پدر یعنی گذشته ما

علت این واقعیت چیست؟ چرا تصور می‌شود دیگر پدران چیزی برای عرضه به فرزندان ندارند؟ برای پاسخ به این مساله، بد نیست کمی از داده‌های روان‌شناسی بهره گیریم.

پدر، مفهومی است که بیش از آن‌که تصورش را کنیم، در زندگی همه ما تاثیرگذار است. پدر، اولین قهرمان و ابرانسان زندگی همه ماست.

هنگام کودکی و در بدو آشنایی با جهان و انسان‌های اطراف خود، پدر همان فردی است که وجودش برای ما امنیت را تضمین می‌کند. از نگاه کودک، همان‌قدر که مادر، سمبل مهر و محبت است، پدر، منشاء حس قدرت و امنیت است.

از این‌رو پدر اولین انسان در زندگی عموم ماست که شخصیت او به یک آرمان برای ما بدل می‌شود، به این شکل که هدف ما در دوران کودکی این است که فردی مثل پدر شویم، گفتار و اعمالش را تقلید کرده و خود را مدام به او منسوب می‌کنیم.

هیچ پدری، شخصیتی کامل و قدرتی تمام‌عیار نیست و همچون همه مردان، در بزنگاه‌هایی از زندگی کم‌ می‌آورد و در مواقعی شکست را تجربه می‌کند و فرزندان به مرور به این مطلب پی می‌برند و رفته‌رفته شخصیت مقتدر پدر نزد فرزند رقیق‌تر می‌شود تا زمانی که دیگر، پدر قهرمان پسرش نیست.

این واقعیت، یکی از عوامل بحران‌های دوران نوجوانی و جوانی است و جدایی و فاصله افتادن میان نسل‌ها از پیامدهای آن است.

این معضل در زمانه ما بسیار چشمگیرتر است، زمانه‌ای که پدران از نگاه فرزندشان، با شیوه‌های جدید زندگی (از زندگی در حوزه عمومی و اقتصادی گرفته تا خصوصی‌ترین حوزه‌ها) بیگانه و ناتوان از فهم و درک مسائل نسل جدید هستند.

این فاصله و جدایی، به مرور به تکرار تجربیات تلخ در زندگی نسل جدید منجر خواهد شد، تجربیاتی که با تحکیم ارتباط با نسل قبل، قابل پیشگیری بود.

نسل منفک از تجربه حیاتی پدران، نسلی بی‌تاریخ و بی‌گذشته است، نسلی که حافظه‌ای ندارد و لحظه به لحظه مشغول تکرار تجربه شکست‌های پیشین است؛ شکست‌هایی که هیچ‌گاه پل پیروزی نخواهند بود.

گرامیداشت مقام پدر از این منظر حیاتی است، چه این‌که امروز نسل جدید جامعه ما به سمت انقطاع تمایل دارد و هر روز بیش از گذشته از این انقطاع آسیب می‌بیند. بزرگداشت مقام پدر، بهره‌گرفتن از تجربه ارزشمند زندگی گذشتگان ماست.

حسین شقاقی - دبیر گروه اندیشه