سیاست 2 گام به جلو یک گام به عقب عربستان در یمن

دلیل این کار چیست و چه اموری سعودی‌ها را مجبور به اعلام آتش‌بس کرده است. در همین رابطه با مهدی مطهرنیا، کارشناس امور بین‌الملل و عضو هیات علمی دانشگاه گفت‌وگو کرده‌ایم که می‌خوانید:

دلیل آتش‌بس عربستان سعودی در یمن چیست و تا چه حد این موضوع جدی است؟

عربستان در محیط عملیاتی یمن دست به سیاست NEP یعنی دوگام به جلو و یک گام به عقب‌زده است که این موضوع در ارتباط با حوزه امنیتی و نظامی مورد توجه ریاض است. به این معنا که عربستان سعودی حملات پی در پی خود را در قالب ائتلاف عربی و ارتش متحد عربی علیه حوثی‌ها انجام می‌دهد و در عین حال در موقعیت مورد نیاز دست به آتش‌بس می‌زند تا بتواند از التهاب موجود در حوزه سیاسی بکاهد و زمینه‌های افزایش نفوذ خود را در این مسیر فراهم کند. بنابراین باید گفت به این آتش‌بس‌ها نمی‌توان اعتماد کرد زیرا زنگ‌های تفریح برای حملات پی‌در‌پی بعدی محسوب می‌شوند.

شایعاتی مبنی بر ورود پیاده نظام عربستان سعودی در یمن مطرح شده است، این برنامه تا چه حد امکان‌پذیر بوده و چه کشورهایی ممکن است به عربستان سعودی در این زمینه کمک کنند؟

تحرکات عربستان سعودی در یمن بدون پشتوانه نظامی در زمین اثر بخش نخواهد بود و ورود نیروی زمینی نیز می‌تواند التهابات سیاسی در منطقه را افزایش دهد. برای همین عربستان سعودی در استفاده از نیروی زمینی در حمله به یمن دچار نوعی تناقض یا پارادوکس شده است و نمی‌تواند این موضوع را براحتی حل و فصل کند.

از سویی، امکان دستیابی به موفقیت بیشتر بدون اعزام نیروی زمینی از سوی عربستان امکان‌پذیر نیست و از سوی دیگر باید بپذیریم که ورود نیروهای ائتلاف می‌تواند موجب گسترش دامنه درگیری‌ها در خاورمیانه شود. بنابراین عربستان سعودی در یک تناقض قرار گرفته است که با تحرکات سیاسی و نظامی باید التهاب‌ها را کاهش دهد و حتی مدیریت کند و در موقعیت منطقی وارد عمل شود.

هدف از کشتار بیرحمانه در صنعا چیست؟ چرا سازمان‌های بین‌المللی در این زمینه واکنشی نشان نمی‌دهند؟

کشتار فجیعی که هم‌اکنون صورت می‌گیرد، گرچه از منظر دید بان حقوق بشر و سازمان‌های بین‌المللی محکوم شده است اما دلارهای نفتی در مدیریت سازمان‌های بین‌المللی باعث شده تا این حملات نادیده گرفته شود و این تجاوزها با کمک کشورهای فرامنطقه‌ای صورت بگیرد.

چرا فرستاده جدید سازمان ملل در یمن در قبال فجایع انسانی این کشور واکنش نشان نمی‌دهد؟

فرستاده جدید در مرحله انتقال از وضعیت گذشته به کنونی بوده که با فشارهای عربستان و کشورهای حامی عربستان مواجه است، بنابراین اقدامات وی چندان در صحنه عمل واقعیت سیاسی پیدا نمی‌کند و در مرحله کنونی کارایی ندارد. این کارایی زمانی افزایش می‌یابد که توازن قوا در یمن شکل بگیرد؛ بدان معنا که عربستان سعودی و حوثی‌ها دارای ابزارهای مناسب فشار بر یکدیگر برای گرفتن امتیازهای سیاسی نظامی در این منطقه باشند. بر این باورم که ایالات متحده خواهان توازن قدرت میان عربستان سعودی و حوثی‌ها در یمن است؛ بدان معنا که دولت ائتلافی از سوی حوثی‌ها و طرفداران هادی شکل بگیرد یا این‌که یمن دوباره تجزیه شود.