آمدن عید چقدر برایمان هزینه دارد

آمدن عید باستانی نوروز یکی از دلایل موجه و البته تاریخی ایرانیان برای این نوع خرید است. سعی ایرانیان نو کردن است تا همه چیز مانند روز، نو شود اما نو کردن با این قیمت‌ها برای ایرانیان کم دردسر ساز نیست.

صدای پای بهار و آمدن عید باستانی برای ما ایرانیان زیبا و دوست‌داشتنی است، اما به نظر می‌رسد در سال‌های اخیر به جا آوردن رسم و رسوم آن برای بسیاری از خانواده‌ها ناممکن شده است. سال گذشته آنقدر قیمت برخی اقلام مانند خشکبار و از جمله پسته گران بود که بسیاری گفتند «پسته نخریم تا ارزان شود» البته بسیاری نخریدند، اما با نخریدن پسته اثری از ارزان شدن آن هم ندیدند. به هر حال به جا آوردن رسم و رسوم عید باستانی ایران هزینه‌هایی برای خانواده‌ها دارد که شاید در اوضاع و احوال کنونی و بالا بودن قیمت‌ها در بازار، برای بسیاری تامین آن سخت و در مواقعی حتی ناممکن باشد به طوری که برخی مجبورند با کم کردن هزینه‌های غیرضروری‌تر، رسومات مهم‌تر را به جا آورند. مثلا سرپرستان خانوارها برای خود لباس نو نخرند تا بتوانند هزینه‌های آجیل پذیرایی از مهمانان نوروزی را فراهم کنند.

کدام هزینه و با چه درآمدی

فقط کافی است چرخی در بازار بزنید و قیمت اقلام را جویا شوید تا بدانید بسیاری از مردم با حقوق خود، از پس خریدهای نوروزی برنمی‌آیند و در این روزها خرج مردم از دخلشان پیشی می‌گیرد.

حداقل دستمزد سال 92 کارگران در پی تصویب افزایش 25 درصدی دستمزد در شورای عالی کار با 97 هزار و 425 تومان افزایش به 487 هزار و 125 تومان رسید. البته با احتساب بن نقدی کارگری ۳۵ هزار تومانی و در صورت متاهل بودن و حق مسکن، این رقم به حدود 532 هزار تومان می‌رسد، اما عیدی نیز به کارگران تعلق می‌گیرد که در 99 درصد موارد 2 برابر حقوق حداقل دستمزد است و به این ترتیب کارگران امسال به طور متوسط ۹۷۴ هزار و ۲۵۰ تومان عیدی خواهند گرفت.

حقوق امسال کارمندان دولت به خصوص آنها که مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری (همان قانون استخدامی سابق) هستند چنگی به دل نمی‌زند. حقوق کارمندان دولت هم به طور معمول 20 درصد افزایش یافت. در واقع کف حقوق کارمندان دولت بین 332 هزار تا 490 هزار تومان بوده است. البته به این مقدار باید مزایای شغلی را هم اضافه کرد که در مجموع میانگین دریافتی کف کارمندان چیزی بین 550 تا 700 هزار تومان است. البته با تصویب هیات دولت میزان عیدی کارمندان و بازنشستگان نیز 503 هزار تومان اعلام شد.

حال باید دید این میزان موجودی برای خریدهای معمول عید کافی است؟ خانواری چهار نفره را در نظر می‌گیریم و مهم‌ترین خریدهای شب عید بر اساس رسم و رسوم را که عبارتند از خرید لباس نو برای اعضای خانواده، خرید خشکبار، آجیل، شیرینی، شکلات، میوه و همچنین خرید برخی مواد پروتئینی از جمله ماهی را تراز می‌کنیم.

گشتی در بازار لباس

از آنجا که خریدها‌ی عید بیشتر با خرید لباس آغاز می‌شود، سری به بازار لباس در بازار تهران می‌زنیم تا بتوانیم قیمت‌های دقیق‌تری بدست آوریم. قیمت‌ها بسیار متنوع است. پس سعی می‌کنیم متوسط قیمت برخی لباس‌‌هایی را که در ایام عید از سوی خانواده‌ها خریداری می‌شود و کیفیت قابل قبولی نیز دارد، محاسبه کنیم.

