دعوا بر سر پوشش زنان در تاجیکستان + عکس

دولت تاجیکستان اصرار دارد که هدفش از حفظ آیین نیاکان، ترویج بی حجابی نیست زیرا مردم این کشور قرنها است مسلمان هستند و همواره پوششی مناسب داشته اند، اما مایل نیست الگوهای کشورهای بیگانه در جامعه رواج یابد. در همین زمینه، کار در این کشور به جایی رسیده است که گفته می شود برخی ماموران پلیس، حتی ریشهای بلند مردان را می تراشند.

علت این کار، جلوگیری از زمینه های رشد افراطی گری به شیوه طالبان و القاعده در تاجیکستان عنوان می شود.

با این حال، فشارهای معترضان به این رفتار موجب شده است رسانه های تاجیکستان امروز خبر بدهند دو مقام بلندپایه یک مرکز رسمی علمی در این کشور آسیای میانه که به داشتن موضع گیریهای ضد دینی شهرت داشتند، از مسئولیت خود استعفا بدهند.

به گفته منابع خبری تاجیک، «حفیظ خالق زاده» رییس مرکز مطالعاتی روندهای معاصر و آینده نگری علمی آکادمی علوم تاجیکستان و معاون او، «شادی بای عطا» از مسئولیتهای خود کناره گیری کرده اند.

استعفای آنان در شرایطی روی می دهد که موضع گیریها و سخنان جنجالی مسئولان و کارشناسان این مرکز مهم علمی و فرهنگی تاجیکستان در حوزه دین، واکنشهای اعتراض آمیز مردم و برخی از شخصیتهای این کشور را در هفته های اخیر برانگیخته بود.

به گزارش ایرنا، «حفیظ خالق زاده» و «شادی بای عطا» از شاگردان «کامل بیکزاده» و از فعالان محفل «جهان اندیشه» هستند که کتاب نخست آنها به دلیل نشر مطالبی در مغایرت با باورهای دینی مردم تاجیکستان، موجب بروز جنجال در این کشور مسلمان آسیای مرکزی شده بود.

این اعتراضها سرانجام منجر به تعطیلی محفل دانشگاهی« جهان اندیشه» شد اما برخی از اعضای آن، بار دیگر در مرکز مطالعه روند های معاصر و آینده نگری تاجیکستان دور هم جمع شدند و به اتخاذ رویکردهای ضد دینی و اظهاراتی در این زمینه در رسانه ها پرداختند.

آنها تا آنجا پیش رفتند که به صراحت خواستار جدایی دین از سیاست و عدم مداخله و حتی اظهار نظر علما و روحانیون در امور سیاسی و اجتماعی تاجیکستان شدند.

این اظهارات همزمان با برخی مواضع و اقدامات مقامهای دولتی تاجیکستان که بر حفظ پوشش و آیین نیاکان خود تاکید دارند و گروهی، آن را نوعی مخالفت با پوشش کامل حجاب اسلامی و چادر در این کشور تلقی کرده اند، موجب افزایش فشارها علیه دولت شده است.

برخی گزارشها حکایت از آن دارد با وجود آنکه در تاجیکستان هیچ قانونی مبنی بر ممنوعیت استفاده از حجاب کامل اسلامی به تصویب نرسیده است، اما برخی ماموران دولتی و پلیس، هنگام گشت زنی در بازارها و مراکز تجاری یا دیدار با مردم در محله های شهرها و مناطق روستایی این کشور بر ضرورت پرهیز بانوان تاجیک از پوشش کامل که به عقیده آنان، مغایر با آیین نیاکان است، تاکید می کنند.

انتشار چنین اخباری، موجب واکنش هایی در خارج از تاجیکستان از جمله مراجع مذهبی نظیر آیت الله مکارم شیرازی در ایران و نیز، رسانه های افغانستان شده است اما دولت تاجیکستان تاکید دارد که چنین گزارشهایی صحت ندارد و دولت امامعلی رحمان نه تنها به آیین و باورهای مردم کشورش احترام می گذارد بلکه مصمم است هویت ملی آنها را تقویت کند.

