نیکوکاری، «برکت» بنیادهای خیریه

براساس آمار منتشر شده 15 هزار موسسه خیریه در سراسر کشور فعال است، مراکزی که نظارت کاملی روی فعالیت آنها انجام نمی‌شود به همین دلیل برخلاف انتظار باری از روی دوش جامعه برنمی‌دارند. کم نیست موسسه‌هایی که نام خیریه را یدک می‌کشند، اما فعالیت‌شان رنگ و بوی مهربانی ندارد. به نظر می‌رسد آنها بیشتر برای رفع دغدغه‌های خود تلاش می‌کنند تا این‌که بخواهند دست نیازمندی را بگیرند، برخی از آنها را می‌توان متکدیان عصر جدید دانست، چون گروهی از موسسه‌های خیریه نامعتبر برای جمع‌آوری کمک‌های مردمی آن‌قدر به قول معروف به شهروندان پیله می‌کنند که سبب ایجاد بی‌اعتمادی مردم نسبت به عملکرد سایر موسسات نیکوکاری می‌شوند.

بنابراین می‌توان تاکید کرد مساعد بودن شرایط برای فعالیت مراکز خیریه نامعتبر باعث شده عملکرد موسسه‌هایی که برای کمک به نیازمندان سنگ تمام می‌گذارند نیز نادیده گرفته شود.

این درحالی است که چنانچه مراکز معتبر در این عرصه شناخته شود و مردم نسبت به عملکرد مثبت آنها مطلع شوند، می‌توان امیدوار بود که همکاری این مراکز با نیکوکاران به بهبود شرایط فرهنگی ـ اجتماعی کشور منجر شود. برای نمونه می‌توان به کمبود فضای آموزشی در کشور و نقش موسسات خیریه در رفع این مشکل اشاره کرد، زیرا اکنون 2728 کلاس کانکسی در کشور وجود دارد و چنانچه میانگین دانش‌آموزانی را که در این کلاس آموزش می‌بینند 20 نفر در نظر بگیریم می‌توان نتیجه گرفت 55 هزار دانش‌آموز در فضاهایی نامناسب تحصیل می‌کنند. افزون بر این تعداد کلاس‌های درس غیر مقاوم در تهران 5000 کلاس برآورد می‌شود که کوچک‌ترین زلزله می‌تواند آنها را با خاک یکسان کند. علاوه بر این باید یادآور شد که به علت نبود بودجه فقط در استان تهران 180 فضای آموزشی دولتی، نیمه‌تمام رها شده است. نکته اینجاست با توجه به شرایط نامناسب استان تهران از لحاظ فضای آموزشی می‌توان نسبت به شرایط اسفبار استان‌های محروم کشور هشدار داد.

کمک حال دولت

در شرایطی که دولت بودجه و توان کافی را برای رسیدگی به مشکلات مناطق محروم کشور ندارد،می توان روی کمک بنیاد‌ها و موسسات خیریه‌ای که عملکرد شفاف دارند، حساب کرد. بنیاد برکت یکی از این مراکز است که با توجه به عملکرد مناسب اش می‌توان گفت فعالیت‌های خیرخواهانه مناسبی تاکنون داشته است.

این بنیاد فعالیت‌های خود را از آذر 86 آغاز کرد.اهداف بنیاد برکت توانمندسازی اقتصادی، کار آفرینی در مناطق محروم، محرومیت‌زدایی، انجام فعالیت‌های زیر بنایی و توسعه فضاهای آموزشی و فرهنگی است برای نمونه این بنیاد در ساخت مدارس، مساجد، حوزه‌های علمیه، انجام خدمات سلامت الکترونیک و ارائه خدمات مالی در مناطق محروم فعالیت می‌کند.

عارف نوروزی، مدیرعامل بنیاد برکت در گفت‌وگو با جام‌جم می‌افزاید: بیمه، تحت پوشش قرار دادن ایتام زیر ده سال و پرداخت وام قرض‌الحسنه به مددجویان و محرومانی که کمتیه امداد معرفی می‌کند از دیگر فعالیت‌های بنیاد است.

با توجه به کمبود فضای آموزشی در کشور بخشی از فعالیت‌های بنیاد حکمت در راستای حل این مشکل است، به این شکل در دو سال اخیر فعالیت این بنیاد توسعه پیدا کرده و ساخت 600 مدرسه با ظرفیت 3005 کلاس را در دستور کار دارد.

به گفته نوروزی تاکنون 420 مدرسه ساخته شده و آموزش و پرورش آنها را تحویل گرفته است.

با توجه به این‌که ماموریت این بنیاد ساخت مدرسه در مناطق برخوردار نیست، کارشناسان مرکز نیازسنجی‌هایی را که از سوی آموزش پرورش انجام می‌شود،بررسی کرده و با توجه به ضریب محرومیت منطقه برای ساخت فضای آموزشی در مناطق محروم تصمیم می‌گیرند.

نتیجه فعالیت خیرین مدرسه‌ساز را در تمام کشور می‌توان دید، اما اگر بخواهیم تلاش این نیکوکاران را در استان‌های مختلف کشور رتبه‌بندی کنیم باید گفت خیرین استان تهران رتبه اول را به خود اختصاص داده‌اند و پس از آنها به ترتیب نیکوکاران استان‌های خراسان رضوی و آذربایجان شرقی قرار دارند. مدیرعامل بنیاد برکت درباره منابع مالی این بنیاد یادآور می‌شود: بودجه بنیاد از طریق اموال مربوط به اجرای اصول 45 و 49 قانون اساسی که از اموال در اختیار حاکم اسلامی است تامین می‌شود به عبارت دیگر بودجه ما منابع مالی در اختیار رهبر معظم انقلاب است.

