آغاز مطالعات زیست‌محیطی برای جاده جنگل ابر

مدیرکل سازمان حفاظت محیط‌زیست استان گلستان در این باره به جام‌جم می‌گوید: با وجود تمام فراز و نشیب‌هایی که جاده جنگل ابر تاکنون پشت سر گذاشته و روند اجرا و توقف چندباره آن طی سال‌های گذشته، متاسفانه تاکنون هیچ گونه ارزیابی زیست‌محیطی درباره اجرای آن صورت نگرفته است. از همین رو پس از درخواست برخی از نمایندگان از رئیس‌جمهور مبنی بر ادامه اجرای آن، قرار شد طبق قانون، مطالعات زیست‌محیطی این طرح انجام شود و نتیجه هر چه باشد حفاظت محیط‌زیست به آن گردن خواهد نهاد. به عبارتی فقط زمانی با احداث جاده از وسط جنگل ابر موافقت خواهد شد که براساس مطالعات زیست‌محیطی، خسارتی متوجه این جنگل بکر باستانی نشود.

اسماعیل مهاجر می‌افزاید: قرار شده اعضای فراکسیون حفاظت محیط‌زیست مجلس نیز از جنگل ابر و محل احداث جاده بازدید میدانی داشته باشند و نتیجه بازدید و ارزیابی خود را درباره اجرای طرح به اطلاع هیات رئیسه مجلس برسانند تا بتوان تصمیم کارشناسانه‌تری در این باره گرفت.

وی درباره دلیل طرح دوباره موضوع جاده جنگل ابر توسط 151 نماینده مجلس و دلیل حمایت این تعداد از نمایندگان از طرح مذکور می‌گوید: بی‌شک بسیاری از این نمایندگان درباره طرح مذکور بدرستی توجیه نشده بودند و فقط صرف ارتباطات کاری که با یکدیگر دارند و در جهت همکاری‌های متقابل، حاضر به امضای طومار شدند.

مهاجر یادآور می‌شود: ساخت جاده جنگل ابر در حالی توسط این نمایندگان پیگیری می‌شود که سه جاده دیگر در منطقه وجود دارد که هم‌اکنون از آنها استفاده نیز می‌شود و تنها تفاوتشان با جاده جنگل ابر این است که کمی مسیرشان طولانی‌تر است، اما می‌توان با استانداردسازی آنها، علاوه بر کاهش زمان سفر، از تخریب جنگل ابر نیز جلوگیری کرد.

نمایندگان مجلس در حالی با امضای طوماری خطاب به رئیس‌جمهور خواستار از سرگیری ساخت جاده جنگل ابر شاهرود شدند که به عقیده کارشناسان حفاظت محیط‌زیست، ساخت آن مستلزم تخریب بیش از ٥٠ هکتار جنگل و نابودی یکی از زیباترین اکوسیستم‌های جنگلی ایران در حد فاصل بین دو استان سمنان و گلستان است و نه تنها توجیه اقتصادی و زیست‌محیطی ندارد، بلکه به دلیل رانشی بودن منطقه و شیب زیاد جنگل، از دید زمین‌شناسان نیز با خطرات جدی مواجه خواهد شد. کارشناسان این جنگل را لایه حفاظتی زمین و سپری برای حفاظت از منطقه ابر می‌دانند و معتقدند احداث این جاده به جنگل زیبای ابر و اکوسیستم منطقه آسیب جدی می‌رساند و حتی ممکن است به محو و نابودی کامل آن منجر شود.احداث جاده‌ جنگل ابر که قرار است فقط دو روستای شیرین‌آباد و ابر را به یکدیگر متصل کند، در سال‌های گذشته از سوی وزارت راه و ترابری مطرح شد و در مواردی اقداماتی نیز برای ساخت این جاده صورت گرفت، ولی با مخالفت جدی دوستداران و کارشناسان حفاظت محیط‌زیست و منابع طبیعی، برخی نمایندگان مجلس، سازمان حفاظت محیط‌زیست و جهاد کشاورزی روبه‌رو و اجرای آن بارها متوقف شد. آخرین بار نیز در بیستم آبان سال گذشته، معصومه ابتکار، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور از توقف کامل احداث جاده در جنگل ابر و مطالعه برای تهیه و تدوین طرح حفاظت از این جنگل خبر داد.

