سفرهای نوروزی به کام تورهای خارجی

این موضوع باعث تعجب مسئولان سازمان گردشگری کشور نیز شده است تا جایی که رئیس سازمان میراث فرهنگی که در ایام نوروز به ده استان کشور سفر کرده بود، در نشست خبری روز گذشته خود گفت: همه اقامت‌ها در تمام مراکز اقامتی؛ چادرهای اقامتی، کمپ، مهمانسراهای ادارات، خوابگاه‌های دانشجویی، مدارس، هتل‌ها و هتل آپارتمان‌ها و حتی چادرهای مسافرتی در این مدت بررسی شد که نتیجه آن ثبت حدود 57 میلیون اقامت در شب بود.

مسعود سلطانی‌فر به نکته مهم دیگری هم اشاره می‌کند، این‌که آمار مربوط به سفر ایرانیان به خارج از کشور قرار است روز بیستم فروردین اعلام شود، چراکه بسیاری از تورهای نوروزی خارج از کشور تا بیست‌و‌دوم ادامه دارد و رقم سفرهای خارجی ایرانیان زیاد بوده و این موضوع یکی از چالش‌های مهم ماست، چراکه تعداد خروجـی‌ها دو برابر تعداد ورودی‌هاست.

در این میان هرچند مسئولان سازمان گردشگری و برخی اعضای فراکسیون گردشگری مجلس عوامل مختلفی مانند افزایش هزینه‌ها نسبت به درآمد خانوارها در ایام عید، شرایط جوی و همزمانی تعطیلات با ایام فاطمیه را دلیل بی‌رونقی گردشگری داخلی می‌دانند، اما کارشناسان گردشگری معتقدند گرانی تورهای داخلی و هزینه اقامت در هتل‌ها مهم‌ترین عامل از رونق افتادن گردشگری داخلی و تقاضای مردم برای سفرهای ارزان‌قیمت به کشورهای خارجی همسایه شده است.

تورهای داخلی​، گران‌تر از تورهای خارجی

اگر قرار بود تعطیلات عید امسال سفری پیش رو داشته باشید ترجیح می‌دادید به یک کشور خارجی سفر کنید یا ایران‌گردی کنید؟

شاید شما هم از آن دسته باشید که فکر می‌کنید تا سال‌ها رنگ سفر خارجی به خود نبینید، پس اصلا فکرش را هم نمی‌کنید و ترجیح می‌دهید روی گزینه‌های داخلی متمرکز شوید، اما قبل از این‌که جواب این سوال را بدهید، بد نیست به این آمارو ارقام نگاهی بیندازید:

تور کـــــیش، 3 شب و 4 روز با اقامت در هتل 4 ستاره، همراه با صبحانه، ناهار و شام: یک میلیون و 800 هزار تومان.

تور اســـــتانبول (ترکیه)، 4 شب و 5 روز، همراه با اقامت در هتل 4 ستاره: یک میــلیون و800 هزار تومان.

تور دبی، 4 شب و 5 روز، اقــامـت در هـتل 3 ستاره، صبحانه، ناهــــار و شام: یک میلیون و 600 هزارتومان.

تبلیغات آژانس‌های مسافرتی و تورگردانی برای جلب گردشگر داخلی و خارجی که از اسفند سال گذشته به طور جدی کلید خورده بود هرچه به روزهای پایانی سال و ایام تعطیلات نوروز نزدیک‌تر شد به اوج خود رسید، اما در این میان آنچه بیش از همه توجه گردشگران نوروزی را جلب کرد گرانی قابل توجه تورهای گردشگری داخلی بود.

آن هم در حالی که یک مقایسه سرانگشتی نه‌تنها تفاوت چندانی بین تورهای گردشگری داخلی با خـــارجی را نشان نمی‌داد، بلکه حتی در برخی موارد تــــورهای خارجی برای مسافران ارزان‌تر و به‌صـــرفه‌تر از تورهای داخلی هــم از آب درمی‌آمد.

نتیجه این شد که به گفته سردار احمدی مقدم، فرمانده نیروی​انتظامی کشور نوروز امسال 670 هزار نفر از ایرانی‌ها ترجیح دادند تعطیلات عید خود را به جای این‌که در شهرهای سیاحتی داخل کشورمان سپری کنند به یک کشور خارجی سفر کنند.

رئیس پلیس کشور با اعلام این‌که در نوروز امسال 670 هزار ایرانی به خارج از کشور سفر کردند، از افزایش 35 درصدی مسافرت ایرانی‌ها به کشورهای خارجی در نوروز خبر می‌دهد.

به گفته احمدی‌مقدم، بر اساس آمارها 180 هزار نفر به عتبات، صد هزار نفر به سفر عمره و 490 هزار نیز به سفرهای تفریحی رفتند که بیشترین سفرها به امارات، ترکیه، اقلیم کردستان و ارمنستان بود، این در حالی است که در سال گذشته 7.2 میلیون ایرانی به خارج از کشور سفر کردند که نسبت به سال 91، 12.5 درصد رشد نشان می‌دهد، درحالی که ورود افراد خارجی به کشور با 21 درصد افزایش به 4.6 میلیون نفر رسید.

دبیر انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران در گفت‌و‌گو با جام‌جم، البته آن‌قدرها از این آمار تعجب نمی‌کند و می‌گوید تا زمانی که دولت قدم جدی برای حمایت از گردشگری داخلی برندارد طبیعی است که سفرهای داخلی آن‌قدر برای گردشگران گران تمام می‌شود که ترجیح بدهند پول خود را برای سفر در کشورهای همسایه که به سطح درآمدشان هم نزدیک‌تر است خرج کنند و دست آخر هم بگویند به جای این‌که یک میلیون و 800 هزار تومان برای چهار روز اقامت در کیش پرداخت کردند، همین مبلغ را دادند، اما چهار روز را به ترکیه سفر کردند.

وقتی از یارانه دولت خبری نیست

در بسیاری از کشورهای دنیا دولت‌ها برای رونق صنعت گردشگری کشورشان خیلی کارها کرده‌اند، لازم نیست راه دوری هم برویم، کشورهای اروپایی یا هر جای دیگری.

در همین همسایگی ما کشور ترکیه از راهکار یارانه برای رونق گردشگری داخلی خود استفاده کرده که نتیجه مثبت آن را هم دیده است.

گلدوست می‌گوید: دولت ترکیه در این کشور با ارائه یارانه به هتل‌ها هم باعث رونق گردشگری داخلی شده و هم هزینه تمام شده را برای گردشگر خارجی ارزان‌‌تر می‌کند.

وی توضیح می‌دهد: دولت ترکیه با ارائه یارانه در واقع مبلغی از هزینه‌ای را که ارائه خدمات گردشگری به هر مسافر خارجی به هتلی که در آن اقامت دارد تحمیل می‌کند، پرداخت کرده و در ازای آن از هتل‌ها می‌خواهد که کمتر از نیمی از هزینه تمام شده را از گردشگر خارجی دریافت کنند، اما در کشور ما متاسفانه دولت از این موضوع غافل بوده و نتیجه این شده است که هتل‌ها چون حمایتی از دولت نمی‌بینند، چاره‌ای ندارند جز این‌که نرخ هزینه اقامت و سایر خدمات خود را بالا ببرند و چون باید تمام این هزینه را از مسافر تامین کنند به دلیل گران شدن این خدمات نه‌تنها تعداد مسافرانی که می‌توانند از خدمات هتل‌ها استفاده کنند کاهش پیدا می‌کند، بلکه این امر درنهایت موجب ریزش تعداد گردشگر داخلی نیز می‌شود.

چرا ایرانی‌ها کم سفر کردند؟

آمارها می‌گوید نوروز امسال مردم بیش از 30 درصد کمتر نسبت به نوروز سال گذشته سفر رفتند. براساس آخرین آمارهای جمع‌آوری شده توسط ستاد هماهنگی خدمات سفرهای کشور که ریاست آن را معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری برعهده دارد از بیست‌ونهم اسفند 92 تا پایان پانزدهم فروردین امسال، 56 میلیون و 586 هزار و 153 نفر ـ شب اقامت (یک نفر در یک شب در محلی ساکن شود) در کشور به ثبت رسیده است، این در حالی است که سال گذشته جهانیان، رئیس وقت ستاد تسهیلات سفرهای نوروزی آمار اقامت شبانه از بیست‌وهشتم اسفند 91 تا شانزدهم فروردین 92 را 85 میلیون و 639 هزار نفر در سراسر استان‌های کشور اعلام‌کرده بود.

مقایسه این دو آمار از کاهش بیش از 30 درصدی سفرهای مردم در تعطیلات نوروز امسال نسبت به سال گذشته حکایت دارد؛ اما چه عواملی موجب شد تا ایرانی‌ها امسال کمتر نسبت به سال گذشته سفر کنند؟

ایرج ندیمی، سخنگوی فراکسیون گردشگری مجلس نیز موضوع کاهش سفرهای نوروزی مردم در تعطیلات نوروز امسال را تائید کرده و می‌گوید: کاهش سفرهای مردم در عید نوروز امسال می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد که از آن جمله می‌توان به شرایط خاص آب و هوا در برخی شهرهای کشور، سرمای هوا و بارش برف و باران که موجب شد تا مردم رغبت کمتری برای سفر داشته باشند اشاره کرد.

همخوانی نداشتن میزان درآمدها خانوارها که بر وضع هزینه‌های آنها در ایام عید تاثیر گذاشته است هم در این زمینه نقش داشته است.

به گفته ندیمی، البته همزمانی ایام فاطمیه که تقریبا در تمام ایام تعطیلات نوروز را تحت تاثیر قرار داده بود هم می‌تواند یکی از دلایل رغبت کم مسافران به سفرهای سیاحتی باشد.

سخنگوی فراکسیون گردشگری مجلس افزایش تقاضا برای سفر به کشورهای همسایه به قصد سیاحت و زیارت را در این زمینه بی‌تاثیر نمی‌داند.

دبیر انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران، اما افزایش قیمت حامل‌های انرژی را مهم‌ترین عاملی می‌داند که از زمانی که اتفاق افتاد به طور مستقیم صنعت گردشگری کشور را نیز تحت تاثیر قرار داد.

به گفته گلدوست، این موضوع موجب افزایش قیمت هتل‌ها، خدمات حمل‌و‌نقلی و مهم‌تر از همه افزایش قیمت بلیت هواپیما و قطار شد که در نهایت کاهش میل به سفر در میان ایرانی‌ها را رقم زد.

اگر گردشگری داخلی از سکه بیفتد

اوضاع خوبی نیست، از یک طرف هنوز کار خاصی برای رونق صنعت گردشگری کشور انجام نشده است، از طرف دیگر آمار گردشگران داخلی هم در حال کاهش است.

به نظر می‌رسد هنوز سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور نه‌تنها نسخه‌ای برای جذب گردشگر خارجی نپیچیده است، بلکه وجود برخی مشکلات موجب شده تا آمار گردشگری داخلی نیز امسال نسبت به سال گذشته با کاهش مواجه شود.

کارشناسان بخش گردشگری می‌گویند اگر وضع به همین روال پیش برود و اگر مسئولان سازمان گردشگری به فکر راه چاره‌ای جدی نیفتند نه فقط نباید امید به رونق گردشگری داخلی داشته باشیم، بلکه باید نگران از رونق افتادن گردشگری داخلی هم باشیم.

پوران محمدی / گروه جامعه