با بچه‌ای در شکم می‌گویند: ما اصلا خبر نداشتیم؟!

قانون:با بچه‌ای در شکم می‌گویند: ما اصلا خبر نداشتیم؟!

زندگی، ازدواج و اشتغال اتباع بیگانه در ایران با مصائب گوناگونی همراه است.به خصوص اگر پای یک دختر ایرانی درمیان باشد. دقیقا زمانی که این دختر ایرانی با تبعه خارجی که غیرقانونی وارد کشور شده، ازدواج می‌کند هزاران مشکل برایش ایجاد می شود که بر آمده از عدم ثبت قانونی ازدواج است. کودک حاصل از این ازدواج ثبت نشده هم تابعیت ایران را نخواهد داشت و این یعنی محرومیت از تمامی حقوق اجتماعی برای این کودکان.در میزگردی با حضورخانم‌ها ملکه بصیر،زهرا حجتی و میتراقدیمی از دفتر امور اتباع و مهاجران خارجی استانداری تهران گزارش سال گذشته «قانون» در رابطه با یک میلیون کودک بی شناسنامه و مشکلات زنان ایرانی در زمان ازدواج با اتباع بیگانه و کودکان حاصل از ازدواج با اتباع و عدم ثبت رسمی ازدواج به نقد و بررسی گذاشته شد.
در گزارشی که روزنامه «قانون» در رابطه با کودکان حاصل از ازدواج دختران ایرانی با اتباع بیگانه تهیه کرده بود ما آماری مبنی بر وجود یک میلیون کودک بدون شناسنامه به نقل از یکی از نمایندگان محترم مجلس منتشر کردیم. شما این آمار را قبول دارید یا خیر؟
حجتی: از نظر ما ارائه این آمار مستلزم استعلام از اداره مربوط یعنی مرکز ما، است. لذا تا این لحظه کسی از ما آماری نخواسته و این عرض من در تایید یا تکذیب سخنان نماینده محترم نیست و این آمار حتی شاید کمتر یا بیشتر از این هم باشد و حتی خود ما هم آمار دقیقی از این افراد در اختیار نداریم.
بصیر: البته همین‌جا باید تاکید کنم فرزندان حاصل از این ازدواج ها به دلیل نداشتن شناسنامه قادر به تحصیل در کشور ما نیستند و این درست نیست زیرا فرزندانی که فقط مادر ایرانی داشته باشند و یا حتی تبعه خارجی باشند با داشتن مدرک و گواهی قانونی و معتبر مجاز به تحصیل در تمام مقاطع تحصیلی هستند.
از نظر قانونی بله!اما آنچه در روند اجرایی صورت می‌گیرد بدین ترتیب نبوده و نیست، شرایط به گونه ای پیش می‌رود که جلوی تحصیل این کودکان گرفته می شود.حالا یا از طریق مدیر یا فشار روانی که بر کودک به خاطر افشای بی هویتی‌اش می‌آید که مجبور به ترک تحصیل می شود یا نداشتن مدارک شناسایی از سوی مدرسه دلیلی برای نپذیرفتن کودک می‌شود!
بصیر:شاید به خاطر بی هویتی‌ شان چنین اتفاقی رخ دهد اما سیاست دولت بر این منوال بوده و هست که اینها مثل همه بتوانند از ظرفیت‌های تحصیلی موجود استفاده کنند و وارد دانشگاه شوند و حتی دانشگاه‌های معتبری چون دانشگاه تهران، اما باید در صورت پذیرش مبلغی را به عنوان شهریه پرداخت کنند. البته شرط تحقق این امر داشتن مدارک شناسایی است و در صورت داشتن مدرک قانونی و ارائه کارت هویت یا گواهی اقامت هیچ منع قانونی برای تحصیل در کشور ندارند.
در سال‌های اخیر و با اتفاقاتی که به خصوص در عراق و افغانستان رخ داد شاهد سیل عظیم مهاجران و آوارگان به کشورمان بوده‌ایم، این حضور پررنگ مهاجران تبعاتی داشت که ضمانت اجرای قوانین در رابطه با ازدواج با اتباع بیگانه را کمرنگ کرد. به طور مثال در روستای مرزی پدری که خواستگار برای دخترش آمده هرگز به شناسنامه و اصل و نسب آن فرد نگاه نمی‌کند و صرفا با جاری کردن یک عقد شرعی این ازدواج اتفاق می‌افتد و الی آخر!
حجتی:بله!طبق مطالعاتی که ما داشتیم اکثر این ازدواج‌ها در روستاهای مرزی اتفاق می‌افتد و بیشتر این دختران از نقص عضو رنج می‌برند یا در خانواده‌هایی به شدت فقیر زندگی می‌کنند و آنقدر فشار مالی برپدر خانواده وجود دارد که نهایتا با این دید که یک نان‌خور از خانواده کم خواهد شد،به این ازدواج نگاه می‌کند و برخی هم زنان مطلقه‌اند که از نظر فرهنگی و اجتماعی تحت فشارند.
مواردی از این دست را به طور عینی دیده‌اید؟
حجتی:مواردی هم کم و بیش به گوش‌مان می‌رسد. مثلا در تربت جام دختر 9 ساله را به خاطر فشار مالی در ازای مبلغ اندکی پول فروختند که وقتی در سن 25 سالگی به من مراجعه کرد صاحب 6 فرزند از همسر افغانی خود شده بود که مرد طی این سال‌ها فوت کرده زن کاملا بی‌پناه رها شده بود. من دیدم دختری 25 ساله با 6 فرزند پیش من آمد و ابراز می‌کرد که مرا در ازای مبلغ ناچیز پدرم به آن مرد فروخت و امروز 6 فرزند بدون شناسنامه دارم و شوهری هم نیست که ما را حمایت کند.
کمک شما به این زن با 6 فرزند بدون مدارک شناسایی چه بود؟
حجتی:اولین کمکی که از دست ما بر می‌آمد این بود که برای فرزندانش کارت هویت و برای 2 ، 3 نفربزرگ‌ترشان شناسنامه تهیه کنیم و بعد از 3 سال هم مادر که همان دختر 9 ساله آن زمان بود متاسفانه فوت کرد و نهایتا 6 فرزند حاصل از این ازدواج ماندند و هزار و یک مشکل و معضل پیش رویشان. ما تا جایی که امکان داشته باشد به این افراد کمک می‌کنیم،آنها را به سازمان های مردم نهاد معرفی می‌کنیم که حمایت‌شان کنند البته به صورتی موردی این خانواده تحت حمایت یک موسسه خیریه هستند.
به صورت موردی بله!مورد حمایت قرار می‌گیرند اما اگر همین 6 فرزند را به دختر و پسر تقسیم کنیم هر جنسیتی مشکلات خاص خود را دارند.خدمت،تحصیل،بهداشت،ازدواج و اشتغال و اغلب هم نمی‌توانند شغل و معیشت مناسبی داشته باشند، در طیف وسیع اقدامات شما چگونه است؟
بصیر:بله،دقیقا همین‌طور است.تمام این افراد با معضلات مذکور تا آخر عمر درگیرند و حتی ما امروز شاهد دست و پنجه نرم کردن نسل‌های دوم و سوم این بندگان خدا با این مشکلات هستیم. برای نمونه پدر بزرگ افغانی بوده و مادر بزرگ ایرانی،پسر حاصل از این ازدواج شناسنامه ندارد،ازدواج می کند و فرزندان حاصل از این ازدواج هم بی هویت هستند و این مشکل ادامه دار و عمیق‌تر از قبل خواهد بود و دو رویکرد بسیار مهم در اینجا مطرح و مورد نظر است.
اول اینکه به فرزندان حاصل از این ازدواج کمک کنیم و دوم اینکه به افراد جامعه خصوصا زنان و خانواده‌های روستانشین موارد و اطلاعات مورد نیاز را آموزش دهیم.
سیاست‌ها و راهکارهای شما در هر دوی این زمینه‌ها،چه موارد موجود و چه آنهایی که در آینده به‌وجود خواهد آمد چیست؟و چه کنیم که این روند کند ودر نهایت متوقف شود؟
حجتی:این بحث مربوط به ماده واحده مصوب سال 85 است که قانون‌گذار به این افراد یک‌سال فرصت داد که با در دست داشتن مدارک دال بر تولد در ایران و داشتن مادر ایرانی و حداقل سن 18 سال مراجعه کرده و شناسنامه دریافت کنند که خیلی‌ها هم در این فرصت موفق به دریافت شناسنامه شدند اما عده‌ای که شرایط فوق را احراز نکرده بودند بدون شناسنامه باقی ماندند. بعدها دوباره این طرح به مجلس ارسال و مجدد تصویب شد اما متاسفانه در شورای نگهبان رد و در حال حاضر هم مسکوت مانده و تنها کاری که ما می‌توانیم برای اینها انجام دهیم پر کردن فرم‌های تابعیت برای آنهاست که آن هم با مشکلات خاص خود روبه‌روست و نظر مسئولان بر این است که حد الامکان حتی با وجود داشتن شرایط خاص برای این افراد تابعیت داده نشود.
استفاده از خدمات بهداشتی و درمانی برای این کودکان چگونه است؟
بصیر:بیمه نیستند اما می‌توانند از خدمات بهداشتی و درمانی استفاده کنند،البته تا سال گذشته بیمه هم بودند اماتا سال 92 اما از سال 93کو دکانی که بیماری خاص دارند،مثلا دیالیزی هستند و از این قبیل می‌توانند در چارچوب خدمات سازمان ملل از امکانات بهداشتی و درمانی استفاده کنند.
یعنی در طرح جامع سلامت که در حال حاضر در دولت تدبیر و امید در حال اجراست هم تحت پوشش بیمه سلامت قرار نمی‌گیرند؟
بصیر:خیر،شامل این کودکان نمی‌شود، اما طرح بیمه ما طرح کامل و خوبی است که بسیار قابل بحث و بررسی است.
با توجه به تبعات ازدواج زنان با اتباع بیگانه، بهترین راهکار برای کاهش این صدمات چیست؟
بصیر:در شرایط فعلی اگر فرصت مناسب را برای صحبت در مورد تبعات ازدواج زنان ایرانی با اتباع خارجی اختصاص دهیم بسیار نتیجه بخش خواهد بود،زیرا با آگاهی بخشیدن و آموزش به این افراد در ارتباط با ازدواج‌شان با اتباع بیگانه تا با در دست داشتن چه مدارکی برای ثبت ازدواج‌شان به ما مراجعه کنند. یا زنان ایرانی باید بدانند این‌گونه ازدواج‌ها چه تبعاتی خواهد داشت.
حجتی: اگر می‌خواهیم کمکی به زنان ایرانی کنیم باید به آنها آموزش‌های لازم را دهیم تا از پیامدهای این اقدام‌شان آگاه شوند.
در حال حاضر و از سال 85 ازدواج با اتباع خارجی مثل اتباع افغان وعراقی... ممنوع شده،مگر با اجازه دولت و طی کردن مراحل قانونی آن که پس از بررسی و طرح در کمیسیون ممکن است با این درخواست ازدواج موافقت یا رد شود.
هرچند از سال 85 به بعد هم ما همچنان شاهد ازدواج های مشکوک بوده‌ایم. زیرا بسیاری از مهاجران صرفا جهت دریافت اقامت در ایران با خانم‌های ایرانی اقدام به ازدواج می کنند و این آمار از سال 85 به بعد به طرز عجیبی در حال افزایش است و با نگاهی که به آمارها داشته‌ایم در مورد ازدواج‌های ما قبل از سال 85 قریب به اتفاق پس از طی کردن مراحل قانونی موفق به دریافت شناسنامه برای فرزندان‌شان شده اند اما در مورد ازدواج‌های پس از سال 85 که ممنوع شده این آمار به شدت افزایش یافته است.
در شرایط فعلی شما به عنوان کسی که از نزدیک و به صورت ملموس موارد و مشکلات را می‌بینید و مسلما بیش از یک قانون‌گذار بر دردهای این زنان و کودکان اشراف دارید،به نظر شما مجلس از چه طریقی و با چه مکانیسمی می‌تواند به این افراد کمک کند؟با توجه به دید کلان حاکمیتی مبنی بر عدم اعطای تابعیت به این افراد توصیه شما به قانون‌گذاران چیست؟
