تهران، مقصد اصلی کالاهای قاچاق

کدام ارگان‌ها در زمینه قاچاق مسئول هستند و باید نظارت کافی داشته باشند؟

به‌طور کلی قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز تکلیف همه را روشن کرده است اما همان‌طور که می‌دانیم قاچاق مشکلات اقتصادی بسیار زیادی برای کشورمان ایجاد می‌کند، بنابراین، این‌که قانون مثلاً چند دستگاه خاص را مشخص کرده کافی نیست بلکه باید یک اراده ملی درست همانند دفاع مقدس در میان تمامی ارگان‌ها و مردم به‌عنوان مصرف‌کننده شکل گیرد. این در حالی است که می‌توان به وزارت صنعت، معدن و تجارت، گمرک جمهوری اسلامی ایران، وزارت جهاد کشاورزی، استاندارد، نیروی انتظامی و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در این باره اشاره کرد.

به نظر شما جایگاه مردم در این زمینه چیست؟

برخورد نهادها و سازمان‌های مربوطه با قاچاق، یک بخش کار است اما آنچه مهم است در بخش تقاضاست. بنابراین مردم باید با توجه به منافع اقتصادی کشورمان در خصوص اشتغال و حمایت از تولید ملی، حریم اقتصاد ملی ایران را در خریدهایشان کاملا در نظر داشته باشند و با تحریم کالاهای قاچاق زمینه سودجویی برخی افراد را از بین ببرند چون در غیر این صورت هرچه سازمان‌ها و نهادهای مربوطه تلاش کنند بازهم نمی‌توان نتیجه مطلوب دید.

به نظر می‌رسد در اجرای قانون قاچاق کالا و ارز ناهماهنگی مشهودی میان سازمان‌ها و نهادهای درگیر وجود دارد، نظر شما در این زمینه چیست؟

ببینید، به‌طور کلی مبارزه با قاچاق کالا و ارز موضوعی است که باید همگی دست به‌دست یکدیگر دهیم تا نتیجه داشته باشد و از آنجا که استان تهران به‌عنوان مقصد اصلی کلیه کالاهای قاچاق است باید تمام ارگان‌ها و نهادهای مسئول همراه یکدیگر باشند. به‌عنوان مثال ممکن است در قانون نامی از ارگان خاصی نیامده باشد، اما باید تمام مسئولان مربوطه و دستگاه‌ها در این زمینه اقدام کنند.

لطفاً در این زمینه مثالی بزنید.

در ماده 36 این قانون شاید هیچ نامی از بازرسی خود اصناف نیست ولی امروز خود اصناف نیز در این زمینه همکاری دارند، یا در مورد اخیر حتی نهادهای نظامی و انتظامی که هیچ مسئولیتی ندارند به یاری سازمان آمده و مشغول کنترل هستند. بنابراین موضوع ناهماهنگی نیست.

قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز از سال 1392 تقریباً مطرح و سال 1393 نیز ابلاغ شده است اما چرا تاکنون اجرایی نشده است؟

ببینید، به‌طور کلی قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز قانونی جدید در کشورمان است و باید برای اجرایی شدن کامل آن کمی زمان درنظر بگیریم. این درحالی است که نبود برخی از آیین‌نامه‌ها باعث به تعویق افتادن آن شده است.

این آیین‌نامه‌ها که مدت زمان مشخصی برای اجرایی شدن داشتند، چطور تاکنون اجرایی نشده‌اند؟

همان‌طور که گفتم از سال 1393 که این قانون اجرایی شده است بخش عمده‌ای از موارد مطرح شده در آن منوط به تصویب آیین‌نامه‌ها بود که بلاتکلیف مانده بود که با پیگیری‌های بسیار جدی ستاد تا امروز 80 درصد از آن آیین‌نامه‌ها اجرایی شده‌اند. اما نباید فراموش کرد که آیین‌نامه یعنی همکاری، همفکری و هماهنگی بخش عمده‌ای از مسئولان در یک سازمان و نهاد که نیازمند زمان و زیرساخت است. با در نظر گرفتن حجم انبوهی از آیین‌نامه‌های مورد نیاز نمی‌توان گفت به آیین‌نامه‌ها بی‌توجهی شده است در صورتی که مجلس و دولت امروز با جدیت درحال بررسی کل این موضوع هستند.

با توجه به این‌که کالای قاچاق از مرزهای کشورمان وارد می‌شود، چرا برخوردها از تهران شدت گرفته است؟

به‌طور کلی تهران در مقوله اقتصادی مثل دیگر پایتخت‌های جهان به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین مقاصد قاچاق است. بنابراین هنگامی که تهران تحت کنترل قرار گرفته و برای قاچاقچیان ناامن شود جای تردید نیست که باقی نقاط کشورمان نیز کاهش آمار قاچاق را شاهد خواهند بود. به همین دلیل ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز تصمیم گرفته با توجه به فرمایشات مقام معظم رهبری و اهمیت حمایت از تولید داخل ابتدا با شدت هرچه تمام‌تر استان تهران را تحت کنترل گرفته تا بتدریج دیگر استان‌ها نیز با استفاده از تدابیر جدید تحت کنترل قرار گیرند.

آیا ماموران ستاد در میدان مرکزی تهران مستقر نیستند که میوه‌های قاچاق شبانه وارد میدان شده است؟

بعد از این‌که مقام معظم رهبری از ورود میوه‌های قاچاق به کشورمان ابراز نگرانی کرده و دستور دادند با این پدیده جدی برخورد شود، از 25 بهمن ماه ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز علی‌رغم این‌که نیروهای کمیسیون بازرسی اصناف و تعزیرات در میدان مرکزی میوه ‌و تره‌بار مستقر بودند؛ طرح تشدید بازرسی‌ها را اجرایی کرد و با بازرسی‌های گسترده‌تری این میدان و میادین دیگر استان را زیر نظر گرفت. این درحالی است که براساس تکلیفی که ستاد برعهده‌ خود می‌داند از مبداء تا مقصد سعی در رصد کالاهای موجود و وارده بازار دارد.

مهلت تعیین شده برای اصناف بخصوص کسبه میدان مرکزی میوه و تره‌بار تهران به چه منظور بوده است؟

با توجه به درخواست اتحادیه مربوطه و با درنظر گرفتن ماده 18 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز که به صراحت اعلام می‌کند حمل، نگهداری و عرضه کالای قاچاق، جرم است این مهلت را برای کسبه درنظر گرفتیم تا در صورت بی‌اطلاع بودن از مبادی ورود کالاهایشان (میوه) نسبت به تکمیل مدارک مورد نیاز اقدام کنند یا در غیر این صورت کالا را به صاحب اولیه بازگردانند. بنابراین این مهلت جهت همکاری و حمایت از کسبه مربوطه درنظر گرفته شده البته این سیاست برای تمام اتحادیه‌ها درنظر گرفته شده است و هیچ سیاست دیگری درپی آن نیست.

بازرسی‌های شما صرفاً در میدان میوه و تره‌بار بوده است؟

خیر، براساس طرح جدید صرفاً بازارها مورد بازرسی قرار نگرفته‌اند بلکه تمام فروشگاه‌های سطح شهر و البته انبارهایی که ممکن است در آن کالای قاچاق نگهداری شود نیز ارزیابی و بازرسی‌های دوره‌ای و موردی خواهند شد که بخصوص درباره میوه تمامی سردخانه‌ها و محل‌های نگهداری میوه نیز شامل می‌شود.

میزان کشفیات طی تشدید بازرسی‌های شما چقدر بوده است؟

طی دوره یاد شده که تشدید بازرسی‌ها صورت گرفته است 1400 کیلوگرم سیر خشک، 34 تن نارنگی پاکستانی، 300 جعبه سیب سبز فرانسوی، 87 جعبه آلوی سیاه آفریقایی و 690 کیلو گرم بلوط همراه مقادیری انگور، بامبو و لیموترش کشف و ضبط شده است که در این زمینه 17 نفر نیز بازداشت و برای اعمال قانون معرفی شده‌اند.

در زمینه بازرسی‌ها و میزان کشفیات آیا رشدی داشته‌ایم؟

بله، رشد قابل ملاحظه‌ای در هر دو مورد را تجربه کرده‌ایم. در بخش بازرسی‌ها سال گذشته 637 مورد بازرسی صورت گرفته بود که امسال تا روز چهارم اسفندماه 3238 مورد بازرسی از اصناف مختلف صورت گرفته است. در این زمینه رشد کشفیات کالایی هم 300 درصد بوده و ارزش ریالی کالاهای کشف شده نیز 220 درصد افزایش از نظر قیمتی معادل 9 میلیارد تومان داشته است.

برنامه شما برای سال آینده چیست؟

همان‌طور که اشاره کردم اهمیت مبارزه با کالای قاچاق برهیچ کس پوشیده نیست. بنابراین این سازمان سال 95 را سال انجام عملیات مراقبتی و تهاجمی در بحث مدیریت عرضه کالای قاچاق در سطح فروشگاه‌های استان درنظر گرفته است. چون طبق قانون به هیچ‌وجه عرضه کالای قاچاق، ممکن نیست و باید مصادیق آن جمع‌آوری شود. این سیاست در مجموع برای ناامن کردن فضای اقتصادی برای سودجویان انجام خواهد شد.

تکلیف کالاهای مکشوفه در این‌گونه طرح‌ها چیست؟

فراموش نکنیم ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز مجری قانون است و آنچه قانون تعیین کند را انجام می‌دهد نه این‌که خود تعیین کننده باشد. بنابراین هنگامی که کالای قاچاق کشف می‌شود سازمان و نهاد مربوطه که باید درباره سلامت آن نظر دهد برای غیرقابل استفاده بودن کالا گواهی صادر کرده تا قانون برای انهدام آن دستور لازم را صادر کند. بنابراین درخصوص کالاهایی‌ که سلامت محور هستند مثل میوه، سیگار، دارو، انواع خوراکی و البسه براساس قانون تاکید بر انهدام کامل، حتی در صورت کیفیت بالای ظاهری محصولات است. چون همه می‌دانیم این مواد می‌توانند در صورت آلوده بودن مشکلات عمده‌ای برای جامعه ایجاد نمایند.