قیمت شلوار مردانه جین، پارچه‌ای و کتان که کیفیت مناسبی هم داشته باشد از 60 هزار تومان آغاز می‌شود. پیراهن مردانه را نیز می‌توان با قیمت 35 هزار تومان به بالا خرید. قیمت یک کفش مردانه با کیفیت قابل قبول نیز از حدود 50 هزار تومان آغاز می‌شود. با این اوصاف جمع خرید مهم‌ترین لباس‌های مردانه حدود 145 هزار تومان خواهد شد.

اما اگر هزینه خرید یک مانتو برای مادر خانواده را 70 هزار تومان در نظر بگیریم با خرید یک شلوار معمولی، اما با کیفیت قابل قبول با قیمت حدود 50 هزار تومان و خرید یک روسری با قیمت حدود 15 هزار تومان، تا اینجا 135 هزار تومان هزینه کرده‌ایم. خرید یک کفش معمولی زنانه با قیمت 30 هزار تومان و یک کیف معمولی با قیمت حدود 40 هزار تومان، جمع هزینه‌ها مادر خانواده را به بیش از 200 هزار تومان می‌رساند.

اما در بازار لباس بچگانه با قیمت‌های بالایی مواجه می‌شویم که حتی در مواردی بالاتر از قیمت لباس بزرگسالان است. قیمت یک کفش بچگانه از 30 هزار تومان به بالاست. پایین‌ترین قیمت شلوارهای بچه‌گانه با متوسط قیمت‌های 40 هزارتومان عرضه می‌شود. پایین‌ترین قیمت شلوارهای نوجوانان به 70 هزار تومان نیز می‌رسد. پیراهن‌های دخترانه بچگانه با قیمت 40 هزار تومان به نظر قیمت بالایی است، اما باز هم فروشندگان می‌گویند در رنج قیمتی این نوع پیراهن‌ها پایین است.

در نتیجه برای خرید عید دو فرزند در یک خانواده رقم 300 هزار تومان را در نظر می‌گیریم. جمع هزینه‌های ما برای خرید لباس برای یک خانواده چهار نفری، همین جا و پیش از سر زدن به بازارهای دیگر به 650 هزار تومان یعنی بیش از 66 درصد از عیدی کارگران رسید. همین حالا 150 هزار تومان از عیدی اختصاص یافته به کارمندان و بازنشستگان دولت بیشتر خرج کرده‌ایم.

خوراکی‌ها

سری به بازارهای دیگر می‌زنیم و سعی می‌کنیم در این بازارها نیز خریدهایمان مقرون به صرفه و البته مقبول باشد. آجیل و خشکبار که مانند سال‌ قبل همچنان گران است و برای اینکه از انواع خشکبار داشته باشیم سراغ آجیل مخلوط با کیفیت متوسط می‌رویم. قیمت 2 کیلوی آن حدود 70 هزار تومان می‌شود. هر چند به نظر نمی‌رسد برای کل نوروز کفایت کند، ولی فعلا به آن بسنده می‌کنیم. یک کیلو تافی مغزدار نیز با قیمت 15 هزار تومان و یک کیلو شکلات تلخ با قیمت 17 هزار تومان خریداری می‌کنیم تا کام‌مان در عید نوروز شیرین شود. قیمت دو کیلو شیرینی خشک معمولی نیز حدود 14 هزار تومان می‌شود. خوب 100 تومان دیگر نیز در این بازار خرید کردیم. البته اگر می‌خواهید یک کیلو پسته شور را نیز به این جمع اضافه کنید باید حداقل 35 هزار تومان دیگر هزینه کنید.

سراغ بازار میوه می‌رویم. دو کیلو سیب و دو کیلو پرتقال برای آغازحداقل پذیرایی مهمانان عید کفایت می‌کند. هرچند که باید تا پایان عید برای خرید چندباره آنها اقدام کنید. قیمت دو کیلو سیب را حدود 5000 تومان و قیمت دوکیلو پرتقال را حدود 4000 تومان در نظر می‌گیریم.

اما برای سبزی‌پلو و ماهی شب عید نیز باید فکری کرد. یک کیلو ماهی قزل‌آلا 10 هزار تومان آب می‌خورد.

سه کیلو مرغ و دو کیلو گوشت را هم که بسیار لازم است در نظر می‌گیریم. قیمت دو کیلو مرغ و دو کیلو گوشت گوسفندی را به‌ترتیب 21 و 54 هزار تومان در نظر می‌گیریم. 95 هزار تومان دیگر به هزینه‌هایمان اضافه شد.