حجتی:من از سال 80 تا به امروز به همراه همکاران خود در زمینه اتباع خارجی مشغول به کار و فعالیت بوده‌ام و دیده‌ام که پیشرفت در خور توجهی برای تابعیت و قوانین مربوط به آن حاصل نشده است،نکته قابل توجهی که در این سال‌ها به چشم من آمده این است که بسیاری از این افراد انسان‌هایی موفق و به نوعی نخبه بودند چه در درس و چه در تحصیل و ما در طول این زمان پای درد دل اینها نشستیم و سعی بر انتقال مصائب آنها به مقامات را داشته و داریم. من به عنوان مجری قانون که خلا‌های قانونی را لمس کرده‌ام فقط می توانم از قانون‌گذار بخواهم، طرحی که در شورای نگهبان رد شد را مجددا بررسی و تصویب و به اجرا در بیاورد.
بعضی از افرادی که به ما مراجعه می کنند گرفتن تابعیت به واقع حق‌شان است چرا که به عنوان مثال آنها نه افغانستان را دیده‌اند، نه عراق را و از همان هنگام تولد پدر خود را نیز حتی ندیده‌اند وپدر مجهول‌المکان بوده و هیچ وقت به خانواده خود سر کشی هم نکرده،سوال من اینجاست که این کودک چه گناهی مرتکب شده که مستوجب تحمل چنین عذاب‌هایی است؟وقتی خبری از پدر ندارد مسلما کسی هم در عراق یا افغانستان ندارد،حتی به خاطر نداشتن شناسنامه توانایی گرفتن گذرنامه هم ندارد. انسان واقعا با دیدن این افراد و مشکلات‌شان متاسف و ناراحت می‌شود و به نظر من در صورت داشتن تابعیت کمی از مشکلاتشان کاهش می‌یابد.
بصیر:بعد از سقوط صدام بیش از 90 درصد مردانی که از آن کشور به خاطر شرایط امنیتی گریخته بودند یا به کشور خود بازگشتند و فرزندان و همسر خود را تنها گذاشتند و یا راه اروپا و استرالیا را در پیش گرفتند. دختری داشتیم که پدر عراقی اش وی و مادرش را ترک کرده بود و از موعد دریافت شناسنامه اش هم گذشته بود،او برای گرفتن شناسنامه حتی حاضر بود با پیر مرد 70 ساله ایرانی ازدواج کند و به تبع آن تابعیت زوجیت دریافت کرده و سپس حضانت مادرش را به عهده بگیرد ولی چون طبق قانون در صورت داشتن سن بیش از 18 سال طی کردن چنین روندی ممکن نیست و قبل از آن هم پروسه ای طولانی خواهد بود و لذا نه قادر به دریافت تابعیت هستند و نه استفاده از ماده واحده و به همین دلیل قادر به انجام هیچ کاری نیستند،چه اشتغال،چه ازدواج،چه برای دختر و چه پسر.
اینها در جامعه هستند و مشکلات خود را مستقیما به جامعه منتقل می کنند و تعدادی از بچه‌های خیابانی محصول این ازدواج هستند.
و به نظر من با بازنگری ماده واحده می توان شرایطی برای آنهایی که مدارک و هویت کاملی دارند فراهم کرد که موفق به دریافت مدارک و شناسنامه شوند و از این بلاتکلیفی خارج شوند.
برای از اینجا به بعد چه باید کرد؟
بصیر:صدا و سیما وظیفه بسیار حساس و سنگینی در این زمینه دارد،با ساخت و پخش فیلم در شبکه‌های استانی و به خصوص شهرهای مرزی می‌توانند به افراد تبعات ازدواج‌های غیرقانونی با مهاجرین را گوشزد کنند تا خانواده‌ها مطلع باشند که دخترشان را به عقد مردی بدون مدارک شناسایی و تابعیت ایرانی در نیاورند.
در حالی‌که ملاک اصلی از دید این خانواده ها فقط مسلمان بودن و قبول داشتن خدا و از این دست موارد است.
حجتی: بسیاری از خانواده ها کاملا از تبعات این ازدواج بی‌اطلاعند و بعدها با بچه‌ای در شکم به ما می‌گویند ما اصلا خبر نداشتیم؟مطلع نبودیم...
قدیمی:بحث ازدواج اتباع بحث بسیار پیچیده‌ای ‌است که می‌تواند به بسیاری از موارد از جمله سیاست،اقتصاد،فرهنگ، اجتماعی و قانونی وابسته باشد،به خصوص در کشور ما.
ما در کشورمان صرفا با اطلاع رسانی که تبعه خارجی‌است و شناسنامه نخواهید داشت نمی‌توانیم جلوی این روند را بگیریم چرا که در ازدواج اول انتخاب صورت می گیرد و سپس امتحان. یعنی در فرهنگ ما ابتدا صحبت های بین دو طرف صورت می‌گیرد و سپس وارد بحث و تایید خانواده، جامعه و قانون مطرح می‌شود و به این ترتیب نهاد قانون و جامعه آخرین حلقه از این زنجیر خواهند بود و از آنجا که انتخاب از ابتدا صورت گرفته نهایتا جامعه، قانون و خانواده قدرت چندانی در بر هم زدن این جریان نخواهند داشت و لذا به نظر من سعی ما و قانون‌گذار باید بر این اساس باشد که این بسترها و فرصت‌ها از بین بروند.
به عنوان مثال اولین شرط برای تشکیل خانواده اشتغال و امرار معاش است،از آنجا که تبعه خارجی ما پس از ورود با اقبال صاحب کار،اداره بیمه و سایر نهادها روبه‌رو می‌شود از این شاخص به عنوان امتیازی در این روند استفاده خواهد کرد و به قول معروف دستش در جیب خود است. به نظرم من علاوه بر اطلاع رسانی باید نظارت قانونی و سفت و سخت تر بر قوانین کار و کارفرماها ایجاد شود. چرا که بسیاری از اتباع خارجی و غیر قانونی امروزه روز در گاوداری‌ها،مرغداری‌ها و ساختمان‌ها مشغول به‌کار هستند،آن هم به صورت غیرقانونی و بدون نظارت وزارت کار و سازمان بیمه و تامین اجتماعی. اگر این کانال را ببندیم خود به خود ورود اتباع غیرقانونی کاهش می‌یابد،چرا که در مناطق مرزی شرق و غرب خانواده‌ای که چندین دختر دارد و از وضعیت مالی مناسبی نیز برخوردار نیست به این نگاه نمی‌کند که چه کسی در خانه را زده،خوشحال خواهد شد که بالاخره کسی در خانه اش را زده و نهایتا نگاه یک نان خور کمتر،مثل مواردی که به ما مراجعه می کنند که پدرم خرج مرا نداشت،مرا به تبعه خارجی داد، افزایش می یابد.
در مناطق مرزی این خرده فرهنگ‌ها هستند که حرف اول را می‌زنند،مراودات فرهنگی مرزی،فشار برادرها بر دختر، ضرب و شتم پدر،حرف فامیل از خاله و عمو تا دایی و...،همه اینها دختران ما را به سمت و سوی انتخاب های اجباری و نابخردانه خواهد برد.
بعد از تمام این موارد که جزیی به حساب می‌آیند به بحث کلان قضیه خواهیم رسید بر‌فرض که مسائل خرد را حل کردیم،سیاست کلان مملکتی به کدام سمت خواهد رفت؟در مناطق مرزی مشترکات فرهنگی بسیار است،گیرم که مرزها را بستیم،آموزش دادیم،با گره های فرهنگی و اقلیمی چه خواهیم کرد؟
این مسئله کلاف سردر گمی‌است که از یک یا چند بعد قابل بررسی نیست و باید خیلی گسترده تر از اینها به آن نگاه کرد.
مهم‌ترین مشکلات بهداشتی و روانی فرزندان حاصل از این ازدواج چیست؟
قدیمی:در بدو تولد بهداشت اولین نیاز کودک است،سپس بحث روانی مطرح می‌شود.اینها به جهت شرایط خود و عدم امکان استفاده از خدمات بهداشتی به بن بست‌های بسیاری بر خواهند خورد.
وقتی وارد مرحله تحصیل می‌شوند، فرهنگ و مشکلات همان چند سال اولیه زندگی خود را به محیط‌های آموزشی عمومی می‌آورند و طبق تعهدات ما در کنوانسیون های مختلف معلمان ما موظف به یکسان برخورد کردن با تمام محصلان هستند،فرهنگ سازی در این رابطه هم خود مشکلی است. بعد هم با ورود به محیط های بزرگ‌تر، مشکلات‌شان‌هم بزرگ‌تر‌می‌شود.
خب!نهایتا کودکی که پدرش دارای کارت هویت نیست،خودش شناسنامه ندارد. این کودک حق تحصیل ندارد! تکلیف او چیست؟
قدیمی:ما این کودکان را به برخی مراکز تحت حمایت یونیسف و همچنین مراکز خیریه غیر دولتی که در بعضی مناطق ایجاد شده است معرفی می‌کنیم. در این مراکز به کار آموزش این کودکان می‌پردازند.
در آینده هم آموزش و یادگیری این کودکان در مراکز آموزشی ایران،عراق و افغانستان قابل تعیین سطح خواهد بود.
ما با حجم وسیع اتباع غیر قانونی در کشور رو به رو هستیم که در فرهنگ و خانواده های ایرانی پذیرفته شده اند اما خود و فرزندان‌شان حق زندگی به عنوان تبعه ایرانی را ندارند. در نهایت چه کمکی حداقل به کودکان آنها می‌توان ارائه کرد ؟
قدیمی:سازمان نمی تواند و بودجه و توانش را هم ندارد مرز ها را ببند . چون سیاست‌های ما در این موضوع دخیل است در دین ما بسیار به مهمان نوازی تاکید شده است. به طور مثال وقتی طالبان همه را قتل عام می‌کند ما به عنوان رسالت انسانی و اسلامی خود باید این‌ها را بپذیریم و نمی‌توانیم بگوییم نمی‌پذیریم. ولی مشکلات ما دو چندان است چون زاد و ولد در این قشر فوق العاده زیاد است.از سال 92 تا پایان سال 93 ، فقط در استان تهران حدود 15 هزار دانش آموز ما زیاد شده است. چون جمعیت ما رشد منفی دارد قانون گذار چه کاری می‌تواند برای اینها انجام دهد؟ ترکیب جمعیتی در حال به هم خوردن است که بسیاری از بافت‌ها را تغییر خواهد داد.
گاهی ارباب رجوع ایرانی می‌آید و بسیار سرسختانه از تبعه شاغل در کارگاهش دفاع می‌کند چون استفاده از کارگران افغانی به صرفه است.
یعنی نیازمند قانون‌گذاری هستیم؟
قدیمی:معتقدم در قوانین ما باید یک بازنگری کلی انجام شود به عنوان مثال در قانون مدنی 976 هر زن خارجی که با ایرانی ازدواج کند ایرانی تلقی می‌شود، در رابطه با مردانی که با زنان ایرانی ازدواج می‌کنند هم می‌شود، این‌گونه باشد. قطعا باید این قوانین بازنگری شوند. وقتی قانون بازنگری شود، قضات هم بر اساس آن رای می‌دهند. ولی کارفرماهایی داریم که تبعه خارجی به کار می‌گمارد کجا می‌توانیم با کارفرما برخورد کرد یا وقتی تبعه خارجی را از کار اخراج می‌کنیم و به اداره کار می‌رود و شکایت می‌کند و حق خود را می‌گیرد که گاهی برای کارفرما میلیون‌ها خسارت تعیین می‌شود اما به عنوان مثال تبعه افغانی از بالای پشت‌بام هم به زمین پرت شود کارفرما پاسخگو نیست نه خانواده‌ای حضور داردو نه وکیلی و نه قانونی.نیازمند اصلاح قوانین برای سامان دادن به وضعیت فعلی هستیم.اشتغال و زندگی اتباع یک سوی ماجراست و ازدواج و فرزندان حاصل از این ازدواج ها هم سوی دیگر ماجرا. قانون‌گذار باید در این شرایط احساس مسئولیت کند و برای بهبود اوضاع اقدام عملی انجام دهد.

