ماه گذشته خبری منتشر شد که دستگاه های گرفتن سلفی سه بعدی توسط شرکت Artec انگلستان به بازار آمده اند. این شرکت اعلام کرده به دلیل آنکه «مردم نمی توانند به اندازه کافی سلفی بگیرند» دست به چنین ابتکاری زده و نام این عکس های سه بعدی را شیپی (shapy) گذاشته است. همچنین، اخیراً کالجی در لندن نکات گرفتن سلفی ایده آل را به دانشجویانش آموزش می دهد. این خبرها بهانه ای شد تا به بررسی و مرور مطالب جالب پیرامون این روش در عکاسی که چند سالی است پرطرفدار شده، بپردازیم.
دستگاه سلفی سه بعدی
عکس سلفی (Selfie) که به عکاسی پرتره از خود گفته میشود، معمولاً توسط دوربین عکاسی و یا دوربین موبایل گرفته میشود. عکسهای سلفی بیشتر در شبکههای اجتماعی به اشتراک گذاشته میشوند و بررسیها نشان میدهد در شبکه اجتماعی اینستاگرام بیش از ۲۳ میلیون نفر از هشتگ «سلفی» استفاده کرده و ۵۱ میلیون نفر نیز از هشتگ «من» استفاده نمودهاند. این نوع عکاسی با گسترش شبکه های اجتماعی به خصوص اینستاگرام ترویج پیدا کرد به طوری که واژهنامه آکسفورد واژه سلفی را به لغت نامه خود اضافه کرده و در سال ۲۰۱۳ آن را به عنوان واژه سال معرفی کرد. این سبک از عکاسی ها، اغلب خودخواهانه و عجیباند و معمولاً در جلوی آینه و یا با چرخش لنز دوربین به سمت خود گرفته میشوند. این روش جایگزین عکاسی بهکمک تایمر خودکار شده است و اصل واژه سلفی نخستین بار در سال ۲۰۰۲ ابداع شد، وقتی که یک مرد استرالیایی عکسی از خود در اینترنت منتشر و از واژه سلفی برای توصیف آن استفاده کرد.
روزنامه گاردین چندی پیش در گزارشی به تمایل روزافزون کاربران ایرانی شبکههای اجتماعی به انتشار عکسهای موسوم به سلفی پرداخت و در این باره نوشت: «در حالی که استفاده از تصاویر موسوم به سلفی، پدیده تازهای در غرب نیست، اما اخیرا در ایران به شدت رواج پیدا کرده است. این روزنامه تعداد کاربران ایرانی شبکه اجتماعی اینستاگرام (شبکه ای که مخصوص گذاشتن عکس است) را بیش از یک میلیون عنوان کرده و نوشته در حالی که ۸۲ درصد این افراد مرد هستند اما زنان بیشتر از عکسهای نوع سلفی استفاده میکنند. عکس های سلفی زیادی در این سال ها از شخصیت های سیاسی، مذهبی، فرهنگی، ورزشی ایرانی و خارجی انداخته شده است و حتی برخی افراد برای گرفتن این عکس ها خطر کرده اند.»
با تمام این احوال، اولین عکس سلفی، سالهای سال پیش و در ۱۸۳۹ گرفته شد. این عکس را عکاسی به نام رابرت کورلنیوس از خودش گرفته و با توجه به فناوری آن دوران، ثبت چنین عکسی بین سه تا ۱۵ دقیقه زمان برده است.
محبوب ترین مکان های دنیا برای گرفتن سلفی
وب سایت Attractiontix.co.uk به تازگی فهرست جدیدی را از محبوب ترین اماکن دنیا برای ثبت عکس های سلفی منتشر کرده و نوشته این عکس های محبوب و منفور که در آن شخص عکاس همیشه «بدون یک بازو» دیده می شود، دوباره به عناوین خبرها راه یافته اند. این سایت بیش از ۲۱۹ میلیون پست گذاشته شده در اینستاگرام از عکسهای سلفی گرفته شده توسط کاربران در فاصله اکتبر سال ۲۰۱۰ تا ژانویه ۲۰۱۵ را مورد بررسی قرار داده که در این بررسی، برج ایفل پاریس در صدر قرار گرفته و دیزنی ورلد واقع در فلوریدا در رتبه دوم ایستاده است. در رتبه سوم، برج خلیفه دبی یعنی مرتفع ترین ساختمان جهان قرار می گیرد. برج بیگ بن لندن، ساختمان امپایر استیت در نیویورک، کلیسای ساگرادا فامیلیا در بارسلون، دیزنی لند پاریس، آمفی تئاتر کولوسئوم در شهر رم، ساختمان تاپ آو د راک در نیویورک، و پل لندن، رتبه های بعدی این فهرست را به خود اختصاص داده اند.
مونوپاد، از ابتکاری برای راحت تر سلفی گرفتن تا مخالفت ها
تک پایه دستی و یا مونوپاد یک گجت جدید و پر کاربرد برای موبایلها و دوربینهای عکاسی کامپکت است. کافی است تلفن همراه یا دوربین دیجیتال خود را به آن متصل کرده و از سوژههای مورد نظرتان، خودتان و یا مناظر اطرافتان تصاویر جذاب و منحصربهفردی تهیه کنید. مونوپاد، با تغییر طول بین حدود ۲۰ سانتی متر تا یک و اندی متر، یک وسیله مناسب برای ایجاد عکسهای خلاقانه است. این وسیله برای ثبت عکسهایی از زاویه دید غیر معمول کاربرد بسیاری دارد و به ویژه برای برداشتن عکسهای سلفی مناسب است. اگر تاکنون برایتان پیش آمده که در یک جمع به دلیل ازدحام جمعیت نتوانسته باشید از رویدادها به درستی عکس سلفی بردارید یا سوژه موردنظر شما در نقطهای قرار داشته باشد که هر طور تلاش کنید، نتوانید تصویر آن را بگیرید؛ مونوپاد دقیقا برای همین مواقع طراحی شده و راستِ کار شماست! با داشتن یک مونوپاد، دوربین یا موبایل خود را روی آن نصب کنید و در فاصله دور بایستید و از هر چه دلتان میخواهد عکس بردارید.
این استوانه های بلند پلاستیکی که اغلب مجهز به بلوتوث هستند، گرفتن عکس سلفی را برای افراد بیش از پیش آسان می کنند و اما از آنجا که در جاهای شلوغ برای سایرین ایجاد مزاحمت کرده و بلوتوث آنها ممکن است عملکرد گوشی های دیگر را تحت تاثیر قرار دهد، استفاده از آن توسط حوزه های قضایی چون O۲ Arena و بریکستون آکادمی واقع در بریتانیا خلاف قانون اعلام شده است. گرفتن سلفی با این چوب دستی های بلند در کره جنوبی بهایی دارد که هر کسی حاضر به پرداخت آن نیست؛ در این کشور ۳۰ هزار دلار جریمه و سه سال زندان برای این منظور در نظر گرفته شده است.
چه مکان هایی ممنوع السلفی هستند؟
برخی از افراد معتقدند گرفتن سلفی در بعضی مکان ها به دلیل مسائل امنیتی باید ممنوع اعلام شود. در نوامبر سال گذشته یک خانم در اسپانیا حین گرفتن سلفی از پل به پایین افتاد و به همین راحتی جان خود را از دست داد یا در ماه آگوست زوجی پرتغالی هنگام گرفتن عکس دو نفره بر لبه پرتگاه به پایین سقوط کردند. پسربچهای ۱۵ساله نیز در جنوب مانیل هنگامی که درحال گرفتن یک سلفی از خود و تفنگش بود به اشتباه ماشه تفنگ را کشید و خود را زخمی کرد. تلفیق این اتفاقات با ماهیت عکس سلفی، مسئولان بسیاری از کشورهای جهان را بر آن داشته تا گرفتن سلفی را در بعضی از مکان ها ممنوع اعلام کنند. تعدادی از مشهورترین موزه های نیویورک و هلند، استفاده از میله های ویژه عکس سلفی توسط بازدید کنندگان را ممنوع اعلام کرده اند. دلیل ممنوعیت این بوده که افراد با نزدیک کردن این میله ها به اشیاء و تابلوهای موزه و انداختن عکس های سلفی، امنیت تابلوها و آثار تاریخی و هنری را به خطر می انداخته اند. در موردی دیگر، «تیری فرمائو» کارگردان هنری جشنواره فیلم کن اعلام کرد که مسئولان برگزاری این رویداد سینمایی گرفتن عکس سلفی روی فرش قرمز را ممنوع اعلام خواهند کرد. فرمائو در توضیح این تصمیم عنوان کرد که حفظ ایده جشنواره کن که یک گردهمایی هنری است، بسیار حائز اهمیت است. کن جشنواره همه است و همه افراد در آن مهم هستند.
پس از رواج عکس های سلفی در سراسر جهان و از جمله در کشور های عربی، عربستان سعودی و امارات در تصمیمی قانونی هرگونه گرفتن عکس سلفی به هنگام رانندگی را ممنوع اعلام کردند. به گزارش الدیار آمار بالایی از تصادفات اخیر در این دو کشور به سبب گرفتن عکس های سلفی اتفاق افتاده است. در همین راستا سخنگوی راه و ترابری ریاض ضمن اعلام این خبر تأکید کرد که رانندگان عربستانی در صورت ارتکاب این جرم در حین رانندگی، بین ۱۵۰ تا ۳۰۰ ریال سعودی جریمه خواهند شد. دولت امارات نیز در بیانیه ای جریمه گرفتن عکس های سلفی به هنگام رانندگی را ۲۰۰ درهم اعلام کرد.
در جریان دوره اخیر جام ملت های آسیا، عکسهای سلفی هواداران با بازیکنان تیم ملی فوتبال ایران منتشر شد که این مسئله با واکنشهای متفاوتی روبرو گشت. مهدی محمد نبی دبیرکل فدراسیون فوتبال ایران گفت بعد از صحبتی که با مقامات ایرانی و مسئولان فدراسیون انجام داده مقرر شده با توجه به شرایط خاص استرالیا و عدم رعایت پوشش مناسب از سوی برخی از هواداران ایرانی، از این پس بازیکنان شئونات را رعایت کنند. بدین ترتیب بازیکنان از آن پس به اجبار از گرفتن عکس با هوادارانی که پوشش نامناسبی دارند، خودداری کردند. همچنین چندی است که برخی کلوبهای فوتبال استفاده از ابزارهایی برای عکاسی سلفی را در استادیومها ممنوع اعلام کردهاند.به عنوان نمونه، استادیومهای The Mirror،Emirates و White Hart عکاسی سلفی را در مواردی که باعث استفاده نادرست شود، ممنوع اعلام کردهاند.
شخصی که در تصویر بالا ملاحظه می کنید، بعد از گرفتن این سلفی بیش از ۴ هزار دلار جریمه شد. این عکس که در خطرناک ترین موقعیت گرفته شده، مثل بمب در فضای مجازی ترکید. مقام های دولت اسپانیا قانونی را تصویب کرده اند که به موجب آن استفاده از دوربین حین گاوبازی (که انداختن سلفی هم شامل آن است) ممنوع شده است.
گرفتن سلفی با ببر دیوانگی است، مخصوصا با دیدن چنین دندان هایی. سال گذشته میلیون ها نفر (عمدتا آقایان) جهت به نمایش گذاشتن خوی حیوانی خود، اقدام به تهیه سلفی با ببرهای آزرده نمودند. طبیعتا ببرها تمایلی برای چنین کاری نداشتند و جهت جلوگیری از هرگونه اتفاق ناگوار، بایستی به ببرهای بیچاره دارو تزریق شود که این کار از سوی سازمان های مدافع حقوق حیوانات به شدت محکوم شد. ( مهر )
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد