سیاستمداران جدید عربستان بویژه وزیر دفاع جوان آن که فکر میکند با زور و قوه قهریه میتوان به تمامی اهداف خود رسید، در تلاش است با یک اجماع منطقهای با تهاجم زمینی به یمن تحولات را به سود ریاض رقم بزند، ولی این نقشه فعلا با مخالفت و عدم همراهی پاکستان و دیگر کشورها مواجه شده است.
جامجم بهمنظور بررسی بیشتر با دکتر سیدسلمان صفوی، رئیس مرکز بینالمللی مطالعات صلح و مولف کتاب «دیپلماسی و امنیت در خاورمیانه بزرگ» گفتوگو کرده که متن آن را میخوانید:
تصمیم پارلمان پاکستان چه تاثیری در ائتلاف سعودی دارد؟
تصمیم عاقلانه پارلمان پاکستان مبنی بر عدم مشارکت نظامی با رژیم آل سعود در تجاوز نظامی به خاک کشور مستقل یمن، ضربه مهلکی بر ائتلاف خیالی ارتجاع عرب علیه خواستههای انسانی ملت غیور و آزاده یمن زد. تصمیم پاکستان که در پی سفر وزیر خارجه ایران صورت گرفت دارای پیامدهای متعدد نظامی، سیاسی، دیپلماتیک و استراتژیک است. این تصمیم از جهت استراتژیک نشان داد باوجود کمکهای میلیاردی سعودی به ارتش، ملت و حکومت پاکستان، این کشور منافع ملی خود را بر منافع عربستان ترجیح میدهد و ادامه حسن همجواری با ایران را مقدم بر خوش رقصی برای نظامیان بیتجربه سعودی میداند. از جهت سیاسی نیز ائتلاف دولتهای جهان اسلام علیه یمن به ثمر ننشست. آل سعود با تقاضای پیوستن پاکستان، مالزی و ترکیه به ائتلاف تجاوز علیه یمن میخواست جهان اسلام را همراه زیاده خواهیهای خام خود کند که با نپیوستن ترکیه، مالزی و پاکستان این توطئه شوم شکست خورد. از جهت دیپلماتیک نیز عیان شد که پاکستان، همراه با ایران و ترکیه دیپلماسی را مقدم بر دخالت نظامی در امور یمن میداند.
آیا عربستان دست به عملیات زمینی خواهد زد؟
عربستان اگر فریب مشاوران اسرائیلی و آمریکایی را بخورد وارد عملیات نظامی زمینی علیه ملت یمن میشود؛ زیرا یمن ویتنام سعودی و متحدانش خواهد شد و بدون آنکه دستاورد چشمگیری همراه داشته باشند، متحمل تلفات سنگینی میشوند که این به نفع کارخانههای اسلحهسازی غرب بخصوص آمریکا و انگلیس بوده و از سوی دیگر سرآغاز فروپاشی حکومت و چارچوب جغرافیایی فعلی سرزمین عربستان خواهد شد.
حوثیها میگویند پاسخهای سنگینی به تجاوز سعودیها خواهند داد. وضع آنها چگونه است؟
لازم است اول انتقاد کنم از اصطلاح حوثیها. غربیها در رسانه هایشان گروه تروریستی تکفیری های سوریه و عراق را به نام داعش یا معادل انگلیسی آن «ایسیس» میخوانند و در مقابل انتقاد ما میگویند؛ این اسم این گروه است و لذا ما اسم خود خوانده آنها را بهکار میگیریم. اما در مورد یمن جنبش انصارالله به رهبری عبدالملک حوثی را که صدای ملت یمن است، شورشیان یمن میخوانند. مثلا بی.بی.سی را نگاه کنید که از نام بردن جنبش انصارالله یا حداقل زیدیهای یمن اجتناب میکند. لذا ما نباید اصطلاح حوثیها را بهکار ببریم، بلکه باید جنبش انصارالله یا جنبش آزادی ملت یمن ذکر کنیم. اما راجع به توانایی ملت یمن و جنبش انصارالله برای پاسخ به تجاوز آل سعود باید بگویم اولا شرایط جغرافیایی یمن به نفع آزادیخواهان و علیه متجاوزان است. دوم نیز بهدلیل گستردگی مرزهای یمن و سعودی، آزادیخواهان یمن قدرت مانور وسیع برای انتخاب نقاط تهاجم و ضد حمله به داخل خاک سعودی را دارند، اضافه بر دو مورد فوق، آنها مجهز به موشکهای کوتاه برد و میان برد و اسکاد هستند که میتوانند اهداف حساس را داخل خاک سعودی منهدم کنند و کشتیهای متجاوزان را نیز به قعر دریا بفرستند. خودداری آزادیخواهان برای استفاده از این امکانات بخصوص حمله به کشتیها دلایل سیاسی دارد که در صورت ادامه وضع فعلی بی شک آنها از توان موشکی خود استفاده میکنند. مصر باید از اعزام کشتی برای مقابله با یمن اجتناب کند وگرنه خسارت عظیمی خواهد دید.
در سطح دیپلماتیک تلاشهایی در حال شکلگیری است، این تلاشها را ممکن است تحلیل کنید؟
در دو سطح منطقهای و بینالمللی کنشهای دیپلماتیک آغاز شده است. صحبتهای رهبر معظم انقلاب با اردوغان، شاه بیت این دیپلماسی خردگرایانه منطقهای است. لذا پس از صحبتهای ایشان ایران، ترکیه و پاکستان محور دیپلماسی برای حل و فصل مناقشه یمن شدهاند و در حال رایزنی با سعودیها برای پایان تجاوز آنها هستند. از سوی دیگر دبیرکل سازمان ملل نیز فعال شده و بیان کرده است که بحران یمن راه حل نظامی ندارد و فقط باید از طریق دیپلماتیک آن را حل و فصل کرد. در سطحی دیگر روسیه و چین نیز بابت منافع خود در یمن مشغول رایزنی و تلاشهای دیپلماتیک هستند، چرا که هر دوی این کشورها عضو شورای امنیت سازمان ملل متحد هستند و مخالف تجاوز نظامی سعودی در یمن بوده و در عین حال دارای منافعی مشروع در یمن هستند. تلاشهای دیپلماتیک آنها که همسو با دیپلماسی ایران است اهمیت فراوانی دارد.
به هر حال سعودیها باید بدانند یمن بحرین نیست و نمیتوانند سناریوی اشغال بحرین را در یمن تکرار کنند و جامعه جهانی نمیتواند جواب آنها را ندهد. لذا دیپلماسی در وهله اول همراه با ادامه مقاومت مشروع ملت یمن آزموده میشود و در صورت شکست، جامعه جهانی با متجاوزان سعودی مقابله به مثل میکند. شما فرض کنید اگر یک موشک به ابوظبی، متحد سعودی بخورد چگونه اقتصاد و امنیت این جزیره فرو میریزد. امارات باید بیدار شود و بسرعت از این ائتلاف ضعیف و بی مایه خارج شود وگرنه آسیبهای جدی اقتصادی و امنیتی خواهد دید.
دولتهای قدرتمند متحد یمن از کانالهای دیپلماتیک در حال انتقال پیامهای هشدار دهنده به متجاوزان هستند و در صورتی که آنها جوانی کنند و متوجه این پیامها نشوند، سیلی سختی خواهند خورد و بینیشان به خاک مالیده خواهد شد. ایران پل صلح و امنیت مشروع و پایدار در منطقه خاورمیانه و آسیای مرکزی است و هر تحولی در این منطقه بدون هماهنگی با ایران به ثمر نخواهد نشست. ایران در منطقه نقشی سازنده برای جلوگیری از افراطگرایی و برقراری صلح، ثبات و امنیت دارد و عربستان و ترکیه باید از مدل ایران درس بگیرند.
معصومه زارع - جامجم
بازگشت ترامپ به کاخ سفید چه تاثیری بر سیاستهای آمریکا در قبال ایران دارد؟
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
رضا جباری: درگفتوگو با «جام جم»:
بهتاش فریبا در گفتوگو با جامجم: