فضای مجازی؛ تکلیف چیست؟

میزان جلساتی که شورای عالی فضای مجازی برگزار کرده، بسیار کم بوده یا جلسات بدون حضور برخی اعضای اصلی برگزار شده است. به نظر می رسد برگزاری مداوم جلسات این شورا و پیگیری دستور کار و موضوعات مهم، حداقل کاری است که باید صورت بگیرد. اما متأسفانه این شورا در دوره قبل به یک شورای تشریفاتی بدل شده بود که جلساتش به طور نامنظم و بدون داشتن دستور کار برگزار می‌شد.

در حالی‌که این شورا با ایجاد هماهنگی و نظارت بر دیگر دستگاه‌های دست‌اندرکار در امور فرهنگی مانند وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان صداوسیما، سازمان تبلیغات اسلامی، شهرداری‌ها، بسیج، دانشگاه‌ها و... که در عرصه تولید محتوا دست دارند، می‌تواند نقش مؤثری در فضای مجازی داشته باشد، متأسفانه ما هنوز تکلیف خود را با فناوری‌های نوین، فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی روشن نکرده‌ایم. برخی با این ابزارهای نوین و امکاناتی که فراهم می‌آورد کاملا مخالفند و برخی دیگر رویکردی منفعلانه را در پیش گرفته‌اند. در حالی‌که ما حتی اگر نخواهیم نیز مجبوریم از این ابزار که هم می‌تواند فرصت باشد و هم تهدید، استفاده کنیم و باید فعالانه در مدیریت آن نقش داشته باشیم.

در چنین شرایطی که رهبر معظم انقلاب بر عرصه تولید محتوا نیز تأکید دارند، با توجه به مأموریتی که ایشان به شورا ابلاغ کرده‌اند، باید بسرعت رویکردمان را به این فناوری مشخص کنیم و وارد عرصه تولید محتوا شویم. باید با سیاستگذاری و برنامه‌ریزی درست، زمینه استفاده صحیح از فرصت‌هایی که این ابزارها ایجاد می‌کنند فراهم شود تا به عنوان یک مکمل، دستیابی به اهداف مقدس ما و توسعه جامعه اسلامی ایرانی را تسریع ببخشد. در صورت به رسمیت نشناختن این فناوری و ابزار، بی‌گمان فضای مجازی تبدیل به تهدید می‌شود.

در بحث تولید محتوا همان‌طور که اشاره شد تمام دستگاه‌هایی که رسما متولی امور فرهنگی هستند و همه شخصیت‌های حقوقی و حقیقی که دغدغه امور فرهنگی دارند لازم است به‌صورت هماهنگ در زمینه تولید محتوا براساس سبک زندگی ایرانی ـ اسلامی فعال باشند.

با تبیین و سیاستگذاری در جهت محورهای سبک زندگی اسلامی، فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی در این زمینه می‌تواند موج‌آفرین باشند.

شورای عالی فضای مجازی به‌عنوان شخصیت حقوقی بالادستی، ابتدا باید با مشخص کردن سهم دستگاه‌های مختلف در این عرصه، افق‌ها و وظایف هر یک را روشن کند و در یک دوره زمانی به ارزیابی اقدامات این دستگاه‌ها و تحقق اهداف از پیش تعیین‌شده بپردازند.

اولویت دوم این شورا می‌تواند راه‌اندازی یک بسیج عمومی باشد، به صورتی که از همه شخصیت‌های حقیقی که در عرصه‌های مختلف رسانه‌ای فعال هستند دعوت شود تا در این زمینه مشارکت داشته باشند و به صورت اقناعی وارد این حوزه شوند. فضای مجازی بخش عمده‌ای از زمان خانواده‌ها را به خود اختصاص داده است و درصورت بی‌توجهی به این عرصه در کوتاه‌مدت و درازمدت شاهد آسیب دیدن خانواده‌ها خواهیم بود.

در حالی که با تولید محتوای مناسب و ارزشمند براساس سبک زندگی اسلامی ـ ایرانی، زمینه انتشار و گسترش آن را در میان اقشار مختلف مردم فراهم می‌آوریم. باید به خاطر داشت فضای مجازی امکان توزیع محتوا را با کمترین هزینه فراهم می‌کند.

دکتر اکبر نصراللهی - استاد ارتباطات و مدرس دانشگاه