تفاوت شام غریبان هنرمندان و دانشمندان

نکته دیگری که در یکی دو روز گذشته در زبان گروهی از مردم و کاربران شبکه‌های اجتماعی فراوان شنیده و نوشته شد، پرسشی بود مبنی بر این‌که اگر این بانو در ایران می‌ماند تقریبا احتمال مطرح شدن و پیشرفت جهانی‌اش چیزی حدود عدد صفر در علم ریاضیات بود.

این موضوع که فضای آموزشی و دانشگاهی ما نیاز به تقویت جدی داشته و دارد، انکارناپذیر است، اما در کنار آن مدت‌هاست که دشمنان ما بشدت به‌ترویج این باور خطرناک در فضای علمی و دانشگاهی مشغولند که امکان پیشرفت و دست‌یافتن به قله‌های جهانی در داخل کشور میسر نیست و البته ضعف‌های ما هم بر نیت ناصواب آنها دامن می‌زند.

متاسفانه مهاجرت و کوچ گروهی از دانش‌آموزان و نخبگان علمی کشور که همه ساله شاهد آن بوده و هستیم، نتیجه این رویکرد بیگانگان و بی‌توجهی ما به نقاط ضعف مان در عرصه نخبه‌پروری و حفظ آنهاست.

اما نکته‌ای که در این میان باید به آن اشاره کرد این است که شاید در عرصه علوم تجربی و ریاضی خروج از ایران همراه با پیشرفت و رسیدن به اسم و رسمی باشد، اما در علوم انسانی و بخصوص عرصه فرهنگ و هنر این مسیر کاملا برعکس می‌نماید.

بسیارند چهره‌های مشهور ادبی و هنری این سرزمین که ترجیح داده‌اند در سرزمینی دیگر سکونت کنند و با خروج از میهن‌شان به انتهای دوران هنری خود رسیده‌اند، نام‌هایی همچون شهیار قنبری، بهروز وثوقی، امیر نادری و در روزگار نزدیک‌تر محسن مخملباف و حسین خسروجردی و... افرادی هستند که مهاجرت برای آنها حکم پایان اوج فعالیت‌هایشان بوده است، حتی اصغر فرهادی که دیدیم فیلمسازی او در خارج از کشور و نزدیک شدن به استانداردهای جهانی برای او در مقایسه با آثاری که داخل کشور تولید کرد، توفیق چندانی به همراه نداشت.

در مقابل اما، چهره‌هایی مانند احمد شاملو که حتی با وجود پیروزی انقلاب و تن ندادن به آرمان‌های مردم در داخل کشور ماندند و در حاشیه زندگی کردند با گذشت زمان باز هم نام و اعتبار هنری خود را تا حدی حفظ کردند. و پایان کلام به قول صائب تبریزی شاعر مشهور سبک هندی:

صائب از هند مجو عشرت اصفاهان را

فیض صبح وطن از شام غریبان مطلب

سینا علی‌محمدی - دبیر گروه فرهنگ و هنر