جلوی کدنویسی کودکانمان را بگیریم یا نه؟

از آنجا که والدین این پسربچه خلاق هر دو کارمند بودند، کسی نبود که او را به فعالیت‌های علمی ورزشی بعد از مدرسه برساند. از طرفی او برای تاکسی گرفتن خیلی کوچک بود. ایده او این بود که اگر پدر و مادر دیگری در همسایگی آنها فرزند خود را مثلا به سالن ورزشی می‌رساند، بتواند او را هم سوار کند. او توانست با شناسایی این مشکل در زندگی خودش و به مدد توانایی اولیه در برنامه‌نویسی برای اپ‌موبایل در مسابقه هکاتون فیلادلفیا شرکت و عنوان بهترین ایده تجاری را از آن خود کند.

1. کودکان براحتی آب خوردن کد می‌نویسند. در این میان کودکان زیر 16 سال جایگاه ویژه‌ای در نظر سرمایه‌گذاران دارند، چون ممکن است آنها بزرگ‌ترین ایده‌های نسل بعدی را بدهند. کودکان این نسل نه تنها توانایی کدنویسی و خلق محصول را دارند، بلکه چارچوب ذهنی همنسلانشان و نیازهای زندگی در این عصر پیشرفته را بهتر از دیگران می‌شناسند. برای مثال یک اپ‌موبایل بتازگی میان رای‌دهندگان جوان و نوجوان انگلیسی محبوبیت یافته که با شعار «سیاست برای نسل توئیتری» به رای‌دهندگان جوان در رسیدن به انتخاب سیاسی اصلح کمک می‌کند. روش کار اپ بر مبنای جمع‌آوری آرا و نظرات تمام کاندیداها از روی شبکه‌های اجتماعی مانند توئیتر و ارائه بدون نام آنها به رای‌دهندگان در هر حوزه انتخاباتی است. کاربران می‌توانند این نظرات را در اپ مذکور مرور کرده و با حرکت انگشت به راست یا چپ موافقت یا مخالفت خود را با هر نقل قول مشخص کنند و در انتها از این‌که نظرات کدام کاندیدا با خواسته‌های باطنی آنها مطابقت بیشتری داشته باخبر و شاید غافلگیر شوند. این اپ در یک جشنواره کدنویسی که با شرکت بیش از هزار کودک و نوجوان بین 7 تا 18 سال برگزار شد، پا به عرصه وجود گذاشت، به همین سادگی.

2. جشنواره‌های کدنویسی: امروزه در آمریکا مانند بسیاری جاهای دیگر دنیا مسابقات کدنویسی برای کودکان و نوجوانان برگزار می‌شود و سرمایه‌گذاران واقعی با پول‌های واقعی آماده‌اند تا روی بهترین ایده‌ها سرمایه‌گذاری کنند. همین ماه پیش مسابقه هکاتون دیگری در دیترویت با محور «سیستم آموزش و پرورش» برگزار شد که پرسش اصلی آن این بود: اگر در جایگاهی قرار داشتید که می‌توانستید یک مشکل را از سیستم آموزش و پرورش حل کنید، چه می‌کردید؟

در حقیقت این مسابقات به دنبال آن است که فضایی به وجود آورد که به جای این که چهل ساله‌هایی مثل من و شما با زحمت و مشقت به سیستم آموزشی دنیای دیجیتال امروز نگاه و سعی کنیم راه‌حل‌های عقب مانده خود را به زور به خورد سیستم بدهیم تا کار کند، خود کودکان و نوجوانان هم مشکل و هم راه‌حل را برای من و شما پیدا کنند.

دو هفته پیش من در یکی از جشنواره‌های کدنویسی به نام «استارت آپ ویکند» در شهر مونترال کانادا شرکت کردم و از تجربه بودن در کنار جوانان خلاق و پرشوری که تنها در فاصله دو روز آخر هفته فرصت ارائه یک ایده کسب و کار و به انجام رساندن آن از صفر تا 100 را داشتند، بسیار آموختم. از آنجا که شهر مونترال قصد دارد تا سال 2017 به یک شهر هوشمند و دیجیتال تبدیل شود، محور این استارت آپ ویکند هم «چشم‌انداز شهر دیجیتال» بود که با همت و سرمایه‌گذاری کمیته دولتی مسئول این چشم‌انداز برگزار شد. اما پرسش اساسی اینجاست که کدام سازمان و کدام نهاد علمی در کشور ما مسئولیت سرمایه‌گذاری و پرورش استعدادهای کدنویسی نوجوانان ایرانی را بر عهده گرفته است؟ متولی مسابقات برنامه‌نویسی کودکان و نوجوانان کیست؟ ارگان و سازمان به دنبال حل مشکلات جامعه از طریق جشنواره‌های ایده و برنامه‌نویسی است؟ می‌توان نبوغ و توانایی کدنویسی نوجوانان را دست‌کم گرفت و به عنوان یک موضوع فوق‌برنامه و نه ضروری به آن نگریست. اما اگر از این ظرفیت درست استفاده کنیم، محصولات و اپ‌هایی برای پاسخ دادن به مسائل و مشکلات زندگی نسل بعدی خواهیم داشت که با ذهن خلاق خودشان پا گرفته‌اند و با ذهن محدود و ترسیده از ریسمان سیاه و سفید تکنولوژی من و شمای پا به سن گذاشته درست نشده‌اند.

3. در گوگل آماری از چند مسابقه برنامه‌نویسی درخور توجه در ایران پیدا کردم. گذشته از تجربه خوب سال پیش استارت‌آپ ویکند تهران، مسابقه برنامه‌نویسی بیان در دو بخش دانش‌آموزی (برای افراد زیر ۱۸ سال) و دانشجویی سومین دوره‌اش را در سال 93 برگزار کرد. مسابقات سراسری حلی نت هم برای دانش‌آموزان راهنمایی و دبیرستان هر ساله برگزار می‌شود. همچنین سال گذشته دانشگاه‌های شریف، امیرکبیر و دانشگاه آزاد اسلامی لاهیجان مسابقات مهارت‌سنجی و کدنویسی برای دانشجویان برگزار کردند. در کنار این مسابقات علمی ـ پژوهشی، اپراتورهای تلفن همراه یعنی همراه اول و ایرانسل هم ظاهرا مسابقاتی برای برنامه‌نویسی موبایل ترتیب داده‌اند که البته وبسایت مسابقه ایرانسل از دسترس خارج بود و امکان بررسی آن را نداشتم. بررسی کیفی و محتوایی این مسابقات بماند برای یک روز ستون دیگر.

مصطفی پورمهدی

مشاور کارآفرینی

چمدان (ضمیمه آخر هفته روزنامه جام جم)