شبی از «شب‌های فوتبالی»

حرکاتی که می‌بینیم یا صداهایی که می‌شنویم از تلاش و دقت نظر تمامی عوامل یک برنامه تلویزیونی خبر می‌دهد که بلافاصله پس از پایان بازی‌های لیگ برتر فوتبال، زوایای دیگر بازی‌ها را در اختیار بینندگان می‌گذارند تا اخبار دقیق، شفاف و گاه دست اول به مخاطبان داده شود. اینجا هم مثل تمامی شب هاست با این تفاوت که شب‌های استودیوی ولیعصر در سازمان صداوسیما در پایان هر هفته بازی‌های لیگ برتر، «شب‌های ‌فوتبالی »است.

در یکی از همین شب‌ها با چاووش هماوندی، عکاس جام‌جم وارد رژی پخش برنامه‌ شب‌های فوتبالی شدیم که از شبکه ورزش پخش می‌شود. طبق معمول تعداد زیاد مانیتورها و تصاویر مختلف با افرادی که رو به مانیتورها، پشت میز نشسته‌ و مشغول کارند، توجه‌مان را جلب کردند. طبیعی بود میان آنها ابتدا خودمان را به تهیه‌کننده برنامه معرفی کنیم. اصلا بگوییم که هستیم و از کجا آمده‌ایم؟

با هماهنگی‌هایی که از قبل با مهرزاد ارشادی‌فر، مدیر تامین برنامه شبکه ورزش صورت گرفته بود به گرمی از ما استقبال شد.

اتاق فرمان (رژی) برنامه را با عبدالله روا (مجری) و افشین عبداللهیان (کارشناس برنامه) آغاز کرد و ما در آن فضای پرانرژی از پشت دیوار شیشه‌ای که اتاق فرمان را از استودیوی پخش جدا می‌کند، دقایقی از برنامه را تماشا کردیم.

برخلاف آرامشی که در استودیوی پخش وجود دارد، در اتاق فرمان همه عوامل بنا بر مسئولیتی که دارند در وقت مقتضی صحبت می‌کنند. آنجاست که تصمیم گرفته می‌شود چه بخش‌هایی روی آنتن برود و نگاه موشکافانه به همه اتفاقات برنامه جلب توجه می‌کند.

شب‌های فوتبالی از شبکه ورزش به صورت زنده پخش می‌شود، بنابراین صحبت کردن با تهیه‌کنندگان آن که هرلحظه در حال اعلام بخش‌های مختلف از روی کنداکتور برنامه هستند، کار آسانی نیست؛ به‌ویژه که یک شب بعد از شهرآورد هشتاد و یکم ما مهمان جام‌جمی‌های داخل سازمان صداوسیما هستیم.

چند ساعتی بیشتر از پایان هفته یازدهم بازی‌های لیگ نگذشته که رفت و آمد عوامل هماهنگی و در راس همه اکبر باقری، مدیر تولید شهرستان‌ها نظرمان را جلب کرد. او بین اتاق فرمان تا اتاق تدوین مدام در تکاپوست و کاغذهای متعدد در دستش را به طور مرتب زیر و رو می‌کند. انگار نگران زمان است مبادا از دست برود.

با مهمانانی که از جنس سرخابی‌ها دعوت شده‌اند می‌توان متوجه شد بخش آغازین برنامه متاثر از اتفاقات شهرآورد هشتاد و یکم بوده که یک روز قبل برگزار شده است. به این منظور مسعود معینی، پیشکسوت استقلال و حسین عبدی از پرسپولیس داخل استودیو نشسته‌اند و از بازی حرف می‌زنند.

شب‌های فوتبالی یکشنبه شب، متن و حاشیه دربی 81 و سپس بازی‌های هفته یازدهم را بررسی می‌کند. به این ترتیب یک بار دیگر خط‌مشی کلی، ایده و هدف اصلی برنامه حتی در شلوغی و حاشیه‌های به جا مانده از شهرآورد 81 گم نمی‌شود.

برنامه‌ای با ساختار متفاوت

شب‌های فوتبالی با رویکرد نقد و بررسی رقابت‌های فوتبال با بهره‌گیری از کارشناسان خبره در تهران و شهرستان‌های مختلف، در شب‌هایی که بازی‌های لیگ برگزار می‌شود روی آنتن شبکه ورزش می‌رود و نتایج بازی‌ها و موضوعات مختلف را از نگاه کارشناسان، مربیان و نویسندگان ورزشی مورد بحث و بررسی قرار می‌دهد.

در بدو ورودمان به اتاق فرمان متوجه شدیم برنامه دو تهیه‌کننده دارد. مقداد مومن‌نژاد و مجید خواجه‌نژاد که با کمک عوامل دیگر سعی دارند برنامه‌ای مخاطب‌پسند روی آنتن بفرستند.

مومن‌نژاد از پشت شیشه روی گفتار مجری و کارشناسان برنامه دقت دارد و هرجا نکته‌ای به ذهنش می‌رسد از طریق گوشی به عبدالله روا می‌گوید. مجید خواجه‌نژاد هم علاوه بر این مسئولیت با اکبر باقری روی ارتباط‌های تلفنی از شهرستان‌ها دقت دارد.

مومن‌نژاد در فواصل کوتاهی که در اختیارمان قرار می‌گیرد درباره مقدمات تولید این برنامه می‌گوید: قبل از بازی‌های لیگ برتر، طرح اولیه این برنامه مورد بررسی مدیران شبکه قرار گرفت و ما سعی کردیم برنامه‌ای تهیه کنیم که هواداران فوتبال بلافاصله در جریان همه زوایای بازی‌های همان روز قرار بگیرند.

مومن‌نژاد با اشاره به همین نکته ادامه می‌دهد: با موافقت مدیران شبکه برنامه شب‌های فوتبالی روی آنتن شبکه ورزش رفت، آن هم در شرایطی که این برنامه شب ثابتی در هفته ندارد و پخش آن براساس جدول بازی‌های لیگ متغیر است.

یکی از دو تهیه‌کننده شب‌های فوتبالی از همکاری و فضای صمیمی‌ای که طی این مدت بین عوامل برنامه‌ساز به وجود آمده راضی و خرسند است و چنین فضایی را عامل اصلی پایداری و ثبات یک برنامه تلویزیونی می‌داند.

او می‌گوید: تمامی تلاش‌مان این است از فضای مثبت با انرژی خوب بچه‌ها در استودیوی پخش و اتاق فرمان استفاده کنیم و آن را در قالب گفت‌وگو، مباحث کارشناسی بخش‌های مختلف فوتبال به بینندگان و مخاطبان خودمان منتقل کنیم؛ زیرا مهم‌ترین عامل موفقیت یک برنامه اعتمادسازی میان مخاطبان است.

خوشبختانه طی این مدت بازخورد خوبی داشتیم به طوری که مجموعه دست‌اندرکار فوتبال کشور و بینندگان و هواداران فوتبال از سبک و سیاق برنامه راضی هستند. از این رو مسئولیت‌مان سخت‌تر شده است و برای آن که خوراک خوبی برای سلایق و ذائقه‌های مردم فراهم آوریم باید تلاش بیشتری کنیم.

مومن‌نژاد در پاسخ به پرسش‌هایی که از قیاس برنامه‌اش با برنامه‌های دیگر فوتبالی در سیما می‌شود، می‌گوید: ارتباطی بین برنامه ما با برنامه‌های دیگر وجود ندارد. ما در شب بازی‌های همان روز برنامه داریم و بحث داوری، کارشناسی و کنفرانس‌های خبری را به فاصله چند ساعت بعد از مسابقه‌ها پخش می‌کنیم که سایت‌ها و روزنامه‌های ورزشی از این مطالب به سرعت بهره می‌برند و شاهد بازتاب بخش‌های متعدد برنامه در رسانه‌های دیگر هستیم، بنابراین یکی از امتیازات ویژه برنامه ساختار متفاوت آن است.

سرعت انعکاس رویدادها

شب‌های فوتبالی کاری از گروه تولید شبکه ورزش سیماست. مجید خواجه‌نژاد، دیگر تهیه‌کننده برنامه می‌گوید با توجه به تخصصی بودن شبکه ورزش تهیه چنین برنامه‌ای برای این شبکه نیاز بود. او ادامه می‌دهد: ما طی 120 دقیقه یا برخی شب‌ها بیشتر از این زمان برنامه داریم و هدف‌مان جلب و ایجاد رضایت مخاطبان است.

شب‌های فوتبالی به دیدارهای فوتبال روز می‌پردازد و نتایج بازی‌ها و موضوعات مختلف را از نگاه کارشناسان، مربیان و نویسندگان ورزشی مورد بحث و بررسی قرار می‌دهد.

خواجه‌نژاد به تیم 12 نفره بخش آنالیز بازی‌ها اشاره می‌کند که چگونه داده‌های آماری را بلافاصله بعد از پایان بازی‌ها در اختیار گروه برنامه‌ساز قرار می‌دهند. تهیه‌کننده شب‌های فوتبالی می‌گوید: تیم‌های آنالیز ما در شهرهای مختلف مستقر هستند و بعد از پایان بازی‌ها آمار هر مسابقه را در اختیارمان قرار می‌دهند.

در این میان سرعت حرف اول را در برنامه ما می‌زند تا از طریق داده‌های درست و به موقع بتوانیم رضایت مخاطبان را جلب کنیم.

با حرف‌های خواجه‌نژاد اینک از سرعتی که او درباره اش حرف می‌زند تعریف بهتری داریم، زیرا همان طور که از ابتدای ورودمان به ساختمان پخش ولیعصر متوجه شدیم مشخصه و هویت اصلی برنامه بیشترین بازدهی در کمترین زمان است.

