پاسخ رادیو به شبهات دینی مردم

بدون تردید گسترش و پیشرفت سریع دنیای ارتباطات و شیوه‌های نقل و انتقال پیام، سوالی است که ذهن مسئولان رسانه‌ها و برنامه‌سازان وسایل ارتباط جمعی را به خود مشغول کرده که چه شیوه‌ای سریع‌تر و تاثیرگذارتر جهت انتقال پیام به مخاطب است.

از سوی دیگر با توجه به نیاز روزافزون جامعه جهانی بخصوص جامعه کنونی ایران درباره ارتقای سطح معرفتی و اخلاقی، پرداختن به این موضوع (احیا و زنده نگه داشتن مفاهیم دینی و ارزش‌های اخلاقی) بسیار مهم است بنابراین به این منظور با مطالعه در حوزه رسانه می‌توان به این نتیجه رسید که باید برای ارتقای سطح دینی و معرفتی جامعه به نحو مطلوب از رسانه ملی استفاده کرد.

صدا یکی از ابزارهای قدرتمند و تاثیرگذار است. البته برای تولید یک برنامه معارفی جذاب هم باید از ساختارهای متنوع در جهت تبیین و ارائه مفاهیم دینی بهره برد تا مورد استفاده مخاطبان قرار بگیرند، بنابراین برنامه‌سازان معارفی در شبکه‌های رادیویی باید تلاش کنند از ساختارهای متنوع بهره ببرند تا شاهد یک رویه ثابت در ساخت چنین برنامه‌هایی نباشیم.

طبیعی است یکی از اقدامات، همکاری و همفکری با موسسات علمی در حوزه فرهنگ و معارف اسلامی برای طراحی برنامه‌های معارفی است و برنامه‌سازان می‌توانند از توان علمی این موسسات استفاده کنند تا از ساختارهای تکراری پرهیز کنند. بدون تردید مردم به سمت برنامه‌هایی جذب می‌شوند که راهکارهای زندگی صحیح دینی را یاد بگیرند و به همین دلیل همیشه به دنبال پاسخ‌های شفاف برای پرسش‌هایشان می‌گردند.

البته چگونگی پرداخت به موضوعات و پرسش‌های مختلف مردم باید از مهم‌ترین دغدغه‌ برنامه‌سازان باشد و نباید نسبت به این مساله غافل شوند که خوشبختانه برنامه‌سازان برنامه‌های معارفی رادیو به این موضوع توجه می‌کنند، به گونه‌ای که بعد از موفقیت چند ساله برخی برنامه‌های موفق معارفی نمونه‌های تلویزیونی آن هم ساخته شد. انتخاب دقیق کارشناسان برای برنامه‌های مناسبتی از دیگر مواردی است که باید برنامه‌سازان نسبت به آن توجه کنند. برنامه‌های معارفی رادیو می‌تواند با زبان هنر و استفاده از قالب‌های متنوع این موضوع را تبیین کند و به شکل‌های مختلف به نیازهای مخاطبان پاسخ گویند.

این نوع برنامه‌ها این قابلیت را دارد که روش‌های کاربردی زندگی دینی را آموزش دهد. اگر بخواهیم نگاه اجمالی به برنامه‌های معارفی رادیو داشته باشیم، باید به برنامه «از سرزمین نور» به تهیه‌کنندگی عذرا وکیلی اشاره کنیم که از رادیو ایران پخش می‌شود. از سرزمین نور شامل 270 برنامه نمایشی مربوط به زندگانی پیامبر اکرم(ص) قبل از تولدشان تا زمان رحلت آن بزرگوار و در پی آن زندگانی حضرت علی(ع) است. در این برنامه مردم به شکل کاملی با زندگی حضرت محمد(ص) آشنا می‌شوند.

برنامه «پنجره‌ای برای تماشا» با رویکرد معرفتی هر روز به مدت یک ساعت پخش می‌شود. این برنامه به مسائل اخلاقی می‌پردازد و حجت‌الاسلام محمدی حائری‌زاده پاسخگوی پرسش‌های شرعی مردم است. همچنین در بخش منم او را می‌شناسم، یک قصه متناسب با مسائل مورد بحث برنامه روایت می‌شود که از بعد معرفتی، اجتماعی و خانوادگی مورد بررسی قرار می‌گیرد. همچنین یکی از کارشناسان در این برنامه درباره سبک زندگی در قرآن صحبت می‌کند. در این برنامه هر روز آیاتی از قرآن همراه با ترجمه هم پخش می‌شود و یکی از اهداف سازندگان این برنامه دعوت مردم به نماز جماعت است.

«کسی صدام می‌زنه» یکی از برنامه‌های موفق معارفی رادیو جوان است. هر هفته یک موضوع خاص انتخاب می‌شود و شنونده‌ها می‌توانند به برنامه زنگ بزنند و درباره موضوعات برنامه اظهار‌نظر کنند. علاوه بر آن در این برنامه یک مسابقه هم برگزار می‌شود و پرسش‌های آن هم درباره احکام و هم درباره سوره خاصی است که قبلا در برنامه نام سوره گفته می‌شود تا شرکت‌کنندگان از قبل خودشان را آماده کنند. برنامه «رواق اندیشه» هم با موضوع دینی از رادیو فرهنگ پخش می‌شود. کارشناس این برنامه که یکی از استادان حوزه علمیه قم است، درباره شبهات اعتقادی و دینی و لزوم شناخت این مباحث گفت‌وگو می‌کند و سوالات شنوندگان در این حوزه را پاسخ می‌دهد.

یکی از برنامه‌های پرشنونده رادیو معارف، «پرسمان» است که کارشناسان برنامه با صراحت و صداقت پاسخگوی شبهات مردم هستند. مخاطبان می‌توانند با طرح پرسش‌های خود از نظر کارشناسی استادان مختلف در حوزه‌های تخصصی که در این برنامه حضور پیدا می‌کنند، بهره‌مند شوند. این برنامه با تقسیم‌بندی درست موضوعی هر روز به یک حوزه می‌پردازد. سبک زندگی و خانواده، تربیت دینی کودکان، موضوعات اعتقادی و... از مواردی است که در این برنامه دنبال می‌شود. در مجموع این برنامه با تعامل دوسویه توانسته ارتباط خوبی با شنوندگان برقرار کند.

فاطمه عودباشی‌ - گروه رادیو و تلویزیون