زندگی به جنگل گلستان بازمی‌گردد

درخواست تعدادی از نمایندگان از رئیس‌جمهور برای اجرای جاده جنگل ابر در حالی طی هفته گذشته کام دوستداران محیط‌زیست را تلخ کرد که تصویب ایجاد جاده جایگزین برای جاده جنگل گلستان اتفاق خوبی را در این عرصه رقم زد.

جاده موجود گلستان که اصلی‌ترین مسیر ارتباطی گرگان ـ مشهد است، با عبور از طولانی‌ترین و گودترین دره این جنگل کوهستانی و حاشیه پارک، عملا ٥٨ کیلومتر از این پارک ملی و ٣٢ کیلومتر از حاشیه منطقه حفاظت شده قرخود را تحت‌الشعاع قرار داده است. ٦٦ مورد حریق، نابودی ٨٠٠٠ هکتار از پارک در اثر آتش‌سوزی، تخلیه بیش از ٥٠ هزار لیتر بنزین و گازوئیل در اثر سوانح تانکرهای حامل سوخت به داخل پارک و رودخانه، از جمله اتفاقات ناگواری است که فقط از سال ١٣٨٩ تاکنون در این پارک و به‌واسطه تردد در این جاده بوقوع پیوسته است. وقوع چندسیل مخرب و ویرانگر با برجای گذاشتن صدها کشته از سال 80 به بعد، از دیگر پیامدهای احداث این جاده در بستر و قعر رودخانه دوغ در دل این جنگل است.

جاده‌ای که در میانه این جنگل وجود داشت، در ابتدا راهی خاکی بود که در اواخر دهه ٤٠ آسفالت شد، اما با شدت گرفتن تدابیر حفاظتی در این منطقه در همان زمان، تلاش‌ها برای خروج جاده از داخل پارک ملی گلستان نیز آغاز شد؛ تلاشی که تا به امروز و با وجود افزایش ترددها، رخداد چند سیل مرگبار در مسیر جاده و مرگ هزاران گونه حیوان در این مسیر تاکنون بی‌نتیجه مانده بود، تا هفته گذشته که سعید نمکی، مشاور معاون برنامه‌ریزی و راهبردی ریاست‌جمهور در آستانه سفر استانی روحانی به گلستان، از عزم راسخ دولت برای جایگزین کردن مسیر جدیدی برای جاده فعلی و تردد خودروهای بزرگ و ترانزیتی از آن و مطالعه در این زمینه خبر داد.

اسماعیل کهرم، مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست نیز روز گذشته در گفت‌وگو با ایرنا به آغاز عملیات احداث جاده جایگزین جنگل گلستان از ابتدای سال آینده اشاره کرد و گفت: تغییر مسیر جاده پارک ملی گلستان به تصویب دولت رسیده و بر این اساس جاده جایگزین نیز مشخص شده است.

در همین حال مهاجر، مدیرکل سازمان حفاظت محیط‌زیست گلستان نیز با بیان این‌که کلیات احداث جاده جدید به تصویب هیات دولت رسیده است، در این باره به جام‌جم می‌گوید: جاده جدید و جایگزین جاده فعلی جنگل گلستان، هم‌اکنون نیز وجود دارد و به عنوان یک جاده فرعی تردد از آن صورت می‌گیرد، اما طبق مصوبه دولت قرار است این جاده تعریض و در صورت لزوم مرمت و به جاده اصلی تبدیل شود.

وی با بیان این‌که طبق برآوردها آماده‌سازی جاده جایگزین، حدود سه تا پنج سال به طول خواهد انجامید، می‌افزاید: پس از بهره‌برداری از جاده جدید، جاده قدیم مسدود نمی‌شود، بلکه به عنوان یک جاده طبیعی ـ گردشگری، تردد خودروهای سبک همچنان در آن بلامانع است، با این تفاوت که مدیریت و نظارت بر آن از حوزه وظایف وزارت راه و شهرسازی خارج و به پارک ملی گلستان و سازمان حفاظت محیط‌زیست محول می‌شود.

فاطمه مراد زاده / گروه ایران