دستگیری از نیازمندان

کمیته امام خمینی (ره) یکی از سازمان‌هایی است که برای دستگیری از نیازمندان در کشور تلاش می‌کند. براساس آماری که این سازمان ارائه کرده، سال گذشته حدود صد هزار خانوار براساس برنامه‌های این سازمان در حوزه اشتغال توانمند شده‌اند و امسال نیز بیش از صد هزار خانوار از این خدمات بهره برده‌اند. سرپرست کمیته امام خمینی (ره) در نشستی خبری که چند روز پیش برگزار شد با اشاره به 70 هزار خانوار که امسال وارد چرخه اشتغالزایی شده‌اند پیش‌بینی کرد این رقم تا پایان سال به حدود صد هزار خانوار برسد.

براساس گفته‌های حسین انواری، تعداد مددجویانی که نیازمند کمک‌های فوری هستند سالانه بین سه تا چهار میلیون نفر هستند.

این در حالی است که بودجه کمیته امداد کفاف رسیدگی به مشکلات تمامی نیازمندان را ندارد، زیرا به گفته انواری بودجه سال آینده این سازمان فقط 6 درصد افزایش یافته و این رقم حتی نرخ تورم را نیز پوشش نمی‌دهد. درباره منابع تامین هزینه‌های این سازمان نیز می‌توان گفت یک سوم هزینه‌ها از طریق مشارکت‌های مردمی در قالب زکات، صدقات، اکرام و هبه تامین می‌شود.

در چنین شرایطی لزوم توجه و حمایت به بنیاد و مراکز خیریه مشخص می‌شود، زیرا آن دست از این موسسات که عملکرد شفافی دارند، می‌توانند در رفع نیازهای نیازمندان به کمک دولت و موسسات دیگری مانند کمیته امداد بیایند.

برای نمونه بنیاد برکت نیز با تحت پوشش قراردادن 18 هزار و یکصد یتیم زیر ده سال در 30 استان کشور از توجه به این قشر آسیب پذیر جامعه هم غافل نبوده است.

یکی از برنامه‌های موسسات خیریه برای توانمند شدن مددجوها اعطای وام به این افراد است. برای نمونه میزان وام‌های قرض‌الحسنه کمیته امداد به مددجویان در بخش اشتغال اکنون 15 میلیون تومان است، این درحالی است که مسئولان این سازمان تلاش دارند مبلغ این وام را به 20 تا 25 میلیون تومان برسانند.

بخشی از کمک‌های بنیاد برکت نیز به همین شکل به نیازمندان ارائه می‌شود. مدیرعامل این بنیاد ادامه می‌دهد: پرداخت 300 میلیارد ریال وام قرض‌الحسنه به 8633 نفر در مناطق محروم و از افراد تحت پوشش کمیته امداد یکی دیگر از اقدامات بنیاد برکت بوده است.

افزون بر این باید یادآور شد این بنیاد 2150 میلیارد ریال نیز در طرح‌های زیربنایی و عمرانی مناطق محروم، سرمایه‌گذاری و پروژه‌های متعددی را در این مناطق اجرایی کرده است.

نوروزی خاطرنشان می‌کند: سرمایه‌گذاری در حوزه‌های توانمندسازی اقتصادی، ساخت مدارس، احداث مساجد و اجرای طرح‌های زیربنایی در سال 93 نیز از دیگر برنامه‌های بنیاد برکت بوده و در سال «فرهنگ و اقتصاد با عزم ملی و مدیریت جهادی» با رقمی معادل 27 هزار میلیارد ریال، جهش قابل توجهی در فعالیت‌های خود داشته است. به گفته وی، بنیاد برکت فعالیت‌های خود را فقط با 40 نیروی ستادی و با استفاده از ظرفیت کارشناسی دستگاه‌های دولتی و بخش خصوصی انجام می‌دهد.

مدیرعامل بنیاد برکت با بیان این‌که تعداد طرح‌های بنیاد برکت بیش از 2500 طرح است که حدود 2300 میلیارد تومان منابع مالی لازم را تجهیز کرده است، توضیح می‌دهد: امسال سعی شد حجم منابع تجهیز شده در راستای محرومیت‌زدایی از مرز 1700 میلیارد تومان فراتر برود. این طرح‌ها اکنون بیش از 125 هزار نفر را در 31 استان و 1854 روستا پوشش می‌دهد. بیش از 25 هزار نفر اشتغال مستقیم و بیش از یکصد هزار نفر اشتغال غیرمستقیم ایجاد شده است و می‌توان گفت که همه اهداف از پیش تعیین شده بنیاد برکت به لطف خدا تحقق یافته است. فعالیت‌های بنیاد برکت و مدل‌های طراحی و اجرا شده در بخش‌های مختلف آن، در آوریل 2011 در دانشکده مدیریت دانشگاه هاروارد و در مه 2011 در کنفرانس تخصصی با حضور کارشناسان برجسته بین‌المللی در لندن ارائه شد و بسیار مورد توجه قرار گرفت. بنیاد برکت به عنوان نهادی پویا می‌کوشد هر روز گام تاز‌ه‌ای در مسیر فعالیت‌های متنوع خود بردارد. از این رو، پیگیری تاسیس بانک برکت و ساخت بیمارستان برکت از فعالیت‌های آتی این بنیاد به شمار می‌آید.