پیشرفت فناوری زمینهای را برای ظهور ابزارها و فناوریهای پیشرفته در خودروهای جدید و امروزی ایجاد کرده است. در بسیاری از خودروهای جدید مجموعهای از امکانات و نوآوریهای پیشرفته به نمایش گذاشته شده است. بعضی از این فناوریها بسیار کاربردی به نظر میرسد و در مقابل بعضی دیگر از این امکانات صرفا با هدف افزایش امکانات در خودروها در نظر گرفته شدهاند. بنابراین تردیدی نیست این فناوریها در گوشهای از مسیر رشد صنعت خودروسازی قرار گیرد.
این فناوریها نقش بسیار مهمی در ایجاد تحول در حمل و نقل شخصی دارد و این عرصه به محلی برای رقابت شرکتهای خودروسازی تبدیل شده است. این رقابت نهتنها میتواند تعیینکننده مسیر آینده صنعت خودروسازی باشد، بلکه میتواند به بهبود جایگاه مصرفکنندگان در این عرصه منتهی شود. فکر میکنید فناوریهای به کار رفته در صنعت خودرو در سالهای آینده به کجا میرسد؟ این سوالی است که نمیتوان پاسخ قطعی به آن داد. در این گزارش از دیدگاه کارشناسان خودرو ده ویژگی کاربردی خودروهای آینده مورد بررسی قرار گرفته است که میتواند در افزایش ایمنی و سهولت رانندگی با خودروها نقش بسیار مهمی داشته باشد.
1- ورود به خودرو، بدون کلید
سامانه ورود بدون کلید از جمله فناوریهایی است که به شما این امکان را میدهد با فشار دادن کلید روی صفحه کنترل از راه دور، قفل ماشین را باز کنید. امکان باز شدن درها و ورود به خودرو بدون نیاز به یافتن کلید خودرو از نظر ایمنی بسیار مهم است. بعضی از سیستمهای کنترل از راه دور به گونهای طراحی شده است که وقتی فقط یک بار کلید باز شدن درها را فشار میدهید فقط در راننده باز میشود و برای بازکردن دیگر درهای خودرو لازم است دوبار این کلید را فشار دهید. بنابراین زمانی که راننده میخواهد بدون نگرانی از ورود افراد غریبه به خودرو خودش را به آن برساند میتواند فقط یک بار کلید باز شدن درها را فشار دهد. به این ترتیب فقط در راننده باز شده و دیگر درها قفل خواهد بود.
2- فرمان تلسکوپی و پدالهای قابل تنظیم
در اغلب خودروهای جدید ستون فرمان خودرو قابل تنظیم است و میتوان موقعیت آن را متناسب با وضعیت فیزیک بدنی تغییر داد. علاوه بر این پدالهای خودرو نیز به روش الکتریکی قابل تنظیم است. چنین ویژگیها و امکاناتی تسلط به رانندگی با خودرو را برای راننده آسانتر میکند. علاوه بر این رانندگانی که قد کوتاهتری دارند میتوانند با تنظیم فرمان خودرو و پدالها در فاصله مناسبی نسبت به کیسه هوای تعبیهشده در خودرو، در حالی که براحتی به پدالها دسترسی دارند ایمنی بیشتری را برای خود فراهم کنند.
3- ترمز ضدقفل (ABS)
این فناوری بر اساس یک اصل ساده در علم فیزیک شکل گرفته است. چرخی که در حال لیز خوردن است نسبت به چرخی که لیز نمیخورد نیروی اصطکاک کمتری دارد. ترمزهای ضدقفل مانع از سرخوردن چرخها هنگام ترمز کردن میشود و به این ترتیب خودرو زودتر متوقف شده و میتوان هنگام ترمز کردن خودرو را هدایت کرد. در سیستم ترمز ضد قفل پردازنده مرکزی خودرو به کمک حسگرهایی که در هر چرخ تعبیه شده است سرعت دوران چرخها را هنگام ترمز گرفتن بررسی میکند. چنانچه سرعت دوران یکی از چرخها در مقایسه با دیگر چرخها متفاوت باشد نیروی وارد بر چرخ تغییر کرده و چرخ از حالت بحرانی خارج میشود. شاید از این که بخواهید کنترل این کار را به عهده یک رایانه بگذارید اندکی احساس نگرانی کنید؛ اما از این بابت خیالتان راحت باشد. اگر به هر علتی در عملکرد این سیستم اختلال ایجاد شود ترمزها کار خودشان را انجام میدهند.
4- سامانه ایمنی OnStar
با مجهز بودن خودرو به این سامانه ایمنی برای کمک خواستن از نیروهای امداد فقط به فشار دادن یک کلید نیاز دارید. در هر شرایطی از مواجهشدن با لاستیک پنچر شده خودرو تا زمانی که به هر علتی احساس ناامنی میکنید میتوانید بلافاصله کلید این سیستم را در خودرو فشار دهید تا به این ترتیب در مدت زمان کوتاهی نیروهای امدادی اعزام شود. چنانچه خودرو شما به سرقت رفته باشد این سیستم بلافاصله خود را رهگیری میکند. یکی از مهمترین ویژگیهای این سیستم این است که چنانچه در خودرو قفل شده باشد و امکان ورود به خودرو برای شما مقدور نباشد به کمک این سیستم از راهدور در خودرو را برای شما باز میکند. برای اشتراک ماهانه این سیستم باید مبلغی پرداخت شود. بر اساس طرح اولیه در نظر گرفته شده برای سیستم ایمنی OnStar با پرداخت مبلغی به عنوان شارژ ماهانه میتوانید از مزایای مهمترین امکانات امنیتی بهرهمند شوید.
