تاملی در عصر امام صادق (ع)

در میان امامان، عصر امام صادق(ع) منحصر به فرد بوده است، زیرا آن دوره از نظر سیاسی دوره ضعف و تزلزل حکومت بنی‌امیه و فزونی قدرت بنی‌عباس بود. عباسیان در آغاز کار دعوی زنده کردن سنت رسول خدا(ص) را داشتند، اما چون جای پای خود را استوار ساختند، بیش از امویان بر هاشمیان و مردم ستم کردند.

عصر امام صادق(ع) عصر برخورد اندیشه‌ها و پیدایش فرقه‌ها و مذاهب مختلف نیز بود. امام با توجه به فرصتی که پیش آمده بود و با ملاحظه نیاز شدید جامعه، دنباله نهضت علمی و فرهنگی پدرش امام باقر(ع) را گرفت و حوزه وسیع علمی و دانشگاه بزرگی به وجود آورد و در رشته‌های علوم عقلی و نقلی آن روز شاگردان بزرگ و برجسته‌ای را تربیت کرد که تعداد آنها را 000 4 نفر نوشته‌اند.

شاگردان دانشگاه امام صادق(ع) منحصر به شیعیان نبودند، بلکه از پیروان سنت و جماعت نیز از مکتب آن حضرت بهره‌مند می‌شدند. ایشان پیوسته در بیشتر درس‌های خود بر این نکته تاکید می‌کرد که دین اسلام، دین محبت و مهرورزی است.

به نظر من در دوران کنونی که اعمال تکفیری‌ها و سلفی‌ها متاسفانه چهره‌ای خشن از اسلام در جهان نشان می‌دهد، ما باید بکوشیم تا می‌توانیم آموزه‌های ائمه اطهار و امامان شیعه را که براساس مهرورزی و محبت است، در جهان منتشر کنیم.

آیت‌الله دکتر مهدی پیشوایی، سردبیر کنونی مجله درس‌هایی از مکتب اسلام در کتابی ارزنده تحت عنوان سیره پیشوایان به تفصیل از دانشگاه امام صادق(ع) تعریف کرده و فصلی را تحت عنوان دانشگاه جعفری در سیره پیشوایان اختصاص داده است. مرحوم دکتر سیدجعفر شهیدی نیز کتابی تحت عنوان زندگانی امام صادق منتشر و فصلی از این کتاب (فصل دوازدهم) گلچینی از سخنان گوهربار آن همام را در آن مطرح کرد. امیدوارم با نگاهی به شیوه زندگانی، تفکر و عمل این امام همام، بکوشیم از آموزه‌های ایشان بهره برده و تصویر واقعی اسلام را به جهان معرفی کنیم.

محمود حکیمی - پژوهشگر و پیشکسوت ادبیات دینی