جشنواره امید

سی و دومین دوره فیلم فجر در شرایطی متفاوت دست کم در مقایسه با چند دوره قبل آن برگزار می‌شود. تجربه نشان داده است نخستین دوره این رویداد هنری که معمولا ضریب بالای جذابیت و توجه را میان مردم هم در پی دارد، در هر دولتی تفاوت‌های عمده‌ای داشته است و به نوعی مدیران ارشد فرهنگی از آن به عنوان تریبون قدرتمندی برای بیان و نمایش شعارها، اهداف کلان و سیاست‌گذاری‌های فرهنگی و هنری دولت بهره می‌برند و از همین رو انتظار می‌رود دولتی که بر پیشانی خود «تدبیر و امید» را قرار داده است تا حدود زیادی بر این کلید واژه‌ها در جشن بزرگ سینما هم تاکیدکند.

از طرف دیگر سالی که گذشت برای سینمای ایران سال چندان خوبی نبود، گیشه‌ها رونق مناسبی نداشت و مردم رغبتی برای حضور در سالن‌های سینما از خود نشان نمی‌دادند و خود اهالی سینما هم در گروه‌ها و جریان‌های مختلف کدورت‌هایی با یکدیگر داشتند و تقریبا هر از گاه تیتری، خبری ومصاحبه‌ای علیه یکدیگر انجام می‌دادند و تا چند روز خوراک رسانه‌ها همین فاصله گرفتن هنرمندان سینما از هم بود.

با تغییر مدیریت سینما و تکیه حجت‌الله ایوبی دیپلمات بر صندلی ریاست سازمان سینمایی که در میدان‌های بین‌المللی فرهنگی کارآزموده شده بود، تا حدودی این کدورت‌ها برطرف شد و بالاخره غائله خانه سینما هم با هر تدبیری بود فعلا تمام شده و گروهی هم که به این بازگشائی منتقد هستند در این روزها روزه سکوت گرفتند و باید منتظر ماند که آیا آتش زیر خاکستر آن دوباره در روزهای پس از جشنواره شعله ور خواهدشد یا خیر؟

هرچه بود باید آستین‌ها بالا زده می‌شد برای ساختن و آبادی، برای فجر آفرینی و این میسر نمی‌شد و نمی‌شود مگر با همدلی و گذشت تمام اهالی سینما که برای رسیدن به سینمایی پویا و مطلوب از کدورت‌ها و اختلاف سلیقه‌ها دست بردارند و بر منیت‌ها و منافع شخصی فائق آیند و از آنها چشم بپوشند.

با این همه نمی‌توان منکر اتفاقات مثبت در همین مدت سپری شده شد. شاید کمترین ثمر این تغییر و تحولات در وزارت ارشاد و سازمان سینمایی، ایجاد انگیزه و افزایش روحیه و امیدواری میان فیلمسازان و دیگر اهالی سینما باشد. کارگردان‌هایی که به دلایل مختلف خواسته و ناخواسته شرایط گذشته را برای فعالیت مهیا نمی‌دیدند پشت دوربین رفتند و فیلم ساختند. آنها هم که همیشه و در هر دولتی بدون درنظر گرفتن ملاحظات سیاسی به نفس و ذات خود سینما می‌پرداختند با انرژی بیشتری کار کردند.

در چنین شرایطی می‌شود حدس زد سی و دومین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر با این همه میل و انگیزه فیلمسازان نسل‌های مختلف چه شکوه و جلالی خواهد داشت و اگر اتفاق ناخواسته‌ای نیفتد این دوره به یکی از بهترین دوره‌های جشنواره فجر تبدیل خواهد شد و بعدها همیشه از آن به نیکی یاد خواهد شد. هرچند شتاب برخی فیلمسازان برای رساندن فیلمشان به جشنواره به هر طریقی شاید از کیفیت نهایی برخی آثار کم کرده باشد، اما از آنجا که سینماگران ما مرد روزهای سختند می‌توان تا حد فراوانی به نسخه‌ای قابل قبول از فیلم‌هایشان امیدوار بود.

جشنواره فیلم فجر ویترین یکساله سینمای ایران است و این همه چهره شناخته شده و معتبر و استعدادهای جوان نویدبخش روزهای خوش اکران در سال آینده است. هرچند استارت برخی شاخص‌ترین فیلم‌های این دوره در دولت نهم و دهم خورده است، بنابراین بهتر است درباره گذشته منصف و قدرشناس باشیم و ارزش کارهای مثبت و حمایت‌های درستشان را بدانیم. نقاط ضعف را هم می‌توان با نگاهی کارشناسانه نقد کرد و با عبرت گرفتن از آنها از تکرارشان جلوگیری کرد.

راستش بهتر است بحث‌های کارشناسی و نقد گذشته و درس‌آموزی از خطاهای دوره‌های قبلی را دست کم در آستانه بزرگ‌ترین رویداد سینمایی کشور فراموش کرد و در زمانی دیگر آن را پی گرفت. الان، ​ زمان جشن است و شگون ندارد ضیافت خوش و باشکوه سینماگران را با عباراتی ناامید‌کننده و گلایه‌هایی بی‌سرانجام از شور و حال انداخت و انصاف را هم رعایت نکرد و یکطرفه به قاضی رفت.

هرچند ممکن است هنوز هم دلخوری‌هایی وجود داشته باشد و مثلا کارگردانانی که فیلمشان به دلایل مختلف به جشنواره راه پیدا نکرده این دولت و این سازمان سینمایی را هم به چوب بی‌عدالتی و بی‌انصافی برانند و بکوبند و بگویند وقتی در دولت تدبیر و امید هم نشانی از تحقق این واژه‌ها نباشد، شکایت کجا بریم؟!

اینها سرجای خود، اما رویکرد و عملکرد سازمان جدید سینمایی در نهایت و باوجود همه ناملایمات و مشکلات مثبت بوده است و بخصوص مدیران جشنواره فیلم فجر سعی کرده‌اند نگاهی سازشکارانه و مصلحانه داشته باشند و دوست و دشمن را راضی نگه دارند. برای همین تا جایی که در توانشان بوده شاخص‌ترین فیلم‌های رسیده به دبیرخانه را به شیوه‌ها و تدبیرهای مختلفی چون افزودن و اختراع بخش‌های جدید با آغوش باز و پدرانه پذیرفته‌اند تا مبادا دل کسی بشکند. نشان دادن چهره‌ای موجه و خیرخواهانه فی نفسه هم چیز بدی نیست، به شرطی که این خصلت پسندیده منافاتی با انصاف و رعایت عدل نداشته باشد و برای امتداد رضایت‌مندی سینماگران، جوایز را هم با گشاده‌رویی بین همه اسم‌ها تقسیم نکنند و نگران سوختن سیخ و کباب نباشند.

به هرحال امیدواریم جشنواره سی و دوم فیلم فجر با حضور نام‌های بزرگ و معتبری چون مسعود کیمیایی، داریوش مهرجویی، ابراهیم حاتمی‌کیا، کیانوش عیاری، کیومرث پوراحمد، درویش، بهروز افخمی، رضا میرکریمی، رخشان بنی‌اعتماد، حمید نعمت‌الله، بهرام توکلی، فریدون جیرانی، رضا عطاران، سید‌روح‌الله حجازی، مصطفی کیایی، سامان سالور، منوچهر هادی، کمال تبریزی، محمدمهدی عسگرپور، عباس رافعی، شهرام مکری، جهانگیر الماسی و سعید سهیلی و استعدادهای جوان و کمتر شناخته شده دیگری برگ زرینی به افتخارات سینمای ما اضافه کند و اهالی سینما و مخاطبان از دیدن آثاری باکیفیت و جذاب سیراب شوند.

پس به امید برگزاری رویدادی با کیفیت، منظم و بدون حاشیه و تداوم حضور توامان و مقتدرانه فیلمسازان نسل‌های مختلف و درنهایت داشتن سینمایی پویا و متعالی و پرتماشاگر به استقبال جشنواره‌ای می‌رویم که سراسر شور و انرژی و امید است.

علی رستگار‌/‌ گروه فرهنگ و هنر