بازار تلویزیون‌های سه بعدی: تماشای پر زحمت

جام جم سرا: فیلم ۳‌بعدی از سال ۱۸۹۰ تا ۲۰۱۰ میلادی وجود داشته، اما تا حد زیادی به دلیل هزینه‌های فراوان و زمان تولید طولانی به فراموشی سپرده شده بود. بعد از وقفه‌ای کوتاه در ۱۹۰۰ توسط شرکت‌های ‌ای‌مکس و دیزنی تا حدی به این سینما پرداخته شد و در فاصله سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۹ موفقیت‌های بیشتری کسب شد و این اتفاق بزرگ ساخت فیلم‌های ۳‌بعدی با موفقیت‌های بزرگ‌تر را رقم زد. این موفقیت بار دیگر در دسامبر ۲۰۰۹ با آواتار به اوج خود رسید و تبدیل به یکی از فرمت‌های قابل پخش شد. بعد از پخش فیلم آواتار در سال ۲۰۰۹ که به صورت ۳ بعدی ضبط شده بود، فناوری ۳ بعدی یا ۳D با موجی انفجاری در سیستم‌های ضبط و پخش، جای خود را باز کرد. در حال حاضر تقریبا تمام برندها سعی می‌کنند تا آنجا که می‌توانند جای خود را در این بازار پیدا کنند و بخشی از این جایگاه را به خود اختصاص دهند.

عینک ۳ بعدی در بازار

در چند سال گذشته خرید عینک‌های ۳‌بعدی ماجراهای زیادی داشته است. این فناوری به دلیل اینکه در محصولات مختلف تفاوت دارد و هر شرکتی عینکش را مخصوص تلویزیون خود طراحی می‌کند، نتوانست آن طور که باید و شاید به یک نیاز ضروری در بازار تبدیل شود. متاسفانه در بازار ایران وضعیت از این هم بدتر است. تا ۲ سال پیش شرکت‌هایی مثل شارپ فقط به تلویزیون‌هایی که گارانتی خودشان را داشتند، عینک می‌دادند. هنوز هم این داستان به شکل دیگری ادامه دارد. عینک‌های ۳ بعدی با تکنولوژی‌های متفاوتی که دارند، باید به‌صورت اختصاصی برای هر مدل جداگانه تهیه شوند.
در حال حاضر عینک‌های ۳ بعدی به صورت کلی با دو تکنولوژی «پسیو» و «اکتیو» عرضه می‌شوند. پسیو‌ها بدون باتری کار می‌کنند و عمق دید کمی به شما می‌دهند. ولی سبک‌تر و ارزان‌تر هستند. در حال حاضر قیمت این عینک‌ها در بازار از ۱۵هزار تا ۴۰ هزار تومان است البته عینک هیچ برندی را نمی‌شود روی محصول شرکتی دیگر استفاده کرد و به همین قرار قیمت‌هایشان هم متفاوت است. عینک‌های پیشرفته‌تر «اکتیو» از خازن یا باتری استفاده می‌کنند و به همین دلیل باید وزن بیشتری را روی صورت خود تحمل کنید. پس طبیعی است که کیفیت بهتری داشته باشند. قیمت این عینک‌ها هم با توجه به نوع تلویزیون شما از ۶۰ تا ۲۵۰ هزار تومان متغیر است. معمولا تلویزیون‌های با کیفیت بهتر و گران‌تر از این نوع عینک‌ها پشتیبانی می‌کنند.
همه این تفاوت‌ها باعث شده است خرید برای مشتریان پیچیده‌تر شود. فروشندگان هم با دامن زدن به این ابهام، کمکی به این وضعیت نکرده‌اند و سعی می‌کنند شرایط را همین طور که هست، حفظ کنند.

احتمال شکست

یکپارچه‌سازی استاندارد‌های الکترونیکی یکی از الزامات بقای هر نوع فناوری است. به عنوان مثال پورت‌های USB موبایل تا همین چند سال پیش برای هر شرکتی به شکل و شمایل خاصی عرضه می‌شد. بعد از مدتی شرکت‌های تولید‌کننده مجبور به اتفاق روی یک استاندارد واحد به عنوان میکرو یو.اس.بی ‌شدند. این سوکت، همان نوعی است که اکنون در همه موبایل‌ها به عنوان درگاه ارتباطی می‌بینیم.
برای اثبات این ادعا می‌توان به ماجرای دیسک‌های Blue-ray و HD-DVD اشاره کرد. HD-DVD فناوری بسیار پیشرفته‌ای بود که از دل مرکز تحقیقات توشیبا بیرون آمده بود. توشیبا چون نتوانست این فناوری را در سیستم‌های پخش فراگیر کند، بازی را به شرکت سونی با تکنولوژی Blue-ray واگذار کرد و تولید و نهایتا تمام تکنولوژی این محصول به فراموشی سپرده شد. از سوی دیگر سونی، مالک کمپانی «کلمبیا پیکچرز» بود که می‌توانست پخش فیلم‌ها با این فرمت را گسترش دهد. علاوه بر این سونی این فرمت را در PlayStation ۳ هم عرضه کرد که به موفقیت این استاندارد کمک کرد.

سرانجام، کیفیت یا بعد؟

در ایران تقریبا امکان تماشای فیلم ۳بعدی وجود ندارد. نه تلویزیون و صدا و سیما این فرمت را پشتیبانی می‌کند و نه در سیستم پخش فیلم‌های خانگی چنین فرمتی پشتیبانی می‌شود. پس تقریبا استفاده عمومی و فراگیر از این تکنولوژی در ایران منتفی است. البته در باقی کشورها هم ماجرا خیلی متفاوت از ایران نیست. جام جهانی ۲۰۱۰ آفریقای جنوبی نخستین باری بود که یک رویداد بزرگ ورزشی به‌صورت ۳بعدی پخش می‌شد. این در حالی است که تقریبا یک سال پیش فیفا به این نتیجه رسید که تکنولوژی ۴K را جایگزین این تکنولوژی کند. در حال حاضر مسابقات جام جهانی به صورت ۲بعدی پخش می‌شود و خیلی از شبکه‌های تلویزیونی پخش ۳بعدی خود را به حالت تعلیق در آورده‌اند. قطعا نمی‌توان گفت که این تکنولوژی حذف خواهد شد و جایی در آینده تصاویر نخواهد داشت ولی گویا مردم در اکثر نقاط دنیا، تصاویر بزرگ‌تر و با کیفیت‌تر را به تصاویر عمیق و چند بعدی ترجیح می‌دهند.(مسلم تقوی/کسب و کار)