کمبود ۳۰ هزار تخت بیماران روانی

سید حسن قاضی زاده هاشمی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی عصر روز گذشته با حضور در مرکز نگهداری بیماران روانی سرای احسان با اشاره به اهمیت نشاط اجتماعی در پیشگیری از گسترش آسیب‌های روانی در جامعه اظهار داشت : از کارهایی که حکومت باید در حوزه بهداشت و روان انجام دهد، «نشاط اجتماعی » است. وقتی که 30 درصد مبتلایان به بیماری‌های روانی دچار اضطراب و افسردگی هستند، نشاط اجتماعی می‌تواند اثرگذار باشد و این امر به هر سه قوه مرتبط است و می‌توانند عواملی که باعث نشاط مردم می‌شود را گسترش دهند.

وی با تاکید بر اینکه بیکاری مهمترین عامل در ایجاد بیماری‌های روانی است، افزود: بخش مهمی از نشاط اجتماعی "کار" است. بیکاری عامل بسیار مهم بیماری‌های روانی است. به خاطر دارم در دوران دبیرستان معلمان بعد‌از ظهرهای جمعه دانش‌آموزان را به مجموعه‌هایی مثل سرای احسان می‌بردند تا نسل ما با دردهایی که در جامعه وجود داشت آشنا شوند و در عین حال توجه دادن به اخلاق، توجه به رفتار انسانی، برانگیختن آن فطرت درونی و الهی موجب می‌شد که در گذشته‌ای نه چندان دور همه جا سرای احسان باشد.

وزیر بهداشت تصریح کرد : متأسفانه اکنون کشور ما بسیار سیاسی شده و بی‌اخلاقی رواج پیدا کرده است و متأسفانه با پیشرفت تکنولوژی بیشتر هم می‌شود و جا دارد در این بخش هم تلاش بیشتری شود. دروغ ، تهمت و غیبت منجر به اتفاقاتی از قبیل نابودی خانواده‌ها و از بین رفتن احساسات پاک می‌شود که همین امر منجر به بروز بیماری روانی خواهد شد .

هاشمی با اشاره به اینکه در بحث پیشگیری نقش وزارت بهداشت کمتر از دیگر دستگاهها و سازمانهاست، گفت : در بحث پیشگیری نقش ما(وزارت بهداشت)کمترین است اما در بحث عمیق‌تر نشدن بیماری، می‌توانیم مؤثر باشیم و این به شرطی است که به بهداشت بیش از گذشته توجه شود و شبکه بهداشتی در کشور گسترش پیدا کند. در این‌صورت با کمک روانشناشان می‌توانیم بیماران را شناسایی و تا حدی درمان کنیم. ای کاش مراکزی مثل سرای احسان می‌توانستند در درمان بیش از 250 هزار نفر بیمار اسکیزوفرنی به یاری دولت بیایند و پوشش دهند.

وی با اشاره به مسئولیت همه نهادها در حمایت از بیماران روانی گفت: متاسفیم که سازمان بهزیستی که بسیار پر تلاش و خدوم است، بیش از دو برابر بودجه‌ای که از دولت می‌گیرد به مردم کمک می‌کند. این نشان می‌دهد که دولت و مجلس غایب هستند. اگر ما در خدمت این قبیل افراد که نیاز به حمایت دارند نباشیم پس پول را کجا می‌خواهیم خرج کنیم؟ مردم حضور دارند و کمک می‌کنند اما مجلس و دولت کجا هستند؟ اگر سازمان بهزیستی بودجه کافی در اختیارش می‌بود یا کمیته امداد در جای خودش هزینه می‌کرد، مردم زیاد آزار نمی‌دیدند.

وزیر بهداشت ادامه داد: من خبر دارم از مجموعه‌هایی که تحت پوشش بهزیستی هستند و خجالت‌آور است وقتی که از نزدیک شرایط بیماران دیده می‌شود. بیماران گناهی ندارند. این بیماران از جمله پاک‌ترین انسان‌های روی زمین هستند. نباید فکر کرد این عزیزان از دست رفته‌اند. بیش از 30 هزار تخت بیماران روانی کم داریم که معنیش این است که در تمام این سال‌ها هیچ کاری انجام نشده است. البته منظور در تمام سالها و دهه‌ها است. تنها سالی نهایتاً دو هزار تخت برای همه‌ی بیماری‌ها سیستم درمانی کشور اضافه می‌شود. با این آهنگ که تنها 3 درصد یا 3/5 درصد از بودجه عمرانی صرف بیمارستان‌ها می‌شود،‌مشکلات روز به روز بیشتر می‌شود.

