تفصیل توحید در توحید مفضّل

این لقب به دلیل صدق گفتار آن حضرت و تمایز از جعفر کذاب است. بیشتر مورخان، تاریخ تولد آن حضرت را هفدهم ربیع‏الاول سال80 هجری می‌دانند و این روز مطابق است با روز ولادت پیامبر اکرم(ص).

ششمین امام شیعیان در مدینه شهر پیامبر متولد شد و مدت امامت ایشان از زمان شهادت پدرش، امام محمدباقر(ع) در هفتم ذی‏حجه سال‏114 هجری تا 25 شوال سال 148 هجری، 34 سال بوده است. ششمین امام در 65 سالگی، به وسیله زهری که منصور دوانیقی به آن حضرت خورانید به شهادت رسیدند و در قبرستان بقیع به خاک سپرده شدند.

در دوره امامت امام صادق(ع) مسلمانان بیش از پیش به علم و دانش روی آوردند. امام صادق علیه‌ السلام در این زمان با استفاده از فرصت به دست آمده توانست نهضت علمی و فرهنگی پدرشان امام باقر (ع) را ادامه داده و علوم و معارف اهل بیت(ع) را منتشر کنند.

سفرهای اجباری و اختیاری امام به عراق و برخورد با اربابان دیگر مذاهب فقهی و کلامی نقش بسزایی در معرفی علوم اهل بیت علیهم‌السلام و گسترش آن در جامعه داشت.

شاگردان بسیاری از علم سرشار آن حضرت بهره بردند. برخی عدد آنها را فراتر از 4000 نفر دانسته‌اند. یکی از شاگردان مبرز آن حضرت، مُفَضَّل است.

وی در اواخر قرن اول هجری در شهر کوفه به دنیا آمد. مفضَّل روایات زیادی را از امام صادق و امام کاظم (ع) نقل کرده و از راویان بزرگ حدیث شناخته می‌شود.

از روایات متعددی برمی‌آید که وی مورد وثوق و اعتماد ائمه (ع) بوده است و علت شهرت او، کتاب توحید مفضَّل است که حاصل کسب فیض او از محضر عالم آل محمد است. ایام شهادت امام صادق علیه‌السلام فرصت خوبی است که این کتاب را تهیه و مطالعه کنیم.

محسن قائمی‌نسب - جام‌جم