این درحالی است که اگر واقعا قصد استفاده صحیح از فرصت بهدست آمده را داریم، باید در سه بخش عمده فعالیت و برنامهریزی داشته باشیم:
1ـ توسعه صنایع موجود؛ باید در این دوره تولیدات فعلی ایران را گسترش دهیم تا بحث تولید ملی کشورمان در همه ابعاد گسترش یابد و آثار مهم اقتصادی و اجتماعی آن را تجربه کنیم.
2ـ برنامههای توسعهای اقتصاد ایران که در دوران تحریم امکان انجام آنها را نداشتیم باید جدی گرفته شده و به آنها جامه عمل بپوشانیم.
3ـ سومین برنامهای که در دوران پساتحریم باید به آنها توجه شود، تحقیق و برنامهریزی برای دستیابی به فناوریهای نوینی است که تا امروز هیچ تصویری از آنها نداشتیم. چون بهطور کلی دسترسی به منابع آنها برایمان غیرممکن بوده است.
از این رو برای انجام سه مرحله یاد شده که در واقع زمینهساز توسعه ملی و اقتصادی کشورمان در دوران پساتحریم است، باید از همین امروز برنامهای تحقیقاتی و استراتژیک برای شناسایی نقاط ضعف و قوت اقتصاد کشورمان داشته باشیم و با اولویتبندی آنها برای رسیدن به سرمنزل مقصود زمینهسازی کنیم. اما این مهم نیازمند برنامهریزی کوتاهمدت و بلندمدت است:
اول: برنامهریزی کوتاهمدت: با توجه به اشتیاقی که از سوی شرکتهای خارجی برای حضور در بازار ایران وجود دارد باید به گونهای برنامهریزی کنیم که اقتصاد کشورمان به اقتصاد بینالمللی قفل شود به صورتی که با در نظر گرفتن منافع ملی ایران زمینه مشارکت سرمایهگذاران خارجی با صاحبان صنایع ایرانی فراهم شود و در دورهای کوتاهمدت به واسطه حضور این افراد انتقال فناوری نوین به کشور را میسر کنیم تا صنایعی که بهدلیل تحریمها نتوانسته توسعه واقعی خود را تجربه کنند در دوره پساتحریم بتوانند به آنچه میخواهند برسند. این سیاستی است که برخی از کشورها مانند چین و مالزی برای توسعه اقتصادی مورد استفاده قرار گرفته و نتیجه آن را تجربه کردند.
دوم: برنامهریزی بلندمدت: در این برنامه باید در نظر داشته باشیم خامفروشی باید کنار رود. به عنوان مثال امروز بهدلیل تحریمهای موجود و نبود دسترسی ایران به فناوریهای روز دنیا، صنایع معدنی کشورمان دچار مشکل شدهاند؛ بهصورتی که اکنون معادن ایران از صنایع معدنی افغانستان نیز عقب افتاده و مجبوریم بسیاری از تولیدات معدنی خود را با قیمتی بسیار نازل به صورت موادخام روانه بازارهای هدف کنیم. به عنوان مثال در حالی که ما برخی از مواد را به صورت سنگهای ساختمانی استفاده میکنیم دیگر کشورها با استفاده از فناوریهای نوین از این مواد در ساخت جدیدترین داروها استفاده میکنند.
اما پاشنه آشیل موفقیت تمام این سیاستها در دوران پساتحریم، بروکراسی اداری ایران است که متاسفانه هیچ تناسبی با شاخصههای بینالمللی جهانی نداشته و اکنون به عنوان مشکلی بزرگ در جهت جذب سرمایهگذار خارجی از آن یاد میشود چون اگر فردی تصمیم به سرمایهگذاری در کشورمان داشته باشد نزدیک به دو سال بسته به درخواست سرمایهگذاری درگیر کاغذبازی در ادارات مختلف بوده و همین امر باعث دلسردی سرمایهگذاران خارجی خواهد بود. بنابراین باید با استفاده از «پنجره واحد اداری» به عنوان یک سیاست کارآمد و تجربه شده در سراسر جهان، برای کاهش بروکراسی اداری اقدام کرده و زمینه حضور ساده و آسان سرمایههای خارجی را طبق قوانین کشورمان فراهم کنیم.
مجید منصوری - عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد