر، فصل کاری و شور و نشاط عشایر بعد از حدود هفت ماه ساکن شدن در قشلاق آغاز می‌شود. این روزها کوچ عشایر حالت ماشینی و مکانیزه به خود گرفته است و بسیار سریع‌تر اتفاق می‌افتد، اما هنوز هم بسیاری از آداب و سنن عشایر در این کوچ رعایت می‌شود. کوچ بهاره برخی از طوایف عشایر حتی بیشتر از 200 کیلومتر مسیر را شامل می‌شود و معمولا محل توقف هر طایفه از سال‌های دور مشخص شده و رعایت می‌شود.

آذربایجان شرقی از نظر کوچ عشایر، یک استان مهاجرپذیر محسوب می‌شود و به دلیل وجود مراتع در مناطق مختلف استان بخشی از عشایر استان‌هایی چون زنجان، اردبیل، آذربایجان غربی و همدان نیز ییلاق را در استان سپری می‌کنند و برای قشلاق به محل زمستانی در استان خود برمی‌گردند. براساس آماری که توسط اداره کل امور عشایر استان ارائه شده است، جمعیت عشایری استان در فصول گرم سال به بیش از 13 هزار خانوار می‌رسد. این در حالی است که این تعداد در فصول سرد سال، اندکی بیشتر از 8000 خانوار است.

علی فرهاد