قانون

-میزگردی درباره ازدواج با خارجی ها /با بچه ای در شکم می گویند: ما اصلا خبر نداریم؟!
-آقای رئیس جمهور به داخل هم نگاه کنید !
-از کجا آمده و آمدنش بهر چه بود؟!
-خیابان فروشی نکردیم

خراسان

-اختصاص ۷۰ میلیارد تومان برای محرومیت زدایی از حاشیه مشهد
-بودجه ۸۵۰ میلیاردی شبکه ملی اطلاعات وزارت ارتباطات پاسخگو باشد
-بیم و امید درنگاه ها به تابلوی تالار حافظ
-عباس های تو هستیم یا زینب

کیهان

-جان کری:بازرسی از ایران همه روزه و ابدی است
-وزارت نفت به توانمندی های داخلی اعتماد کند
-سلب اعتماد مردم تنها نتیجه برخورد شعاری با مفاسد اقتصادی
-وزارت نفت به توانمندی داخلی اعتماد کند

جام جم

-بازی با اجراه بهای مسکن
-ازدواج در راهروهای مجازی
-مطالبات معلمان این هفته پرداخت می شود
-رضایی:تجزیه کشورها دستور کار آمریکا و عربستان است

شرق

-پیشنهاد فرمانده نیروی دریایی ایرن به آمریکا: کشتی هایتان را اسکورت کنید
-فساد 32 میلیاردی در وزارت علوم احمدی نژاد
-انتقاد کری از حملات عصبی علیه توافق هسته ای

سیاست روز

-اجازه آسیب به توان دفاعی کشور را نمی‌دهیم
-یمن دوباره قربانی جنگ قدرت در خاندان سعودی
-رونق قصه‌گویی به روایت رخ دیوانه
-2/4 میلیون نفر در جست و جوی پارتی

ابرار

-استیضاح وزیر راه با 24 امضا تقدیم هیأت رئیسه مجلس شده
-وزارت خارجه عربستان اعلام کرد:عادل الجبیر هیچ اظهار نظری در مورد روابط ریاض و تهران نداشته است
-اظهارات کری درباره بازرسی های ابدی از ایران
-حمله بی سابقه یک مقام ترک به سیاست های ایران

آفتاب

-حضور دولتی ها در مراسم احمدی نژادی ها !
پای زنان ایرانی چگونه به سازمان ملل باز شد ؟
-علی مطهری تهدید شد؛ سفرتان را به مشهد لغو کنید!
-یک -هیچ به نفع زنان !