هاشمی با اشاره به مشکلات بیمه‌ بیماران روانی افزود : تنها در دوره حاد بیماری روانی بعضی از بیمه‌ها از بیماران حمایت می‌کنند و سقف این حمایت 56 روز است. کسانی هستند که سالهای طولانی است در مرکز بیماران روانی امین‌آباد نگهداری می‌شوند و هیچ اعتبار و مبع مالی برای آنها وجود ندارد.

وی با اشاره به مشکلات خانواده‌ها در نگهداری بیماران روانی گفت: خانواده‌ها برای کنترل بیماری مجبورند برای مدت طولانی از داروی مؤثر خارجی استفاده کنند ولی این دارو را باید از کجا تهیه کنند؟ البته من نمی‌خواهم بیمه را متهم کنم بلکه برای بیمه هم باید منابع مالی تهیه شود تا بتواند حمایت کند.

وزیر بهداشت ضمن تقدیر از کار بزرگی که در سرای احسان انجام‌ می‌شود،‌ از پوشش ناکافی رسانه‌ها در مورد مراکز این چنینی انتقاد کرد و گفت: ای کاش صدا و سیما و رسانه‌های ما به جای تولید و پخش بعضی برنامه‌ها، این‌ اقدامات را به تصویر می‌کشیدند. این چیزی هست که نیاز امروز جامعه ایرانی است نه آنکه در مقابل همدیگر قرار بگیریم و گاهی منجر به تنازعاتی شود که حاصلی جز تخریب همین حداقل داشته‌هایمان ندارد .

هاشمی در خصوص درخواست و نیازهای سرای احسان بیان داشت: در اینجا دوستان تعدادی از خواسته‌ها را مطرح کردند که ما هر کمکی که از دستمان برآید انجام می دهیم. درخواست شده بود که نیروی طرحی روانپزشکی در اختیار مرکز قرار گیرد که از روسای دانشگاههای مرتبط درخواست می‌کنیم که از مجموعه بازدید کنند و تفاهم نامه ای برای اعزام نیروی طرح داشته باشند. همچنین درخواست آمبولانسی شده بود که در اختیار مرکز قرار خواهد گرفت. برای تامین نیازهای دارویی نیز اقداماتی انجام خواهیم داد.

وی افزود: نیکوکاران زیادی در سراسر کشور حضور دارند که شاید باید هدایت شوند تا به این حوزه کمک کنند که ما از دوستان درخواست می‌کنیم که این آگاهی را انجام دهند و به این مجموعه‌های این چنینی کمک شود، چرا که در این مرکز تنها بحث درمان مطرح نیست بلکه موضوع نگهداری و توجه بعد از درمان نیز مطرح است.

وزیر بهداشت همچنین اعلام کرد که به تمامی مراکز درمانی تحت پوشش ابلاغ می‌شود تا بیماران سرای احسان را با الویت بستری کنند و خدمات رایگان درمانی نیز به آنها ارائه شود .

سازمان بهزیستی آماده هر گونه همکاری در حوزه بیماران روانی است

حسین نحوی‌نژاد معاون توانبخشی سازمان بهزیستی نیز در سخنانی بر همکاری مشترک وزرات بهداشت و سازمان بهزیستی را در زمینه حمایت از بیماران مزمن روانی تاکید کرد و گفت: سازمان بهزیستی کشور به عنوان متولی ارائه خدمات توانبخشی به بیمارانی روانی مزمن( مستند به ماده 97 قانون برنامه چهارم توسعه) است و از سویی وزارت بهداشت متولی سلامت جامعه در ابعاد جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی است و امیدواریم بتوانیم در تعاملی سازنده آیین‌نامه اجرایی هیئت وزیران را در این زمینه احیا کنیم.

نحوی نژاد با اشاره به تعداد زیاد بیماران روانی مزمن در کشور بیان داشت: ما در سازمان بهزیستی به حدود 100 هزار بیمار روانی مزمن در کشور خدمات ارائه می‌کنیم که 15 هزار نفر از این تعداد در مراکز نگهداری بلند مدت به سر می‌برند.

وی ضمن اشاره به مفاد آیین نامه هیئت وزیران گفت: در این آیین‌نامه آمده است که در اسرع وقت هیئتی متشکل از وزیر بهداشت و رییس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی و سازمان بهزیستی تشکیل شود و آن دسته از نرم‌افزارها، سخت‌افزارها و نیروی انسانی و بودجه و اعتبارات مرتبط با وضعیت بیماران روانی مزمن قبل از منفصل شدن از وزارتخانه است به سازمان بهزیستی منتقل شود که این مهم در یک دهه گذشته علیرغم پیگیری‌ها انجام نشده اما سازمان بهزیستی به دادن خدمات ادامه داده است. این خدمات شامل دادن یارانه‌ها و هزینه نگهداری از اعتبارات خود سازمان است و قسمت اعظم خدمات شامل پانزده هزار بیمار روانی مزمن است.

معاون سازمان بهزیستی کشور ضمن گلایه از وضعیت ارجاع بیماران به سازمان بهزیستی خواستار احیا شدن چرخه ارجاع شد.

نحوی نژاد گفت : در حال حاضر در مراکز نگهداری ما با بیمارانی رو به رو هستیم که در دوره حاد بیماری هستند و از طرفی در بیمارستانها ممکن است کسانی بستری باشند که در دوره حاد بیماری نیستند و این وضعیت باید اصلاح شود و افراد خدمات متناسب با نیازشان را دریافت کنند. از طرفی با کاستی‌هایی از سمت بیمه هستیم.

وی با گلایه از قوه قضایه اضافه کرد: دادستان‌ها و قضات بدون توجه به توان سازمان بهزیستی با یک برگ ارجاع محکومان را به ما ارجاع می دهند.

مدیرعامل موسسه حمایت از آسیب دیدگان اجتماعی : به فکر فراموش شدگان اجتماع باشیم

علیرضا طاهری مدیرعامل موسسه حمایت از آسیب دیدگان اجتماعی نیز در سخنانی با تاکید بر اینکه باید حس هم نوع دوستی در کمک به این فراموش شدگان اجتماع را زنده نگه داریم گفت: ما نسبت به هم نوعان خود مسئولیت داریم و نباید بی تفاوت از کنار آنها بگذریم ولی گاهی شاهد آن هستیم که متاسفانه چندان توجهی به آنها نمی‌شود.

وی افزود: ظرفیت نگهداری این مرکز 400 نفر تعریف شده است که ما اکنون حدود 500 بیمار روانی مزمن را در اینجا نگهداری می‌کنیم. اما آنچه جای نگرانی دارد افزایش تعداد بیماران روانی است و به نظر می‌رسد باید در برنامه ریزی‌های کلان کشوری به موضوع پیشگری و درمان آسیب‌های روانی توجه جدی شود که در همین راستا طی نامه‌ای به ریاست محترم جمهوری خواستار توجه ویژه به این موضوع در برنامه ششم توسعه شدیم.

طاهری تصریح کرد: آنچه برای ما در این مرکز مهم است ایجاد شرایطی برای بازگشت این آسیب دیدگان اجتماعی به عرصه جامعه هست و بنابراین برنامه‌های متعددی را برای این عزیزان در اینجا مدنظر قرار دادیم.

وی خطاب به وزیر بهداشت و درمان گفت: ما در این زمینه خود را در کنار شما می‌بینیم ولی آنچه مشهود است اینکه با مشکلاتی رو به رو هستیم که به همراهی شما و سایر دوستان در دولت نیاز داریم تا بتوانیم شرایط مناسبی را برای درمان این عزیزان فراهم کنیم.

رمضانی‌نژاد،مدیر سرای احسان نیز در حاشیه این بازدید به ارائه توضیحاتی درباره این مرکز پرداخت و گفت: این مرکز از سال 1377 آغاز به کار کرده است و اولین مرکز غیر‌ دولتی نگهداری از بیماران مزمن روانی است که در حال حاضر پذیراری 478 بیمار غیرقابل ریکاوری هستیم، بسیاری از بیماران این مرکز مجهول‌الهویه هستند و توسط بستگانشان پشت در سرای احسان رها شده‌اند.

وی ضمن اشاره به مشکلات سرای احسان بیان داشت: هزینه‌ایی که بهزیستی به ازای هر بیمار به سرای احسان می‌دهد کمتر از یک سوم از کل هزینه بیمار را پوشش می‌دهد و بقیه از راه کمک‌های خیرین به سختی تامین می‌شود و مرکز تنها هشت نیروی تخصصی دارد. ( فارس)