5- سیستم الکترونیکی کنترل ترمز
سیستمهای ESC یا کنترل ترمزها به کمک سیستمهای الکترونیکی با بهرهگیری از حسگرهای ترمز ضدقفل (که سرعت هر یک از چرخها را به طور مجزا نشان میدهد)، شتابسنجها و حسگرهایی که روی فرمان خودرو و پدالها تعبیهشده برای بررسی آنچه در خودرو اتفاق میافتد استفاده کرده و این اطلاعات را با آنچه مورد نظر راننده است، مقایسه میکنند. چنانچه بین آنچه در خودرو اتفاق میافتد و آنچه مورد نظر راننده است اختلاف وجود داشته باشد، سیستم ESC وارد عمل شده و برای هر یک از چرخها به طور جداگانه ترمز گرفته میشود. این کاری است که هیچ رانندهای قادر به انجام آن نیست. به این ترتیب خودرو تحت کنترل راننده قرار میگیرد.
6- نمایشگرهایی برای سرنشینان عقب خودرو
امکانات سرگرمکننده از جمله فناوریهایی است که در خودروهای مدرن و امروزی بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. در بسیاری از خودروهای جدید برای هر یک از سرنشینان عقب خودرو یک نمایشگر جداگانه در کنار سیستم پخش دی.وی.دی در نظر گرفته شده است که بویژه مورد توجه کودکان قرار میگیرد. به این ترتیب در حین سفر بویژه سفرهای طولانی، کودکان و حتی دیگر سرنشینان میتوانند از این امکانات برای سرگرمشدن بهره گیرند. این سیستمها مجهز به گوشیهای بیسیم است که مانع از پخش صدا در کابین خودرو و حواسپرتی راننده میشود.
7- کیسه هوای جانبی
در اغلب خودروها فضایی حداقل حدود یک متر در بخش جلو و عقب خودرو به منظور حفظ سرنشینان از خطر تصادفات احتمالی در نظر گرفته شده است. این در حالی است که این فضای در نظر گرفته شده در اطراف خودرو حدود چند سانتیمتر است. بنابراین میتوان گفت وجود کیسه هوا در قسمتهای کناری مانند درهای خودرو اهمیت بیشتری دارد.در تصادفات رانندگی بخش قابل توجهی از نیروی وارد شده به خودرو جذب بدنه آن میشود و در حقیقت بدنه خودرو مانند سپر دفاعی عمل میکند. بر اساس تحقیقات انجام شده وجود کیسه هوای کناری در خودرو میتواند در کاهش تلفات رانندگی نقش بسیار مهمی داشته باشد.
8- سیستمهای ناوبری
سیستمهای ناوبری از مهمترین و کاربردیترین امکانات تعبیه شده در خودروهای مدرن و امروزی است. استفاده از سیستم ماهوارهای موقعیتیاب جهانی و حسگرهای تعبیهشده در خودروهای امروزی یا به عبارتی سیستم ناوبری GPS به راننده این امکان را میدهد تا بر اساس تعیین موقعیت خودرو و مقصد نهایی در نظر گرفته شده در طول مسیر و تا رسیدن به مقصد از این سیستم برای مسیریابی استفاده کند. مسیریابی انجام شده از طریق نمایشگر کوچکی که در قسمت جلوی خودرو نصب شده به راننده اطلاع داده میشود؛ این که راننده میتواند از سیستم صوتی برای مسیریابی استفاده کند. یکی دیگر از مزیتهای این سیستم، این است که در صورت نیاز شما را از نزدیکترین پمپ بنزین، دستگاه خودپرداز، ایستگاه پلیس یا بیمارستان مطلع میکند.
9- تجهیز کنسول مرکزی به پریز برق
در بسیاری از خودروهای جدید وقتی کنسول مرکزی را باز میکنید با پریز برق مواجه میشوید. در حقیقت با توجه به گسترش کاربرد ابزارهای همراه و مشکل به پایان رسیدن شارژ آنها چنین امکانی در خودروها در نظر گرفته شده است. البته با قرار گرفتن گوشی تلفن همراه در این محفظه، گوشی از دید راننده دور میماند و به این ترتیب چنین امکانی میتواند راهکاری برای دور نگهداشتن گوشی از دسترس راننده باشد.
10- دستیاری برای کمک به راننده
پنچر شدن لاستیک، تمام شدن سوخت موجود در باک یا هر گونه اختلالی در عملکرد خودرو از جمله اتفاقاتی است که راننده مجبور میشود پس از مواجه شدن با آنها از گروههای امدادی کمک بخواهد. بسیاری از شرکتهای خودرو سازی بتازگی امکاناتی را برای رانندگان در نظر گرفتهاند که بر اساس کمک به خودروهای در راه مانده به بخشی از خدمات گارانتی برای خودروهای جدید تبدیل شده است. بعضی از شرکتهای خودروسازی چنین خدماتی را به عنوان بخشی از برنامههای خدماتی خود در نظر گرفتهاند. استفاده از خدمات گروههای امدادی خودرو بسیار گرانقیمت است و بهرهمندی از چنین خدماتی میتواند نقش بسیار مهمی در کاهش هزینههای خدمات امدادی داشته باشد. بسیاری از این امکانات در خودروهای تولید داخل دیده میشود. در دنیای امروز به مدد پیشرفت فناوری، ردپای فناوریهای مختلفی در خودروهای جدید دیده میشود که بعضی از آنها کاربردی و بعضی دیگر کاربرد کمتری دارد. آن دسته از امکاناتی که کاربرد بیشتری در سهولت و ایمنی رانندگی دارد بتدریج به استانداردی در صنعت خودروسازی تبدیل میشود که از سوی شرکتهای خودروسازی مورد توجه قرار میگیرد.
فرانک فراهانیجم / گروه دانش
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد