فرمول یک ؛ جان فدای یورو

جام جم ورزشی / رانندگان فرمول یک از طریق قراردادهای سالانه و حامیان مالی کسب درآمد می‌کنند.

این تصور که رانندگان فرمول یک، افراد ثروتمندی هستند هرچند تصور اشتباهی نیست، اما در مقایسه با درآمد سالانه مدل‌ها، که کار اقتصادی شان فقط راه رفتن روی صحنه نمایش یا قرار گرفتن روی جلد مجلات است، خیلی هم نمی‌توان به درآمد این راننده‌ها غبطه خورد.

نگاهی به درآمد راننده‌های سرشناس فرمول یک و مقایسه آن با درآمد سایر ستاره‌های مطرح دنیای هم نتیجه‌ای جز احساس همدردی با این راننده‌ها ندارد؛ ورزشکارانی که لحظه به لحظه حضورشان در پیست‌های اتومبیلرانی دست و پنجه نرم کردن با مرگ است.

در فهرست صد ورزشکار پردرآمد دنیا که صدرنشینی سال 2013 آن به تایگرز وودز، قهرمان گلف دنیا رسید، فقط نام هفت راننده فرمول یک دیده می‌شود؛ فرناندو آلونسو، لوئیس همیلتون، دال ارنارد، جیمی جانسون، تونی استوارت، جف گاردان و سباستین فتل. با این توضیح که پردرآمدترین این راننده‌ها جایی در میان 18 ورزشکار پردرآمد سال ندارد.

جالب آن‌که این راننده‌ها از بابت پیروزی در مسابقات چیز زیادی دریافت نمی‌کنند و درآمد اصلی شان از طریق قراردادهای سالانه یا جذب اسپانسر تامین می‌شود. به زبان ساده‌تر مدیریت رقابت‌های بزرگ فرمول یک همه ساله سه جایزه مختلف را برای این رقابت‌ها در نظر گرفته است؛

ـ جایزه تلویزیونی برای بهترین پخش میزبانی فصل

ـ جایزه بهترین میزبانی

ـ جایزه تیمی برای بهترین تیم‌های شرکت‌کننده در پایان فصل

با این توضیح اگر بپرسید نفرات برتر مسابقات فرمول یک چقدر جایزه دریافت می‌کنند، در جواب باید گفت «هیچ.»

رانندگان در ابتدای هر فصل با کمپانی‌های خودروسازی شرکت‌کننده در رقابت‌های فرمول یک قراردادهای سالانه امضا می‌کنند و از همین طریق به کسب درآمد می‌پردازند. البته این قرارداد یک تفاوت عمده با اکثر قراردادهایی که در عرصه ورزش، بالاخص فوتبال بسته می‌شود دارد، به طوری که رقم آنها ثابت نیست و با توجه به عملکرد آن راننده در طول فصل، موفقیت‌هایی که به دست می‌آورد و جایگاه نهایی تیم در پایان فصل، این میزان تغییر می‌کند. البته این قراردادهای سالانه متغیر، فقط جزئی از درآمد سالانه رانندگان فرمول یک به حساب می‌آید. آنها در کنار این قرارداد، قراردادهایی هم با حامیان مالی و شبکه‌های تلویزیونی مختلف امضا می‌کنند. به موازات این قراردادها، تیم‌های حاضر در فرمول یک هم قراردادهایی چند صد میلیون دلاری با حامیان مالی و رسانه‌ها امضا می‌کنند تا به‌واسطه این چرخه بتوانند برای حضور در یک فصل پر هزینه آماده شوند.

تیم‌های شرکت‌کننده در رقابت‌های فرمول یک سالانه چیزی بین صد تا 200 میلیون یورو برای رقابت در این رشته هزینه می‌کنند. این درحالی است که جایزه پایان سال فقط بخش کوچکی از این هزینه را جبران می‌کند و اگر حامیان مالی و مبالغ مربوط به حق پخش تلویزیونی وجود نداشته باشد چیزی جز ورشکستگی عاید کمپانی‌های خودروسازی نخواهد شد. موضوعی که باعث شده در این سال‌ها تیم‌های زیادی از گردونه رقابت‌های فرمول یک خارج شوند.

البته زیاد هم نباید نگران بود چون به گزارش رویترز فقط رقابت‌های فرمول یک چیزی حدود دو میلیارد یورو در سال گردش مالی ایجاد می‌کند.

ردبول، پیشتاز در بردن جوایز

همان‌طور که اشاره شد مدیریت رقابت‌های بزرگ فرمول یک همه ساله سه جایزه مختلف را برای این رقابت‌ها در نظر گرفته که فقط یکی از آنها شامل حال تیم‌های شرکت‌کننده می‌شود؛ جایزه تیمی برای بهترین تیم‌های شرکت‌کننده در پایان فصل.

با توجه به این‌که نگاه اکثر حامیان مالی به تیم‌های مدعی قهرمانی است، سایر تیم‌ها بخش زیادی از هزینه‌های خود را از طریق همین جوایز به دست می‌آورند.

به عنوان مثال فصل گذشته تیم‌های ماروسیا و کاترهام فقط به این دلیل که نتوانستند سهم زیادی از جوایز تیمی داشته باشند از حضور در رقابت‌های فرمول یک کناره گیری کردند. کاترهام 35 میلیون دلار و ماروسیا فقط 14 میلیون دلار بابت عملکردی که رانندگان این دو تیم در طول فصل داشتند جایزه دریافت کردند که روی‌هم رفته از جایزه دریافتی تیم ویلیامز که تازه همین تیم در رده نهم قرار دارد، کمتر است.

در صدر این فهرست به تیم رد بول می‌رسیم که بابت موفقیت‌هایش در رقابت‌های فصل 2013، چیزی حدود 102 میلیون دلار جایزه دریافت کرد. این رقم برای تیم مرسدس 91 و برای تیم قدیمی و معتبر فراری 81 میلیون دلار بود که تقریبا نزدیک به 60 درصد هزینه‌های سالانه آنها را پوشش می‌دهد.

آنچه در ادامه می‌آید رده بندی 11 تیم شرکت‌کننده در رقابت‌های فصل گذشته فرمول یک، براساس جوایزی است که بابت حضور در این رقابت‌ها به دست آورده‌اند:

1 ـ ردبول 102 میلیون دلار2 ـ مرسدس 91 میلیون دلار 3 ـ فراری 81 میلیون دلار4 ـ لوتوس 74 میلیون دلار5 ـ مک لارن 70 میلیون دلار6 ـ فورس ایندیا 67 میلیون دلار7 ـ سابر 60 میلیون دلار8 ـ تورو روسو 56 میلیون دلار9 ـ ویلیامز 53 میلیون دلار10 ـ کاترهام 35 میلیون دلار11 ـ ماروسیا 14 میلیون دلار

آلونسو؛ پیشتاز در راننده‌ها

با توجه به این‌که برنده‌شدن در رقابت‌های فرمول یک به خودی خود جایزه نقدی برای راننده‌ها ندارد، یکی از سوالاتی که در ذهن ایجاد می‌شود، میزان رقم قراردادهای سالانه این ورزشکاران است؟

فرناندو آلونسو، این راننده سی و دو ساله و اسپانیانی تیم فراری که در سال​های 2005 و 2006 توانست عنوان قهرمانی فرمول یک را به دست بیاورد، با امضای قراردادی به میزان 21.5 میلیون یورو رکورددار دریافت بیشترین دستمزد سالانه است.

بعد از او به لوئیس همیلتون، راننده انگلیسی تیم مرسدس برمی‌خوریم که بیشترین قرارداد سالانه‌اش 20 میلیون یورو است. این ارقام را وقتی با قرارداد سالانه ستاره‌ای چون کریستیانو رونالدو مقایسه می‌کنیم به این نتیجه می‌رسیم که آلونسو و همیلتون چیزی حدود دو تا سه میلیون یورو در سال بیشتر از رونالدو از بابت امضای قرارداد سالانه دستمزد دریافت می‌کنند که البته این کفه ترازو با درنظر گرفتن پول‌هایی که ستاره‌های فوتبال از بخش اسپانسرینگ دریافت می‌کنند کاملا به سود آنها و به ضرر راننده‌های فرمول یک تغییر می‌کند.

این را هم باید در نظر گرفت که قراردادهای سالانه بالای 15 میلیون یورو فقط توسط چهار یا پنج راننده سرشناس به امضا می‌رسد و صدها راننده دیگر هستند که جان خودشان را برای دریافت کمک هزینه‌های ناچیز در پیست‌ها به خطر می‌اندازند بدون آن‌که برای بردن هر مسابقه جایزه​ای در انتظارشان باشد.

رضا پورعالی ‌/‌ گروه ورزش