با این اوصاف هزینه شروع عید بسیار ساده برای یک خانوار چهار نفره شهری و آن هم فقط برای خرید لازم‌ترین اقلام عید باستانی ایرانیان حداقل 886 هزار تومان است. این در حالی است که شما قصد هیچ نوع مسافرتی نداشته باشید که در غیر این صورت باید روی پس‌اندازتان حساب بازکنید.

این موضوع را نیز باید در نظر گرفت که در حال حاضر تعداد زیادی از کارگران در مکان‌هایی مشغول به کار هستند که کارفرما به تعهدات قانونی خود از جمله دادن کف حقوق و عیدی عمل نمی‌کند. همچنین کارمندانی هستند که از بسیاری مزایا محرومند. تازه بازنشستگان و مستمری بگیران را که حقوقشان بسیار کمتر از سطوح یادشده است و اتفاقا مخارجشان بسیار بالاتر از فهرست مورد نظر را دراین محاسبه با خوشبینی هرچه تمام‌تر کنار گذاشته‌ایم. ولی بازهم می‌بینیم این خوشبینی مشکل را حل نخواهد کرد. غم بودجه شب عید بیش از سایرمواقع به چشم می‌آید. خیلی از اقشار واقعا محروم دراین فهرست نیامده‌اند، اما می‌بینید حقوق بگیرانی که از حداکثر مزایا هم برخوردارندبازهم امنیت ندارند.

قیمت چیدن یک هفت‌سین

سیب، سنجد، سمنو، سرکه، سیر، سبزه و سنبل برای همه‌مان آشناست، اما این سفره ساده هم هر سال گران‌تر از سال گذشته می‌شود. اول از سیبش شروع کنیم که نشانه خوشدلی و روزگار خوش آب و رنگ است. ناقابل هر کیلوی سیب زرد یا قرمز آن را باید حداقل 2500 تومان بخرید تا شاید بتوانید چندتای آن را هم کنار هفت سین بگذارید.

جان سخت هفت سین یعنی سنجد هم برای خودش قدر و قیمتی دارد. هر بسته حدود 150 تا 100 گرمی آن را حدود 2000 تومان باید بخرید البته انواع مرغوب آن تا 3500 تومان هم می‌رسد. در مجموع برای خرید یک کیلو سنجد فرداعلا باید حداقل بین 20 تا 25 هزار تومان هزینه کنید.

سمنو نشانه برکت هفت سین را هم اگر اصل بخواهید باید هر کیلوی آن را حدود 70 هزار تومان بخرید. یعنی باید برای 100 گرمش حداقل هفت هزار تومان بپردازید. البته برای سمنوهای امروزی که همه‌شان بیشتر شبیه آرد بو داده است، باید 3500 تومان پول بدهید.

سرکه هم نام آشنای همه خانه‌های ایرانی است و یک بطری 3/5 لیتری آن را باید 6300 تومان بخرید.

سیر هم جای تردید ندارد که یک بوته تازه آن را باید حداقل 5000 تومان بخرید یا زحمت به خودتان بدهید یک کیلوی آن را از بازار 4300 تومان بخرید.

سبزه آماده هم هر ظرف متوسطش را باید بین 3000 تا 7000 تومان بخرید یا این‌که به خودتان زحمت بدهید و نیمه‌های اسفند به طرق معمول حدود 300 تا 500 گرم عدس کیلویی 5500 تومان، گندم کیلویی 1200 تومان یا در برخی موارد ماش کیلویی 3000 تومان را بخرید و به شیوه‌های معمول سبز کنید و یک ظرف بزرگ و زیبای سبزه داشته باشید.

سنبل هم که مهمان همیشگی خانه‌های ایرانی است. گلدان‌های کوچک و متوسط هر شاخه سنبل را بین 5000 تا 7000 تومان می‌فروشند که اگر سفید باشد به طور قطع از دیگر رنگ‌های آن (صورتی و بنفش) حداقل 2000 تومان گران‌تر است یا می‌توانید پیازهای این گل را دانه‌ای 2000 تومان بخرید و بکارید تا مطمئن شوید که یک سنبل دست‌پرورده دارید، اما بگویم که به عید سال 93 نمی‌رسد و باید منتظر گل‌هایش در عید سال 94 باشید.

مریم موسی‌پور ـ شیرین سعیدی