« عبدالفیض عطایی»،از سخنگویان وزارت امور خارجه تاجیکستان هفته گذشته در واکنش به اظهار نگرانی آیت الله مکارم شیرازی در باره اقدامات دولت این کشور در باره پوشش اسلامی گفت:' قضاوت ایشان زودهنگام بوده است و معلوم می شود اخباری که در این زمینه به این شخصیت دینی رسیده، توسط گروههای مغرض انجام شده است.حکومت تاجیکستان، به خصوص شخص رئیس جمهور برای دین اسلام احترام خاصی قائل است و ایشان همواره به ارزشهای مذهبی احترام گذاشته است. »

عطایی افزود: «بزرگداشت ۱۳۱۰ سالگی امام اعظم (ابو حنیفه) پیشوای مذهب رایج در تاجیکستان، فعال بودن بیش از چهار هزار مسجد و همچنین ساخت بزرگترین مسجد آسیای میانه در مرکز شهر دوشنبه، همگی توسط رئیس جمهور و حکومت تاجیکستان عملی شده اند. همچنین چند روز پیش مسابقات قرائت قرآن در مرکز شهر دوشنبه انجام شد که نشانه فراهم بودن شرایط برای شهروندان به منظور رعایت آزادیهای مذهبی آنها است.»

وی با تاکید بر اینکه « مردم تاجیک و ایران دارای مشترکات فرهنگی ، دینی و زبانی هستند و برای بزرگان گذشته خود احترام قائلند»، خاطرنشان ساخت: « مطمئنم این اخبار مغرضانه که برخی گروهها آنان را منتشر می کنند، مانع گسترش روابط و همکاریهای میان تاجیکستان و ایران نخواهد شد، بلکه هر دو کشور با حسن نیت، برادری و دوستانه تلاش خواهند کرد تا مناسباتی را که به نفع ملّت و مردم هر دو کشور باشد، توسعه دهند.»

با وجود این توضیحات، روزنامه «هشت صبح افغانستان» دو روز پیش در گزارشی از آنچه که آن را ایجاد محدودیت های دینی در کشور تاجیکستان خوانده بود، به شدت انتقاد کرد و از مقامهای دوشنبه خواست « به جای محدودیت در ریش و حجاب مردم، توجه خود را به رشد اقتصادی کشورشان معطوف کنند.»

این گزارش، خشم «عبدالغفار یوسف اف» معاون کمیته دینی تاجیکستان را برانگیخت و او دیروز در واکنش به گزارش این روزنامه افغان، در رسانه های محلی تاجیکستان نوشت:«چنین دلسوزی هایی تنها با هدف ایجاد تفرقه و اغوا بین مسلمانان و همچنین بدنام ساختن ملت صلح پرور تاجیکستان مطرح می شود.»

او در جوابیه خود در این زمینه افزود:«اگر نشریه هشت صبح قابلیت تحلیل دارد، چرا وضع و حال افغانستان را تحلیل و بررسی نمی کند، و برای بهتر شدن وضعیت اجتما عی و امنیتی کشور خود تلاشی نمی کند؟!»

این مقام دولتی تاجیکستان تصریح کرد:«... دولت ما همه سعی و کوشش خود را می کند که تاجیکستان به سرنوشت افغانستان ، پاکستان ، سوریه و عراق گرفتار نشود و مسلمانان این جمهوری در فضای صلح و صفا و در آرامش و امنیت به سر ببرند.»

با این حال، به نظر می رسد فشارها در این زمینه علیه دولت تاجیکستان، کار را به آنجا رسانده است که اکنون دو تن از مقامهای یک مرکز فرهنگی که به بیان اظهاراتی علیه دین شهره بودند، از مقام خود کنار گذاشته شده اند؛ هرچند «شادی بای عطا» معاون مرکز مطالعاتی روندهای معاصر تاجیکستان به خبرگزاری تاج نیوز گفته است که او و «حفیظ خالق زاده» با درخواست خودشان از مسئولیت هدایت این مرکز دست کشیده و استعفا داده اند.

بسیاری از صاحبنظران بر این باورند که این اقدام و استعفای این دو فرد شاخص از مجموعه یادشده، با هدف جلب نظر افراد و تشکلهایی صورت گرفته است که به تلاش برخی مقامهای دولتی تاجیکستان برای محدودکردن شعائر دینی در جامعه اعتراض دارند.