رونق آرام در بازار مسکن

به گزارش خبرنگار جام‌جم، بازار مسکن همپای سایر بخش‌های اقتصاد کشور از حدود دو سال پیش به این سو به خواب رکودی فرو رفت.

کارشناسان علت اصلی این رکود را وضعیت انتظاری اقتصاد ایران و در جریان بودن مذاکرات هسته‌ای عنوان می‌کنند. بر این اساس، سرمایه‌های حاضر در بخش مسکن به علت همین حالت انتظاری به بازارهای نقد‌شونده‌تری مانند سپرده‌گذاری در بانک‌ها یا بازار ارز رو آوردند.

حتی بخشی از سرمایه‌های بازار مسکن راهی بازار سرمایه شد. اما هر چه بود، نتیجه این شد که سرمایه‌ها از بازار مسکن خارج شد و به‌دنبال آن آمار ساخت و معاملات مسکن کاهش یافت.

با این حال نگاهی به آمار ارائه شده در بخش مسکن نشانگر رونق گرفتن آرام معاملات است. در حالی که کارشناسان اعلام دریافت مالیات از خانه‌های خالی را نیز اهرمی برای رونق یافتن بیشتر معاملات در ماه‌های پیش رو ارزیابی می‌کنند.

نگاهی به آمار ماهانه معاملات بخش مسکن در تهران که در گزارش مرداد ماه بانک مرکزی منعکس شده نشان می‌دهد یخ بازار به آرامی در حال آب‌شدن است. براساس این آمار، از ابتدای سال جاری تاکنون روند معاملات مسکن سیر صعودی داشته به طوری که در فروردین ماه 51 هزار و 540 مورد، اردیبهشت ماه 93 هزار و 677 مورد، خردادماه 93 هزار و 821 مورد، تیرماه 81 هزار و 695 مورد و مردادماه 86 هزار و 762 مورد معامله مسکن در پایتخت انجام شده که توصیف کننده کل کشور است.

این گزارش افزود: در مرداد سال ١٣٩٤، تعداد معاملات آپارتمان‌های مسکونی شهر تهران به 13 هزار و 100 واحد مسکونی رسید که در مقایسه با ماه مشابه سال قبل 3.2 درصد افزایش نشان می‌دهد. بررسی توزیع تعداد واحدهای مسکونی معامله شده به تفکیک عمر بنا در مرداد سال ۱۳۹۴ حاکی از آن است که واحدهای نوساز تا پنج سال ساخت با سهم 52.8 درصد، بیشترین حجم از واحدهای مسکونی معامله شده را به خود اختصاص داده است.

خروج از رکود مسکن

دراین باره، دکتر منصور آرامی، سخنگوی کمیسیون عمران مجلس به جام‌جم گفت: بازار مسکن فعلا در رکود قرار دارد اما نشانه‌ها و تکانه‌هایی که شاهد هستیم دال بر این است که این بازار به آهستگی در حال خروج از رکود است.

وی ادامه داد: سیاست‌هایی که برای خروج از رکود مسکن از سوی دولت اعلام شده تا حدودی تاثیر گذاشته است. از تسهیلات در نظر گرفته شده تا سیاست‌های تولید مسکن از جمله این برنامه‌هاست.

این نماینده مجلس اضافه کرد: از سوی دیگر، اوایل سال 95 پایان پروژه مسکن مهر است و همین امر باعث می‌شود تا تقاضا در بحث مسکن افزایش یابد. در طول این مدت بسیاری از افراد با دل بستن به پروژه مسکن مهر قصد داشتند که خانه‌دار شوند اما اکنون همان افراد مشغول واگذاری سهام خود و به دنبال مسکن در شهرها هستند به این دلیل که این پروژه هنوز از امکانات درون شهری مانند آب، برق، گاز و خدمات رفاهی در برخی مناطق ساخته شده برخوردار نیست.

آرامی تصریح کرد: با پایان یافتن مسکن مهر بخش خصوصی حضور جدی‌تری در تولید و عرضه مسکن خواهد داشت و خروج از رکود را به صورت واقعی شاهد خواهیم بود.

مالیاتی که بازار را رونق می‌دهد

علیرضا خسروی، عضو کمیسیون عمران مجلس در گفت‌وگو با جام‌جم اظهار کرد: براساس اعلام سازمان امور مالیاتی و جدیتی که ابراز شده، واحدهای مسکونی خالی که بعد از سال دوم اجاره داده نشود، مشمول مالیات خواهد شد اگر چند سال خالی بماند مالیات آن به صورت تصاعدی افزایش پیدا می‌کند و همین امر باعث می‌شود در کوتاه مدت افراد واحدهای خود را یا به فروش بگذارند یا اجاره دهند و عرضه مسکن زیاد شود.

وی افزود: اکنون بی‌تعادلی در بازار عرضه و تقاضای مسکن وجود ندارد و مشکلی که اکنون وجود ندارد عرضه نشدن واحدهای خالی ساخته شده است که با قانون مالیات ساماندهی می‌شود.

افزایش معاملات، سرآغاز رونق

در همین حال علیرضا سرحدی، عضو هیات‌مدیره انجمن صنفی مهندسان صنعت ساختمان به جام‌جم گفت: معاملاتی که اکنون انجام می‌شود نیاز بازار است و این میزان رشد معاملات، خبری از رونق بازار نمی‌دهد اما می‌توان نیمه پر لیوان را دید که افزایش معاملات سرآغاز رونق مسکن خواهد بود اما با رونق واقعی فاصله زیادی داریم.

وی افزود: بازار مسکن را در حال حاضر نمی‌توان به صورت مجزا تجزیه و تحلیل کرد و بیشتر تابع شرایط اقتصادی کلان است. تغییراتی هم که شاهد هستیم برگرفته از نوسانات جزئی است.

این کارشناس بازار مسکن اضافه کرد: مسکن از آنجایی که یکی از بخش‌های پولساز و اشتغالزا محسوب می‌شود اکنون در رکود فرو رفته است و همین امر باعث شده تا اقتصاد کشور کمی دچار مشکل شود اما با آزادسازی منابعی از سوی غربی‌ها که به عنوان پول‌های بلوکه شده مطرح است و سرمایه‌گذاری قسمتی از آن در بخش مسکن، می‌تواند سودآوری و سرمایه‌گذاری را برگرداند.

سرحدی گفت: اکنون تولید مسکن برای سرمایه‌گذاران صرفه اقتصادی ندارد و واحدی هم که ساخته می‌شود به فروش نمی‌رسد، لذا برنامه‌ریزی و سیاست‌های دولت در دوران پساتحریم نقش بسزایی در بازار مسکن خواهد داشت.

وی تصریح کرد: زمانی که خروج از رکود اتفاق می‌افتد و بازار کالایی به رونق می‌رسد حتما افزایش قیمت را شاهد خواهیم بود که این موضوع در بازار مسکن مستثنا نیست.

تا پایان سال تغییر نداریم

در همین حال، مهرداد هاشم‌زاده همایونی، کارشناس بازار مسکن در گفت‌وگو با جام‌جم اظهار کرد: در طول سال 94 تغییری را در بازار مسکن شاهد نبودیم و پیش بینی می‌شود همین روند تا پایان سال ادامه داشته باشد.

وی افزود: رکودی که اکنون در بازار وجود دارد به دلیل کمبود نقدینگی و انتظاری است که مسکن اولی‌ها از سیاست‌های اتخاذ شده دولت دارند.

هاشم‌زاده همایونی اضافه کرد: از دیگر دلایل وجود رکود در بازار مسکن، تولید زیاد است که باعث اشباع شدن بازار مسکن شده است. این موضوع در کلانشهرها بیشتر صدق می‌کند و باعث دامن زدن به‌گرانی مسکن نیز شده است.

این کارشناس مسکن گفت: برخی افراد بر این باورند که با اجرای رفع تحریم‌ها بازار مسکن به شکوفایی قابل توجه خواهید رسید، اما در واقع این طور نخواهد بود و اگر هم تغییراتی را شاهد باشیم در سال 95 رقم خواهد خورد که میزان این تغییرات زیاد نیست.

وی تصریح کرد: مهم‌ترین عاملی که می‌تواند در قیمت تمام شده مسکن تاثیر بگذارد قیمت زمین است. اگر وزارت راه و شهرسازی قصد رونق بازار مسکن را دارد باید تدابیری را اتخاذ کند که قیمت زمین کاهش یابد به این دلیل که اکنون 50 تا 70 درصد قیمت تمام شده مسکن را قیمت زمین تشکیل می‌دهد.

هاشم‌زاده همایونی اظهار کرد: تا زمانی که این عوامل اصلاح نشود خانه‌دار شدن همچنان مشکل خواهد بود و قدرت خرید خانوارها افزایش نمی‌یابد.

محمدحسین علی‌اکبری - اقتصاد