آفرینش

-اسامی پذیرفته شدگان چند برابر ظرفیت مصاحبه دکتری امروز اعلام می شود
-رئیس سازمان امور مالیاتی:برای دریافت اطلاعات مالی اشخاص مشکل داریم
-علی کفاشیان:انتخاب نکونام واقعی نیست
-کلید اولیه آزمون دستیاری 94 منتشر شد

ابتکار

-ابتکار بررسی می کند:استراتژی انتخاباتی اصلاح طلبان
-یادآوری 16 نکته برای حفظ حقوق هسته ای ایران
-وقتی که مهر ، مهر آسیب می شود
-چاقوی تجزیه بر گردن خاورمیانه

اعتماد

-عبدالواحد موسوی لاری:رقیب از ما وحشت دارد
-خارجی ها کدام بخش اقتصاد را دوست دارند؟
-سخنرانی هاشمی و مطهری ممنوع
-تذکر سردار به تیم هسته ای

افکار

-نمایشگاه بزرگ لوازم التحریر و اسباب بازی در نمایشگاه در نمایشگاه کتاب تهران
-مذاکرات برای نگارش متن توافق تا پایان هفته ادامه دارد
-فروش اقساطی مسکن مهر به نیمه رسید
-رئیس جمهور احضار می شود؟

امتیاز

-درآمد میلیارد پخش فوتبال
-اهدای دیپام جهانی بازی منصفانه به عبدولی
-ایجاد کارگروه تخصصی تورهای خروجی کشور
-رکورد صادرات نفت ایران شکسته شد

ایران

-مخالفت وزارت کشور با استانی شدن انتخابات
-پرداخت عمده مطالبات فرهنگیان تا آخر هفته
-دغدغه های موسیقی پاپ برطرف خواهد شد
-جنجالی ترین انتخابات در قلمرو ملکه

حمایت

-میانجی گری آمریکا در یمن پس از همدستی در جنایات آل سعود!
-دستگاه قضایی بدون تبلیغات به مبارزه با مفاسد اقتصادی پرداخت
-تجارت ترجیحی به نفع ترکیه تمام شد
-زنگ خطر افزایش جرایم اینترنتی

راه مردم

-این زندگی های مجازی!
-ایران چهارمین مصرف کننده بزرگ نان در جهان
-دام سیاه دزد حرفه ای برای دختران جوان
بدهی 10 هزار میلیاردی وزارت جهاد کشاورزی به پیمانکاران

رسالت

-طرح تجزیه سوریه ، عراق و یمن به 7 کشور جدید
-هانس بلیکس: چیزی از ایران می خواهند که هیچ کشوری زیر بار آن نمی رود
-حجت الاسلام و المسلمین آقا تهرانی: دولت، مردم را محرم بداند، نمایندگان دغدغه دارند

رویش ملت

-فکت سیت پردردسر
-نیروی زمینی عربستان وارد یمن شد
-مذاکرات برای نگارش متن توافق تا پایان هفته ادامه دارد
-زمان مراجعه به آتلیه و عکاسی ها دقت نمایید

شهروند

-رشد خطرناک مصرف انرژی در کشور
-ماجرای تبلیغات فارسی در دیدارهای لالیگا
-وزیر بهداشت:تهرانی ها در برابر زایمان طبیعی مقاومت می کنند
-نمونه گیری از گرد و غبارهای عراقی پس از 3 سال

عصر ایرانیان

-واقعیت توافق لوزان از دید آمریکایی ها:نظارت هسته ای همیشگی، لغوتحریم ها تدریجی
-افسردگی در تک فرزندان بیشتر است
-قیمت های اجاره سر به فلک کشید
-ارایه کوپن مشاوره و طلاق به نیازمندان

نسل فردا

-رونق تجارت سیراف نیازمند گمرک است
-به خواستگاری ام جواب رد داد با روسری اش خفه اش کردم
-مدیرعامل شرکت مدیریت مصرف سوخت:ایران به زودی وارد کننده انرژی می شود
-فقط نکونام به کی روش کنار می آید

وطن امروز

-هندوانه سیاسی شد
-بازرسی ابدی!
-سلاحی که بی فشنگ شد
-ویراژ جوانان سرمست روی اعصاب !

دنیای اقتصاد

-کروکی برج سازی در تهران
-اولویت های برنامه ششم توسعه
-کانون رشد ساز وام های بانکی
-سایه سه ابهام بر سر بورس