چرا تاکنون برای منهدم کردن کشفیات از رسانه‌ها دعوت نشده است؟

با درنظر گرفتن اهمیت موضوع و برخی شایعات که مطرح شده کالاهای مکشوفه دوباره سر از بازار در می‌آورند، حاضریم از تمام رسانه‌ها برای حضور در مراسم انهدام این‌گونه کشفیات دعوت ‌کنیم تا کاملاً شفاف نسبت به سرنوشت کالاهای قاچاق مکشوفه اطلاع رسانی شود.

برخی عنوان کرده‌اند مبادی ورودی گمرک توان کنترل کامل محموله‌ها را ندارد و کالای قاچاق وارد می‌شود. نظر شما در این زمینه چیست؟

به‌طور کلی اگر تمام این بازرسی‌‌ها انجام شود، اما مبادی ورود کنترل نشود این کار هیچ فایده‌ای ندارد و باید دوباره این روند تکرار شود. اما این‌که گمرک کم کاری کرده در حیطه کاری ما نیست که اظهارنظر کنیم. ولی یک نکته کاملاً مشخص در این بین وجود دارد که عمده کالای قاچاقی که می‌تواند از تاسیسات گمرک عبور کند مربوط به کالاهای ترانزیتی است. به این صورت که محموله‌ای (مثل میوه) از مبادی قانونی کشورمان با تجهیزات کامل وارد خاک ایران می‌شود و براساس اسناد و مدارکی که به مسئولان گمرک ارائه می‌دهند قرار است به یک کشور دیگر حمل شوند اما قبل از این‌که از کشورمان خارج شود در میانه راه کالا تغییر کرده و کالای دیگری از مرزهای ایران خارج می‌شود، مشکلی که در این میان وجود دارد حمل و نقل ترانزیتی است که باید با استفاده از قوانین جدیدتر آن را ایمن کنیم.

آیا کانتینترهای ترانزیتی توسط گمرک پلمب نمی‌شوند؟

بله، براساس قانون این اتفاق صورت می‌گیرد ولی از آنجا که پلمپ‌های موجود به صورت سنتی بوده‌اند، بعضا قابل جعل یا فک بوده‌اند و همین موضوع می‌تواند عاملی در افزایش قاچاق کالاهای ترانتزیتی باشد. اما تمهیداتی صورت گرفته که از طریق سیستم آنلاین تمام محموله‌های ترانزیت از ابتدای ورود به محوطه گمرک ورودی تا خروج از گمرک خروجی دیگر ‌به‌صورت کامل با استفاده از جی پی اس تحت کنترل باشند. این تجهیزات درحال نصب و مراحل تست را گذرانده است و از آینده نزدیک پلمپ‌های جدید به هیچ‌عنوان جعل یا فک شدنی نیست.

گروهی معتقدند تعرفه‌های غیر اصولی گمرک باعث افزایش قاچاق شده است، نظر شما چیست؟

بله، نظر ما هم همین است چون امروز شاهد اعتمال تعرفه‌های تقریباً نامتناسب با اقتصاد کلی کشورمان هستید که موجب شد میل به قاچاق تشدید شود. از این‌رو بهترین راهکار این است که تعرفه‌ها به سمت واقعی شدن حرکت کنند و مسئولان در این زمینه گام موثرتر و سریع‌تری بردارند.

شرایط برای باقی کالاها چگونه است؟

براساس سیاست‌های کنترلی قرار براین شده است که تمامی کالاها با هماهنگی‌های صورت گرفته میان دستگاه‌های مربوطه همواره تحت بررسی و کنترل قرار گرفته و در طول مسیرها نیز کنترل شود. بنابراین با رصد هدفمند ناوگان حمل و نقل حتی اگر کالای قاچاق از یک استان مرزی عبور کند و به سمت دیگر شهرها درحرکت باشد بدون تردید در بازرسی بعدی شناسایی شده و ضبط می‌شود.

درباره قاچاق پوشاک نیز کمی توضیح دهید؟

اغلب البسه قاچاق که کشف شده تولید خود ایران است که به‌عنوان کالای خارجی دوباره وارد کشورمان شده است. اما درباره حجم این کالاها تا اسفندماه 432 تن البسه قاچاق کشف شده است. این درحالی است که چون در ایام پایانی سال هستیم و بدون تردید زمینه فروش این‌گونه البسه نیز فراهم شده از هفته آینده برخورد شدیدتری در این زمینه خواهیم داشت و از مبادی توزیع نیز اقدام به کنترل می‌کنیم.