ترک عادت موجب مرض نیست

طبقه اول، عادت‌های خوب و مثبت است که برای زندگی مفید و شما را به موفقیت می‌رساند و طبقه دوم، عادت‌های بد و منفی‌ که تاثیر بدی روی جریان زندگی داشته و حتی ممکن است مانع پیشرفت و موفقیت شوند. از میان بردن عادت بد چیزی است که هرکس در آن موفق بوده، فایده فراوانی برده است. با خلاص شدن از دست عادت‌های بد شما نه تنها اثرات منفی آنها را از روی زندگی‌تان از میان برمی‌دارید، بلکه با این کار جهت زندگی‌تان را به سمت بهتر شدن تغییر می‌دهید. پس آماده شوید تا عادت‌های بد را از خود دور کنیم. برای این کار ابتدا باید دو ویژگی مهم عادت بد را در نظر داشته باشیم. یکی طبیعت خودکار آن و دیگری درد و لذتی است که در آن وجود دارد.

رفتارهای خودکار

وقتی کاری را بارها انجام می‌دهید، آن کار بالاخره در ذهن‌تان چنان جای می‌گیرد که دیگر بدون فکر‌کردن آن را انجام می‌دهید. یکی از فواید عادت‌کردن این است که شما مجبور نیستید برای انجام دادن هرکاری انرژی گذاشته و زیاد فکر کنید. درواقع کمک می‌کند بتوانید چند کار را همزمان انجام دهید. اما گاهی خود این عادت چنان خودکار رخ می‌دهد که دیگر نمی‌توانیم براحتی روی آنها کنترل و تسلط داشته باشیم و ترک‌کردن آن برایمان سخت می‌شود. برای این‌که بتوانید از یک عادت بد خلاص شوید باید این حالت خودکار ضمیرناخودآگاه را از میان بردارید. برای این کار باید به خود آن عادت و این‌که چرا آن را انجام می‌دهید، فکر کنید.

لذت، درد و رفتار

اگر کسی از شما بخواهد کاری راکه واقعا دوست دارید، رها کنید چه واکنشی نشان می‌دهید؟ در این‌گونه مواقع بیشتر مردم امتناع می‌کنند. حقیقت اینجاست که مردم دوست ندارند از کارهایی که باعث لذت‌شان می‌شود، دست بردارند و همین موضوع درباره عادت‌ هم درست است. مردم عادت‌هایشان را دوست دارند برای این‌که آنها بخش آشنا و راحت زندگی روزمره‌شان است. اگر با معرفی چیزی ناآشنا از آنها بخواهید به طور ناگهانی دست از عادت‌هایشان بردارند، آنها را دچار نگرانی ذهنی و فیزیکی می‌کنید، زیرا ترک عادت و تطبیق احساس و زندگی با روش جدید برایشان سخت است. در نتیجه این نبود آرامش، فرد حتی اگر دوست داشته باشد تغییر کند، نمی‌تواند.

تاثیر درد و لذت روی رفتار

انسان به طور طبیعی تمایل به جذب لذت‌ها دارد و معمولا از درد دوری می‌کند. هرچیزی که شما دوست دارید و با آن راحت هستید و بی‌دردسر انجامش می‌دهید، می‌تواند با خود لذت به همراه داشته باشد و درد درست برعکس آن عمل می‌کند. عادت‌هایی که شما دارید به دلیل این‌که شما را درمنطقه آرامش و راحتی نگه می‌دارد، لذت بخش است و بخش ناخودآگاه مغزتان باعث می‌شود که آنها را بارها تکرار کنید و هرزمان که قصد دارید آنها را ترک کنید، درد را تجربه می‌کنید؛ زیرا قصد دارید کاری که کاملا برایتان ناآشناست و یادگیری آن تلاش و هوشیاری می‌خواهد انجام دهید. در نتیجه بخش ناخودآگاه مغزتان به شما فشار می‌آورد که به سمت همان عادت لذت‌بخش آشنا و قدیمی برگردید. ضمیر ناخودآگاه هرگز به این موضوع که عادت بد مخرب است، فکر نمی‌کند و شما را تحت کنترل می‌گیرد و شما هم بدون توجه به عوارض آن عادت بد دوباره به سمت آن باز می‌گردید.

چرا تغییر؟

اولین قدم برای غلبه بر عادت بد این است که می‌خواهید کدام یک از عادات بدتان را کنار بگذارید؛ بنابراین ابتدا آن مورد یا موارد را در برگه‌ای یادداشت کنید. فراموش نکنید که باید خواسته‌تان را روی برگه بنویسید و تنها در ذهن‌تان مرور نکنید، زیرا نوشتن کمک می‌کند تا ضمیر خودآگاه‌تان متوجه آن عادت شود و به ضمیر نیمه هوشیارتان علامتی فرستاده که موضوعی مهم است و باید به آن توجه کند.

اگر قصد دارید عادتی را ترک کنید، واقعا باید با تمام وجود این را بخواهید. اگر خلاف این باشد احتمال غلبه بر عادت بدتان به حداقل می‌رسد، زیرا مغز هرگز تمایل ندارد چیزی را که دوست دارد، رها کند.

افرادی که می‌گویند دوست داریم عادت بدمان را ترک کنیم، اما همچنان آن عادت را با خود دارند، حقیقتا چنین چیزی نمی‌خواهند، آنها فقط دوست دارند اثرات منفی آن عادت بد در زندگی شان را از میان بردارند. اما باید گفت اثرات منفی و ناخواسته عادت بد هرگز از آن جداشدنی نیست و درستی این موضوع زمانی کاملا معلوم می‌شود که فرد به چیزی اعتیاد داشته باشد. طبیعت اعتیاد خواستن بیشتر چیزی است. تا زمانی که عادتی را دوست داشته باشید، نمی‌توانید دست از آن بکشید و اگر روی زندگی‌تان هوشیارانه تسلط نداشته باشید، بخش ناخودآگاه مغزتان کنترل شما را به دست می‌گیرد و تقریبا زندگی را برایتان حرام می‌کند؛ بنابراین آگاهانه تصمیم به ترک عادتی گرفتن نیمی از راه است. برای انجام این کار باید بخش تفکر خودآگاه‌تان را فعال کنید. یک روش بسیار موثر در فعال سازی بخش خودآگاه، تهیه فهرستی از اثرات منفی روی زندگی‌تان است و به این ترتیب خود را به ترک آن عادت مصمم کنید.

فواید فرعی یک عادت

عادت‌هایی که داریم بیشتر به دلیل فوایدی که برایمان داشته، تبدیل به عادت شده‌اند. مثلا وقتی از موضوعی غمگین می‌شویم ممکن است غذا خوردن کمی تسکین‌دهنده باشد؛ اما این روش، راه‌حلی بسیار موقتی است و اثرات منفی طولانی مدتش را روی زندگی‌مان می‌گذارد، فوایدی که از عادت‌های غلط به ما می‌رسد معمولا «عایدی‌های فرعی» نامیده می‌شود. مثلا با این‌که بیشتر مردم می‌دانند غذاهای فوری موجب اضافه وزن می‌شود، اما مفهوم آن برای ضمیر ناخودآگاه‌مان این است که «پس باید قرارهای دوستانه‌مان در رستوران را فراموش کنیم.» در واقع دست از فایده فرعی آن بکشیم و این موضوع ضمیر ناخودآگاه را در حالت مقاومت قرار می‌دهد، بنابراین شما باید ضمیر خودآگاه‌تان را چنان قوی کنید که بتواند رفتار ناخودآگاه‌تان را کنترل کند و عادت بدتان را کنار بگذارید.

تشکیل عادات جدید

برای این‌که بتوانید عادت بدی را به دست فراموشی بسپارید باید یک عادت خوب را جایگزین آن کنید. اگر این کار را نکنید مدام به عادت قبلی فکر کرده و احساس می‌کنید چیزی از دست داده‌اید، بنابراین به عادت جدید فکر کنید و فهرستی از فواید آن را که در زندگی به کارتان می‌آید، تهیه کنید.

تغییر زندگی، تغییر ذهن

برای این‌که بتوانید عادت جدیدی را به زندگی‌تان بیفزایید باید برنامه داشته باشید و چند کار مهم انجام دهید. مثلا محیط زندگی‌تان را عوض کنید یا اگر این کار بسیار مشکل است، وضع داخلی خانه‌تان را تغییر دهید و با افراد جدید رفت و آمد کنید. تمام گزینه‌هایی را که موجب می‌شود شما دوباره به سمت عادت قدیمی‌تان کشیده شوید، کاملا حذف کنید.

جایزه، تنبیه و تغییر رفتار

وقتی شما جایزه‌ای می‌گیرید، انگیزه پیدا می‌کنید کاری را که برای آن تشویق شده‌اید، تکرار کنید و تنبیه عکس آن را موجب می‌شود، بنابراین برای این‌که عادت جدیدی را در خود نهادینه کنید به خودتان بابت آن جایزه بدهید. مثلا به خود بگویید: «اگر توانستم کارم را سر وقت تمام کنم، امشب با دوستانم بیرون می‌روم.» با این روش می‌توانید از عادت‌ بدتان دست برداشته و رفتارهای جدیدی که دوست دارید، جایگزین کنید و وقتی هم عادت بدتان را تکرار می‌کنید، خودتان را با انجام‌دادن کاری که دوست ندارید، تنبیه کنید.

اگر واقعا می‌خواهید عادت بدتان را ترک کنید، نترسید و دست به کار شوید و مطمئن باشید که موفق خواهید شد.

erupringmind / مترجم: نادیا زکالوند‌