بازخوانی اصول مکتب امام (ره)

امام خمینی متفکر و اندیشمندی است که محصور در مکان و زمان حیاتش نیست و اگرچه در زمان حیات خود مظهر حرکت عظیم و تاریخ‌ساز ملت ایران در به پیروزی رساندن انقلاب اسلامی و سرنگونی نظام پادشاهی گذشته بوده و در طول 10 سال مدیریت و رهبری جامعه، خطوط اساسی یک نظام اسلامی را به لحاظ نظری و عملی تبیین و اجرا نموده است، اما این مکتب امام با وجود گذشت 26 سال از ارتحال ایشان همچنان پویا و فعال در سطوح مختلف اعم از جوامع اسلامی و حتی غیراسلامی هدایتگر و راهگشاست.

امام شخصیتی است الگو و راهنما که تاریخ را متحول کرد و مکتب فکری‌ای را پایه‌گذاری کرد که چراغ و نقشه راه برای ملت ایران شد و تداوم این مسیر تا زمانی امکان‌پذیر است که ملت این نقشه راه را به‌خوبی شناخته و در آن مسیر گام گذارد. به همین ترتیب ملل جهان اسلام هم در صورتی می‌توانند از این مکتب الهام گرفته و رفتار و کنش خود را براساس آن سازماندهی کنند که به‌خوبی ابعاد و اصول آن را بشناسند.

آنچه مهم و دارای اهمیت اساسی است شناخت شاکله اصلی تفکر امام است.

تاکید بر مکتب فکری امام به‌خاطر خصوصیات کامل منظومه فکری ایشان به لحاظ فکری، اجتماعی و سیاسی است زیرا هم مبتنی بر جهان‌بینی توحیدی است و هم به روز و کارآمد است و هم مسائل مورد ابتلای ایران و جوامع بشری را مطرح کرده و می‌کند و توان پاسخگویی به چالش‌ها را دارد.

نکته مهم دیگر پویا و عملیاتی بودن آن است به‌طوری‌که این منظومه فکری در میدان عمل قابل تحقق بوده و براساس این تفکر، انقلاب در ایران پیروز شد و مسیر تاریخ عوض شد و امروز با گذشت 36 سال همچنان پرقدرت به حیات خود ادامه می‌دهد و منشا جنبش‌ها و جریانات بزرگ اسلامی در اقصی نقاط جهان اسلام است.

انحراف از مکتب امام و تحریف شخصیت او می‌تواند زیان‌ها و مشکلات زیادی در استمرار حرکت نظام جمهوری اسلامی ایجاد کند، لذا همواره باید به بازاندیشی و توجه به اصول اساسی مکتب فکری، سیاسی و اجتماعی امام پرداخت تا این اصول به مثابه نقشه راه ملت ایران برای دستیابی به اهداف بزرگی همچون عدالت، پیشرفت و اقتدار همواره پیش‌روی مسئولان و ملت ایران باشد.

مقام معظم رهبری مهم‌ترین اقدام برای جلوگیری از تحریف شخصیت امام و مکتب فکری اجتماعی و سیاسی ایشان را بازخوانی اصول این مکتب دانست و هفت مورد را به شرح ذیل به صورت مفصل توضیح دادند:

1ـ اثبات اسلام ناب محمدی و نفی اسلام آمریکایی

2ـ اعتماد به وعده الهی و بی‌اعتمادی به قدرت‌های مستکبر و زورگوی جهانی

3ـ اعتقاد به اراده و نیروی مردم و مخالفت با تمرکزهای دولتی

4ـ حمایت از محرومان و مستضعفان و مخالفت با خوی کاخ‌نشینی

5ـ مخالفت صریح با جبهه قلدران بین‌المللی و مستکبران

6ـ اعتقاد به استقلال ملی و رد سلطه‌پذیری

7ـ تکیه بر وحدت ملی

این اصول هفت‌گانه می‌تواند معیاری برای بررسی عملکرد امروز نظام جمهوری اسلامی باشد تا میزان حرکت نظام براساس اصول مکتب امام تبیین شود.

در شرایط فعلی با توجه به مشکلات مردم در پرتو فشارها و تحریم‌های خارجی و رویکرد نظام برای حل و فصل مساله هسته‌ای با قدرت‌های بزرگ جهانی و همچنین رشد روزافزون افراط و تفریط در جهان اسلام و ارائه چهره‌ای خشن و غیرعقلایی از دین رحمانی اسلام، بازخوانی کامل اصول مکتب امام می‌تواند به عنوان نقشه راه ملت ایران برای حرکت رو به جلو ارزیابی شود.

دکتر غلامرضا کریمی - استاد دانشگاه خوارزمی