اسفند نفسهای آخرش را می کشید که پا به خیابان گذاشت. انگار جنازه هنوز همان جا بود، روی زمین. مچاله و خون آلود. ایستاد و رد نگاهش تا انتهای خیابان کشیده شد.
کد خبر: ۶۲۶۴۴
تصویر آن شب تند و تند از ذهنش گذشت؛ تاریکی... باران و صدای مهیب تصادف. هنوز هم باور نمی کرد. پیرمرد مرده بود، به همین سادگی.
نفسهای چهارمین اسفند روزهای اسارتش به شمارش افتاده بود که از در بزرگ پولادی گذشت و ریه هایش را از هوای آزاد کوچه و خیابان پر کرد.
در روزهای پایانی سال گذشته خبری بر صفحه خبرگزاری ها جای گرفت که برای 361 خانواده ارزشی بیش از اندازه داشت ؛ خبر مساعدت مالی سازمان اوقاف و امورخیریه برای آزادی زندانیان بدهکار.
بر این اساس مبلغ یک میلیارد و 500 میلیون ریال از سوی سازمان اوقاف برای کمک به مددجویانی که بدهکاری آنها بابت دیه صدمه یا قتل غیرعمد ناشی از تصادفات رانندگی بود، پرداخت شد و 361 نفر در مجموع 24 استان ، سال را در خانه های خود نو کردند.
در همین ارتباط روابط عمومی سازمان اوقاف و امورخیریه ، انگیزه این مساعدت مالی را فرا رسیدن سال نو و هفته وقف در کشور عنوان کرد.
سازمان اوقاف و امورخیریه به منظور تحکیم پایه های سنت نبوی وقف ، ترویج و نشر فرهنگ اسلامی وقف ، معرفی نقش وقف در توسعه فرهنگی ، اقتصادی ، اجتماعی آموزشی ، بهداشتی و... و همچنین ایجاد انگیزه در نیک اندیشان و خیرین به منظور گسترش وقف ، با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی روز 27صفر را به عنوان روز وقف نامگذاری کرده است.
عناوین روزهای هفته وقف به ترتیب عبارتند از: 27 صفر وقف در سخن و سیره معصومین ، 28 صفر وقف و تعظیم شعائر اسلامی ، 29 صفر نقش وقف در ترویج قرآن کریم ، اول ربیع الاول وقف و خدمات علمی و آموزشی ، 2 ربیع الاول وقف و توسعه عدالت اجتماعی ، 3 ربیع الاول نقش وقف در گسترش مدنیت و 4 ربیع الاول ، تجلیل از واقفان نیکوکار.
برگزاری نهمین همایش سراسری وقف و امورخیریه در کشور نیز، یکی از دیگر برنامه های سازمان اوقاف در این هفته است. این همایش با هدف تشویق و ترغیب نیکوکاران ، تقدیر و تجلیل از واقفان ، بخصوص واقفان در قید حیات و نیز واقفانی که در طول یک سال گذشته اقدام به این عمل خداپسندانه کرده اند، متولیان موقوفات ، موسسات خیریه درمانی ، بهداشتی و موسسات خیریه غیردرمانی ، مدرسه سازان وهمچنین بررسی مسائل و مشکلات موقوفات و ارائه راهکارهای مناسب ، بحث و تبادل نظر درباره احیاء، بهره برداری بهینه و شیوه انجام امور مربوط به موقوفات با حضور و سخنرانی مسوولان کشوری برگزار می شود.


وقف چیست؛
وقف عبارت است از حبس کردن مال ، تصرف نکردن در آن و بخشیدن منفعت های حق استفاده از آن در راه خیر. به عبارتی وقف به معنی نگاه داشتن دایمی اصل مال و بهره برداری از منافع آن برای خیرات است.
این عمل نیک ، با 14 قرن سابقه در اسلام ، ابتدا با توجه به حدیثی از پیامبرص صدقه جاریه نام داشته است : «بهترین یادگار و میراثی که انسان از خود بر جای می گذارد 3 چیز است: صدقه جاریه (وقف) که اجر و مزدش به او می رسد، دانشی که پس از او مورد استفاده واقع شود و فرزند شایسته ای که خیری در بر داشته باشد.»
در هر صورت نقش وقف در فعالیت های نیک و خیر و ارائه خدمات به اشخاص و موسسه ها، سرپرستی ایتام ، ضعفا، فقرا و مراقبت و توجه بر اوضاع و احوال آنان انکارناپذیر است.
علاوه بر این وقف در عرصه های تاسیس و مدیریت مساجد، مدارس ، آموزشگاه ها، دانشگاه ها، کتابخانه ها، درمانگاه ها و حتی آرامگاه ها نیز شرکت می کند. حتی وقف کنندگان به آسایش مسافران نیز توجه داشته اند و استراحتگاه هایی به این منظور در برخی راههای اصلی می ساختند.
به هر حال از آنجا که هیچ محدودیتی برای وقف کننده در نظر گرفته نمی شود، البته تا زمانی که وقف مستلزم گناه و معصیت نباشد، عرصه وقف همچنان رو به گسترش است.
در هر حال با وجود این که وقف در طول تاریخ توسط حکومت های مختلف ، دوران پر از فراز و نشیبی را گذرانده ، اما حکومت هایی هم بوده اند که در عصر آنها، وقف دوران طلایی رشد خود را طی کرده است ، مانند دوران عباسیان که توجه شایانی در آن به عمل وقف صورت گرفت ، به طوری که درآمد موقوفات سالانه بالغ بر صدها هزار دینار طلا می گردید و نظامیه های بغداد و نیشابور از این طریق اداره می شدند.
در این عصر تشکیلاتی به نام دیوان اوقاف نیز برای رسیدگی به امور وقفی وجود داشت. وقف از قرن چهارم تا هفتم هجری نیز رونقی بسزا داشت ، تا جایی که در قرن ششم به دلیل استقبال مردم ، سنت حسنه موقوفات به منظور تاسیس مدارس ، بیمارستان ، کتابخانه و مصارف عامه گسترش فراوان یافت و ضرورت رعایت ضوابط شرعی ایجاب کرد تصدی امور موقوفات بر عهده دانشمندان و علمای دین واگذار شود.
در دوران صفویه نیز به دلیل تنوع فراوان موقوفات و انجام امور ثبت در دفاتر ویژه و مصرف عواید گوناگون آنها براساس مفاد وقف نامه ها، تشکیلاتی مانند وزارت اوقاف برای اولین بار در کشور تاسیس شد.
در هر صورت ، وقف یکی از عوامل تاثیرگذار در شکوفایی تمدن اسلامی بوده است. دکتر سیدحسین نوریانی ، معاون سابق سازمان اوقاف و امور خیریه در این باره معتقد است: وقف در تمدن اسلامی کارساز و پدیدآورنده علم و معرفت بوده است ، به طور مثال مدارس علمی و دانشگاهی در طول تاریخ بویژه در قرون اولیه از محل درآمد موقوفات تامین اقتصادی می شدند.


نام های ماندگار
وسط شهرهای بزرگ و کوچک ، آدمها و خیابان های شلوغ شهر، اتوبوس ها، ماشین ها و مترو، شهر، سیاست و روزنامه و اخبار در گوشی ، اقتصاد و گرانی یکشبه میوه و سبزی ، هستند کسانی که به جاودانگی فکر می کنند.
سیدعلی دانشپور، متولد 1306 و ساکن تهران ، یکی از واقفانی است که مدرسه ای را در 5طبقه در زمینی به مساحت 12هزار و 292متر در منطقه مجیدیه تهران احداث کرده است.
تولیت و نظارت این موقوفه مادام العمر با شخص واقف و پس از آن به عهده وزارت آموزش و پرورش منطقه 4 است.
خانم پاکیزه فر، مدیر نوبت صبح و مقطع راهنمایی ، در ارتباط با موقوفه دانشپور چنین می گوید: سیدعلی دانشپور سال 1359این وقف را انجام داده و طبق نیت او این مدرسه سال 62تاسیس شده و قرار است در خرداد ماه سال 84نام این مدرسه به مجتمع آموزشی دانشپور تغییر کند.
وی در ادامه می گوید: در نوبت صبح (مقطع راهنمایی) با تعداد 450دانش آموز و نوبت بعدازظهر (مقطع ابتدایی ) با 480 دانش آموز و مهد کودک این مدرسه از ساعت 7صبح تا 30/18 در قسمتهای مختلف نگهداری از نوزادان تا کودکان دوره پیش دبستانی فعالیت می کنند.
این مدیر مدرسه همچنین می افزاید: زمان ثبت نام دانش آموزان آنها که بی بضاعت هستند و مشکلات مالی یا خانوادگی دارند، شناسایی می شوند و در دهه فجر، ماه رمضان و شب عید، به وسیله تعدادی از دبیران ، اولیای مرفه دانش آموزان و برخی ارگان ها نظیر کمیته امداد، خدماتی نظیر پوشاک و مواد غذایی به آنها ارائه می شود.
حاج ابراهیم سرابندی ، یکی دیگر از واقفین نیکوکار است. شغل او معماری است و با 85 سال سن مسلط به 3زبان انگلیسی ، عربی و پرتغالی است. این نیکوکار به بیشتر کشورهای جهان سفر کرده و در کشورهای پرتغال و اسپانیا کار معرق کاری مساجد را به عهده گرفته و در کشور دانمارک حسینیه ای را تاسیس کرده است.
این خیر نیکوکار، اواخر سال 82و اوایل 83، 13باب منزل مسکونی خود را وقف امور خیریه کرده است که 8باب منزل مسکونی او در خیابان خواجه عبدالله انصاری ، وقف اوقاف شمیران و 5دستگاه نیز در خیابان کارگر، اجاره داده شده و اجاره بهای آنها برای تهیه جهیزیه و... مصرف می شود.
منزل مسکونی او نیز که هم اکنون در آن ساکن است ، پس از پایان حیات وی و همسرش وقف حسینیه خواهد شد.
این نیکوکار، انگیزه خود را از وقف دارایی هایش رضای خدا عنوان کرده و می گوید: هدف من تنها عمل به دستور خدا و رسول او بوده که همه انسان ها را دعوت به نیکوکاری می کردند. من هیچ توقعی از مسوولان اوقاف ندارم و اگر کسی نیازمند باشد، اوقاف به ما معرفی کند تا رسیدگی کنیم.
خانم بتول نصیری راد، 80ساله نیز در نظر دارد آپارتمان 190متری خود را پس از فوتش برای کمک به دانشجویان شهرستانی بی بضاعت وقف کند. این واقف در این باره می گوید: پس از فوتم ، تولیت و اداره این مکان با یکی از بستگانم است تا به وسیله وی در اختیار این دانشجویان قرار گیرد.


در عرصه های جهانی
در کشورهای اروپایی فکر ایجاد سازمانی که دارایی آن به اهداف خیر اختصاص یابد از دیرباز وجود داشته است و هم اکنون بنیادهای خیریه در بیشتر کشورها سهم بزرگی در امور اجتماعی و سیاسی و اقتصادی به عهده دارند، مانند بنیاد نوبل در سوئد.
گرچه موقوفات و بنیادهای وقفی در کشورهای غربی با موقوفات اسلامی تفاوت بسیاری دارند، اما در مواردی که مقصود آنها حل مشکلات عمومی ، پشتیبانی ، تشویق ، ترغیب و ترویج دانش و فن است ، وجوه مشترکی دارند.
به هر حال به منظور فعال سازی اوقاف در زمینه توسعه اقتصادی و اجتماعی ملل و جوامع اسلامی و رفع کردن مشکلات اقتصادی اقشار فقیر جامعه و همچنین در پاسخ به درخواست تعداد زیادی از کارشناسان مبنی بر ضرورت تاسیس یک نهاد جهانی برای اوقاف اسلامی ، بانک توسعه اسلامی به تاسیس بنیاد جهانی وقف در نوامبر سال 2000 میلادی اقدام کرد.
اهداف این بنیاد جهانی براساس مفاد ماده 3 آیین نامه بنیاد از این قرار است:
1-حمایت و پشتیبانی از شبکه ای از موسسات وقفی برای پیگیری و انجام اهداف خیریه شرعی
2-مراقبت و نظارت بر موسسه های وقفی و حمایت از آنها و ایجاد هماهنگی میان آنها
3-کمک به دانشجویان و ارائه بورس تحصیلی در رشته هایی که امت به آنها نیازمندند
4-تاسیس و پشتیبانی از موسسات و برنامه های آموزشی ، بهداشتی و اجتماعی
5-مبارزه با فقر برای ریشه کن کردن رنج مردم جهان از طریق توسعه گسترش و توانایی ها
6-تهیه ابزارها و وسایل امدادرسانی و ارائه آنها به صورت کالا و خدمات
7-همکاری با دولتهای عضو بانک به منظور وضع قوانین یکسان برای وقف در هر صورت ، وقف به عنوان یکی از پدیده های مهم اجتماعی و فرهنگی جهان اسلام و یکی از ابزارهای رسیدن به توسعه در جوامع اسلامی می تواند در گسترش علم ، دانش و فناوری در سطح جامعه نقش سازنده ای داشته باشد.
اجرای علمی و شفاف نیات واقفین از سوی متولیان موقوفات و ادارات اوقاف و تجلیل مستمر از نیکوکاران و تشویق آنها به منظور انفاق مال و تبیین برکات وقف برای عامه مردم ، ازجمله راههایی است که زمینه رشد و توسعه این نهاد اجتماعی را فراهم می کند.

مینا مولایی
newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها