تیتزیانا چاواردینی، مردمشناس فرهنگی، و رئیس مجمع مردمشناسی آنسیس ایتالیا در گفتگو با خبرنگار تسنیم به ابعاد مختلف نامه حضرت امام خامنهای، رهبر معظم انقلاب، به جوانان اروپا و آمریکای شمالی پرداخت.
- نامه رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران به جوانان اروپا و آمریکای شمالی، چگونه میتواند در جذب این جوانان به اسلامی حقیقی و اصیل یاری رساند؟
چاواردینی: آنچه در این نامه نوشته شده کاملا درست است، ما باید از منبع حقیقی یاد بگیریم. امیدوار هستم که این نامه به جوانان کمک کند تا اسلام را به عنوان یک دین مطالعه کنند و از تبلیغ منفی علیه اسلام بکاهد. آیتالله خامنهای گفت که سیلی از اطلاعات نادرست درباره اسلام در غرب وجود دارد. متأسفانه، در کشورهای غربی مردمی که خودشان را "متخصص" اسلام معرفی میکنند در فهم اسلام دچار سردرگمی میشوند. حتی آنهایی که میخواهند چهرهای بد از اسلام ارائه کنند بیشتر مواقع نمیدانند درباره چه چیزی صحبت میکنند. این امر یکی از دلایل افزایش اسلامهراسی در غرب است.
- این نامه در جلوگیری از اسلامهراسی در غرب چقدر مؤثر است؟
چاواردینی: رهبر معظم ایران بهتر از هر کس دیگری اهمیت نسل جدید را میفهمد. وی میداند مسنترها تاکنون تباه شدهاند. وی میداند که ما باید جوانانمان را تشویق به یادگیری و مطالعه کنیم، زیرا آنها آینده هستند. اگر جوانانمان را تشویق کنیم که اسلام را از منبع آن مطالعه کنند، میتوانیم امیدوار به آیندهای بهتر و مردمی باشیم که کمتر از اسلام هراس دارند. اسلامهراسی ترس از آن چیزی است که نمیشناسیمش. در ایتالیا نیز شاهد مواردی از اسلامهراسی هستیم زیرا مردم اسلام را با تروریسم اشتباه میگیرند. با توجه به سیاستهای مهاجرتی ما بسیاری از مسلمانان که از جنگ یا کشورهای با شرایط سخت فرار کردهاند برای برخورداری از یک زندگی بهتر به ایتالیا یا اروپا آمدهاند. متأسفانه ممکن است به این افراد به عنوان مردمی که تروریسم را به ایتالیا میآورند برچسب زده شود. بالاخص اکنون که در هراس ناشی از حملات تروریستی و تحت شدیدترین هشدار امنیتی دولتی به سر میبریم.
- آیا فکر میکنید که رسانههای بزرگ غربی علاقهای به انتشار نامه مقام معظم رهبری داشتهاند؟
چاواردینی: زمانی که نامه برای اولین بار به زبان انگلیسی در وبسایتها منتشر شد با خودم گفتم که این نامه تاریخی خواهد بود. تا جایی که من میدانم، این اولین باری است که رهبر معظم ایران بدین روش با جوانان غربی سخن میگوید. این نامه چیزی بیش از کلماتی که در بر دارد میگوید. من متعجب شدم که روزنامههای ایتالیایی این نامه را در صفحه اول خود منتشر نکردند. این امر میتواند دلایل گوناگونی داشته باشد.
حتی با اینکه ایتالیا و ایران در بسیاری حوزهها همکاریهای زیادی با یکدیگر دارند و دولت ایتالیا نیز آماده گفتگو و سرمایهگذاری در ایران است، با این حال برخی رسانهها وجود دارند که علاقهای به انتشار نامه رهبر جمهوری اسلامی ایران ندارند. ما میتوانیم به این امر به مثابه احترام گذاشتن بنگریم: کلمات مهم یک رهبر دینی نباید در یک صفحه روزنامه منعکس شوند، اما این تئوری من درباره نگاه متعصبانه به ایران است. اگر چیزی بد (از نظر غربیها) در ایران رخ دهد، روزنامهها آن را در صفحه اول خود مطرح خواهند کرد. آنها در این ارتباط دچار اشتباه هستند. در آینده قدرت کلمات رهبر ایران را خواهیم دید.
- ارزیابی شما از محتوای این نامه چیست؟
چاواردینی: بهترین چیز درباره این نامه تأکید رهبری به آموزش نسل جدید است. وی با تمام تجربه و فرزانگی خود میداند که آموزش مسیر موفقیت است. آموزش، نه تنها در مدرسه یا دانشگاه، روشی برای نبرد با جنگ و خلق صلح در کره خاکی است. این بسیار مهم است که وی اصرار به مسلمان شدن جوانان ندارد بلکه فقط از آنها میخواهد که اسلام را فهمیده و آن را از منبعش مطالعه کنند.
- آیا به نظر شما این نامه فصلی جدید در جلب توجه اروپاییها به اسلام خواهد گشود؟
چاواردینی: بله، اگر جوانان اروپایی به جای صرف وقت در امور مادی زمان بیشتری به مسائل فکری و اندیشهای بدهند، میتواند اینگونه باشد. برخی کشورهای غربی با گذر زمان ارزشهای بیشتری را از دست میدهند و جوانان نسبت به آینده امیدی ندارند. من مسلمان نیستم، اما دلبستگی به اسلام را در هیچ دین دیگری ندیدهام. فکر میکنم اسلامی میتواند به همه ما کمک کند جهانی که در آن زندگی میکنیم را بهتر بشناسیم. مهمترین دانشمندان و اندیشمندان در قلمرو اسلام متولد شدهاند. چگونه میتوانیم باور داشته باشیم که افرادی که مرگ را ترویج میکنند نیز از همین قلمرو آمده باشند.
- آیا این نامه میتواند تفاوت بین اسلام اصیل و اسلام ساختگی داعش یا دیگر گروههای تروریستی را نشان دهد؟
چاواردینی: هر کس که بین اسلام و گروههای تروریستی رابطه برقرار میکند، یقینا اسلام را نمیشناسد. رهبر معظم فاصله خود را از اقدامات تروریستی حفظ کرده است. غیرقابل باور است که فردی معتقد به یک دین این اقدامات را انجام دهد. چگونه یک دین صلح به افراد میگوید که دیگران را به قتل برسانند؟ اسلام هیچ ارتباطی با این ستمگری ندارد. آنچه مردم نمیدانند این است که اولین قربانی این ستمگری خود اسلام است. آنها به نام اسلام عمل میکنند اما دلایل آنها مذهبی نبوده و فقط سیاسی است. این حملات و گروههای تروریستی چهرهصلحطلب اسلام را خدشهدار نمیکند. ما باید از خودمان بپرسیم که چه کسی از دشمن نشان دادن اسلام سود میبرد یا قدرت انجام چنین کاری را دارد؟
- گام بعدی در روشن ساختن جوانان غربی و معرفی اسلام حقیقی به آنها چیست؟
چاواردینی: ما میدانیم که اسلام در حال گسترش در اروپاست. تعداد کسانی که در ایتالیا به اسلام میگروند نیز در حال افزایش است. اسلام دومین دین در ایتالیا است. فکر میکنم گام بعدی را دولتهای غربی باید برداشته و ابزار سودمند برای فهم بهتر اسلام را فراهم سازند. در ایتالیا ما مدارسی داریم که در آنها محققینی از ملیتهای مختلف حضور دارند و امیدوارم که در آینده درسهایی درباره "مطالعات ادیان" به جای مطالعه یک دین ارائه کنیم. مطالعه دیگر ادیان به معنای گرویدن به آنها نیست، بلکه یعنی یاد گرفتن چیزهایی که شناختی از آنها نداشتیم. آیتالله خامنهای در نامهاش درباره "دیگری" مینویسد. این واژه دقیقا همان چیزی است که باید آن را بفهمیم. دیگری به معنای شناختن مردمی است که با متفاوت هستند، باید تنوع را به عنوان ارزشهایی بزرگ ارج نهیم تا فهم سرشتمان را بهبود بخشیم.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد