برداشت‌های سه‌گانه از یک عبور

نخستین برداشت این که باراک اوباما این حرکت را پیروزی بزرگی برای دولت خود و به‌عبارتی حزب دموکرات می‌داند که با‌وجود حضور اکثریت جمهوریخواهان در مجالس سنا و نمایندگان با وحدت نظر دموکرات‌ها موفق شد تلاش جمهوریخواهان را ناکام بگذارد و به‌این ترتیب از آن به عنوان یک دستاورد برای دیپلماسی دولت خود و بسترسازی جهت پیروزی دموکرات‌ها در انتخابات بهره‌برداری کند.

دومین برداشت به چگونگی تعامل و مواجهه آمریکا با ایران بازمی‌گردد به این معنا که اوباما و جان‌کری که یکی از طولانی‌ترین مذاکرات ـ البته فقط در مقوله هسته‌ای ـ را آن‌هم با مشارکت شرکای اروپایی خود و همراهی چین و روسیه رقم زدند می‌توانند با مشابه‌سازی این حرکت با مدل نیکسون ـ کیسینجر در قبال چین ادعا کنند راه نفوذ به ایران را بازخواهند کرد.

در واقع با توجه به احتمال چنین تحلیل و برداشتی از ناحیه سیاست‌های آمریکاست که رهبر معظم انقلاب در سخنرانی روزهای اخیرشان از جمله در دیدار اعضای مجلس خبرگان اعلام کردند مساله پس از برجام از خود برجام مهم‌تر است.

علاوه بر این، ایشان در دیدار مردمی روز چهارشنبه گذشته بار دیگر به این مهم اشاره کردند که تلاش آمریکایی‌ها برای مذاکره با ایران بهانه‌ای جهت نفوذ و تحمیل خواست‌های کاخ سفید است.

رهبر انقلاب در ادامه تاکید کردند ما فقط در قضیه هسته‌ای آن هم به دلایل مشخص و اعلام شده وارد مذاکره شدیم، اما در زمینه‌های دیگر با آمریکا مذاکره‌ای نمی‌کنیم.

با وجود هشدار رهبر انقلاب به نظر می‌رسد دولت باراک اوباما از راهبرد مذاکره و نفوذ برای ثبت آن به عنوان یک دستاورد بزرگ‌تر برای دولت خود دست نخواهد کشید به نظر می‌رسد چون اوباما بر این باور است کاسه نفوذ به ایران نیز همانند کاسه تحریم‌ها ترک برداشته است. درست به همین دلیل هوشیاری دستگاه‌های مسئول نسبت به اهداف راهبردی و تاکتیک‌های آمریکا در قبال ایران پس از برجام بسیار مهم است.

سومین برداشت این که برخلاف برخی تحلیل‌ها مبنی بر اختلاف نظر میان آمریکا و اروپا بر سر ایران یا جنگ‌های لفظی شدید بین جمهوریخواهان و دموکرات‌ها و معرکه‌گیری‌های رژیم صهیونیستی درباره تصویب برجام و مسائل حاشیه‌ای آن به نظر می‌رسد همگی آنها در موضوعات سیاسی و امنیتی نسبت به ایران با هم هماهنگ هستند.

هر چند ممکن است درباره مسائل و منافع اقتصادی در ایران با هم رقابت داشته باشند. انتشار تقریبا همزمان یادداشت مشترک دیوید کامرون، مرکل و اولاند در روزنامه واشنگتن‌پست در حمایت‌ از سیاست‌های باراک اوباما در قبال موضوع هسته‌ای با رای گیری مجلس سنا سندی بر این ادعاست.

از طرفی اتفاق نظر‌ 42 عضو دموکرات سنای آمریکا در برابر جمهوریخواهان با وجود اختلاف نظر حتی در بین دموکرات‌ها در روزهای اولیه نشان می‌دهد بخشی از این دعواهای لفظی ساختگی بوده و عمق ندارد.

نکته آخر این‌که در پی این حرکت مهم دموکرات‌ها در آمریکا و همراهی تروئیکای اروپا با واشنگتن، بر حساسیت چگونگی واکنش و تصمیم ایران نسبت به رد یا قبول برجام افزوده شده است.

در چنین شرایطی با رعایت ملاحظات منافع و امنیت ملی یکی از حساس‌ترین تصمیمات در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی باید رقم بخورد؛ تصمیمی که چه قبول یا رد برجام باشد هر کدام آثار و پیامدهای خاص خود را خواهد داشت بنابراین ملاحظات مربوط به آن باید به صورت جامع و کامل با رعایت اصل آینده‌نگری و پیش‌بینی سناریوهای پس از آن در نظر گرفته و لحاظ شود و باز به دلیل اهمیت این تصمیم است که رهبر انقلاب تاکید کردند؛

مصلحت نیست مجلس شورای اسلامی از موضوع بررسی برجام کنار گذاشته شود.

دکتر مراد عنادی - مدیر مسئول