کسب و کارهای خرد شاه‌ کلید ایجاد اشتغال

به عقیده بسیاری از کارشناسان این موضوع راه‌حل مناسبی برای بهبود وضعیت اشتغال به‌طور کم‌هزینه یا بی‌هزینه است، طوری که این امر را شاه‌کلید حل مشکل اشتغال می‌دانند؛ زیرا اعتبارات دولتی در هیچ کشوری جوابگوی تولید شغل کافی نیست.

درباره کسب و کارهای خرد و کوچک بهتر است این‌گونه بگوییم که این نوع کسب و کار، نوعی خوداشتغالی کم‌هزینه است و ترویج آن باعث اشتغال‌های بزرگ‌تری در جامعه می‌شود.

در کسب و کارهای خرد فرد شاغل با اتکا به ابتکار، خلاقیت و توان شخصی به کارهای تولیدی، خدماتی، فنی و حرفه‌ای ورود پیدا کرده و در نهایت ممکن است مهارت‌های لازم را به منظور ورود به بازارهای بزرگ‌تر کسب کند.

به همین دلیل از مشاغل خرد با عنوان مقدمه کارآفرینی یاد می‌شود البته حتی اگر این اتفاق نیز نیفتد، مشاغل خرد این ظرفیت را دارند که با کوچک‌ترین حمایتی از سوی دولت‌ها، مشکل درآمد را در بسیاری خانوارها که شرایط ویژه‌ای دارند، حل کنند.

زنان خانه‌دار و بی‌سرپرست، جوانانی که بنیه مالی ضعیفی دارند و حتی معلولان و کسانی که هنری بلدند و از قبل آن می‌توانند کالا یا خدماتی را عرضه کنند، جزو این گروه محسوب می‌شوند.

این گروه‌ها چون توانایی حضور در بازار کالا یا خدمات متعارف را ندارند، در صورت برخورداری از حمایت‌هایی چون در اختیار قرار دادن رایگان محل فروش کالاهایشان از سوی شهرداری‌ها، می‌توانند حداقل درآمد را برای خود تامین کرده و بی‌هیچ هزینه‌ای بار اشتغالزایی را بر دوش دولت سبک کنند.

به همین دلایل است که بیشترکشورهای پیشرفته برای حل مشکل اشتغال خود به مشاغل خرد روی آورده‌اند، طوری که تا 63 درصد مشاغل ایجاد شده در کشورهای غربی از طریق مشاغل و کسب وکارهای خرد ایجاد شده است زیرا افراد بسیاری هستند حرفه دارند، اما به دلیل این‌که جایی برای ارائه کالا و خدمات ندارند، فعالیت آنها در بازار نادیده گرفته می‌شود و نمی‌توانند فعال باشند.

تصور کنید یک گلخانه برای شروع فعالیت صد میلیون تومان پول نیاز دارد که تامین آن از طریق شبکه بانکی و حتی آورده افراد و با تحمل مقداری سختی قابل حل است.

در این گلخانه حدود هشت نفر مشغول فعالیت می‌شوند که هزینه ایجاد شغل برای هر فرد حدود 12 میلیون و 500 هزار تومان است اما برخی مشاغل سرمایه‌بر، ممکن است شش میلیارد تومان هم برایشان هزینه شود تا مقداری بیشتر از آن گلخانه اشتغال ایجاد کند. مشاغل بسیاری هستند که در چارچوب این مثال می‌گنجند.

تولید غذای خانگی، صنایع دستی، کالاهای دم‌دستی خانگی و حتی آموزش برخی مهارت‌ها از طریق راه‌اندازی و گسترش بازارهای روز و با هزینه‌ای پایین قابل انجام است.

لذا باید گفت مجلس و دولت وظیفه دارند بخش عمده اعتبارات بودجه‌ای در نظر گرفته شده برای ایجاد اشتغال را به سوی مشاغل خرد هدایت کنند البته منظور پرداخت وام صرف نیست؛ زیرا این امر قبلا در قالب طرح نافرجام بنگاه‌های زودبازده امتحان شده و باعث هدر دادن میلیاردها تومان منابع بانکی شده است بنابراین دولت از این بودجه‌ها باید برای ایجاد زیرساخت برای عرضه کالاها و خدمات مردمی استفاده کند و بقیه کارها را خود مردم و بدون کمک دولت انجام خواهند داد.

امکانات لازم برای ایجاد این زیرساخت‌ها در تهران و دیگر کلانشهرها وجود دارد، اگر مدیریت قوی پشت قضیه باشد، موضوع حل می‌شود.

هادی قوامی - عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس