جنگلبانان و محیط‌بانان را چه شد

این ماجرا سبب شده شکارچیان غیرمجاز در سراسر کشور آن‌قدر احساس امنیت کنند که برای کشتن گونه‌های حیات وحش انواع و اقسام روش‌های ناجوانمردانه را به کار بگیرند؛ از تلف کردن آهوان بی‌دفاع منطقه موته به وسیله موتورسیکلت اماراتی بگیرید تا کشتن و سربریدن خرس و پلنگ‌ها در مناطق حفاظت شده. البته در این بین فقط کمبود نیرو مشکل‌ساز نشده، زیرا اندک محیط‌بانان کنونی کشور تجهیزات لازم را نیز در اختیار ندارند.

افزون بر این آموزش‌های لازم نیز به آنها داده نمی‌شود یا دست‌کم از حق و حقوق آنها آن‌طور که باید و شاید دفاع نمی‌شود، نمونه‌اش چندین محیط‌بانی که تاکنون از سوی شکارچیان غیر‌مجاز زخمی شده‌اند یا به دلیل درگیری با آنها به زندان افتاده و حکم اعدام گرفته‌اند.

این درحالی است که اوضاع در سازمان جنگلبانی کشور بیش از این بحرانی است، تا آنجا که این سازمان برای حفاظت از عرصه‌های منابع طبیعی کشور بجز مناطق کویری که حدود 125 میلیون هکتار وسعت دارد، فقط 2400 نیرو در اختیار دارد بنابراین می‌توان نتیجه گرفت برای حفاظت از هر 52 هزار هکتار از عرصه‌های طبیعی کشور فقط یک نیروی حفاظتی وجود دارد.

این درحالی است که برای حفاظت از حدود هر 13هزار هکتار از جنگل‌های کشور نیز به طور میانگین یک جنگلبان به کار گرفته شده است. البته در برخی از استان‌ها وضع نامناسب‌تراست تاآنجا که در استان کرمانشاه برای حفاظت از هر 20 هزار هکتار از جنگل‌های بلوط یک نیرو وجود دارد.

کمبود نیرو در این دو سازمان زمانی بیشتر به چشم می‌آید که نگاهی به وضع سایر کشورها بیندازیم، برای نمونه در ایتالیا برای هر هزار هکتار از عرصه‌های طبیعی یک نیروی حفاظتی وجود دارد، یا در ترکیه برای هر 3000 هکتار یک جنگلبان جذب شده است.

این درحالی است که متاسفانه دولت نیز به دلیل مشکلات مالی تمایلی به صدور مجوز برای استخدام نیرو در این سازمان‌ها ندارد بنابراین با توجه به این مشکلات به نظر می‌رسد سازمان‌های حفاظت محیط‌زیست و جنگلبانی باید از کمک سازمان‌های مردم‌نهاد بیش از پیش استفاده کرده و با در نظر گرفتن امتیازهایی برای برخی از نیروهای ستادی خود آنها را تشویق به کار در یگان‌های حفـاظتی کنند، زیرا در شرایطی که به گفته معاون آبخیزداری سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور، 88 درصد ایرانی‌ها درک درستی از تخریب منابع طبیعی ندارند، نمی‌توان به امید جذب نیرو دست روی دست گذاشت و از بین رفتن منابع طبیعی و حیات وحش کشور را به تماشا نشست.

مهدی آیینی - گروه جامعه