در واقع تهیه‌کنندگان شب‌های فوتبالی در پی آن هستند تا تب بازی‌ها سرد نشده آنها را با مجموعه‌ای از اطلاعات و اخبار دست اول در اختیار مخاطبان خود قرار دهند.

خاطره‌بازی با پیشکسوتان

یکی دیگر از بخش‌های دیدنی برنامه شب‌های فوتبالی خاطره‌بازی پیشکسوتان سرخابی است.

بازیکنان سابق تیم‌های استقلال و پرسپولیس با هماهنگی قبلی توسط تهیه‌کنندگان برنامه در خانه خود میزان دوربین شب‌های فوتبالی هستند، طوری که در جریان پخش بازی از واکنش‌های آنها تصویربرداری می‌شود.

در پایان این بخش نیز پیشکسوتان دو تیم استقلال و پرسپولیس علاوه بر تحلیل بازی همان روز، تیم‌های سابق خود و خاطراتی از دوران فوتبال خود را بازگو می‌کنند.

موبایلی

شب‌های فوتبالی بخشی به نام «موبایلی» دارد که از بخش‌های جدید و جالب توجه برنامه است. در این بخش بازیگران سینما، اهالی فوتبال، گویندگان و گزارشگران صداوسیما یک دقیقه درباره موضوع روز صحبت می‌کنند. این بخش توسط خود این افراد تهیه و برای شبکه ورزش ارسال می‌شود. یکشنبه شب که ما از روزنامه جام‌جم مهمان شب‌های فوتبالی بودیم محمد نوری بازیکن فصل پیش پرسپولیس از قطر فیلم یک دقیقه‌ای با تصویر و گفتار خودش از شهرآورد 81 را به برنامه فرستاد. سعید شیخ‌زاده بازیگر و علی رضوانی خبرنگار واحد مرکزی خبر نیز همان شب در بخش موبایلی شب‌های فوتبالی از شهرآورد گفتند.

راضی نگه داشتن مخاطبان

کارشناس ثابت و سردبیر برنامه شب‌های فوتبالی افشین عبداللهیان از همکاران مان در مطبوعات ورزشی است. او تجربه سال‌ها ورزشی‌نویسی را این بار با خود به یک برنامه تلویزیونی آورده است.

عبداللهیان به گستره وسیعی که مخاطبان برنامه را دربر می‌گیرد، اشاره می‌کند و می‌گوید: کارشناسان زیادی در شهرهای مختلف داریم که بنا بر تقاضای ما بازی‌ها را تماشا و همان شب در برنامه برای بینندگان تحلیل می‌کنند.

مباحث کارشناسی ما مختص به افراد خاصی نیست، زیرا در مدت 15 برنامه حدود صد نفر کارشناس داشتیم. کارشناسانی که سه یا چهار برنامه همراه‌مان بوده‌اند را مردم با ارسال پیامک انتخاب کرده‌اند و دعوت دوباره کارشناسان با نظر مردم اتفاق می‌افتد.

عبداللهیان یکی دیگر از اتفاق‌های خوبی که در شب‌های فوتبالی می‌افتد و او همراه تهیه‌کنندگان و عبدالله روا، مجری برنامه در پی آن هستند بحث فرهنگسازی قبل، حین و بعد از تماشای مسابقه فوتبال است. او می‌گوید: می‌خواهیم توجه مدیران و مربیان فوتبال را بیشتر به مباحث فنی فوتبال جلب کنیم. همین طور مردم تا از زوایای مختلف به مباحث فوتبال نگاه کنند و حاشیه‌پردازی‌های بی‌مورد و زائد فوتبال حذف شود.

خوشبختانه با بازخوردهایی که از مخاطبان می‌گیریم در مسیر هدف‌مان گام می‌گذاریم، به طوری که مردم در هر برنامه سخت‌پسندتر می‌شوند و علایق خود را به بحث‌های کارشناسی با رویکرد نقد و بررسی همچنین داده‌های آماری بازی‌ها نشان می‌دهند.

چند لحظه از حرف‌های عبداللهیان نمی‌گذرد که نتایج آرای مسابقه پیامکی برنامه گواه صحبت‌هایش می‌شود. مشارکت برنامه‌ای که حوالی ساعت 11 شب به انتها رسیده راضی‌کننده است و ما مانند مومن‌نژاد که می‌گوید برنامه شب‌های فوتبالی طفلی نوپا در بین برنامه‌های فوتبالی در سیماست، اما در همین زمان کم جای خود را باز کرده است، استودیوی پخش ولیعصر را ترک می‌کنیم تا در روزها و شب‌های دیگر باز شاهد بالندگی و تنومندی این طفل نوپا باشیم.

محمد رضاپور

ورزش