مهاجرت روستاییان کرمانشاهی به ناکجا آباد

با وجود رشد چشمگیر طرح‌های عمرانی مثل رساندن آب و گاز و برق به دور افتاده‌ترین روستاها، ایجاد مراکز ارتباطی و اجرای طرح‌های هادی روستایی همچنان مهاجرت از روستا به شهر وجود دارد و روند مهاجرت معکوس نیز محقق نشده است، به طوری که اکنون این روند در روستاهای غربی استان کرمانشاه ـ که در محدوده گرمسیری اقلیم استان قرار دارند ـ نسبت به مناطق سردسیری بحرانی‌تر است.

یکی از اهالی دهستان «ری بلگ» از توابع شهرستان اسلام‌آباد غرب درباره مهاجرت روستاییان از این روستاها و اقامت گزیدن در شهرهایی مثل اسلام‌آباد غرب و کرمانشاه می‌گوید: برای چه در روستا بمانیم؟ فرزندانمان که برای کار خارج از استان هستند و زمین‌های کشاورزی دیم ما هم که درآمدی ندارد.

نریمان محمدی در این باره به مهر می‌گوید: کافی است بذری بپاشی و کودی بدهی و آخر سال هم برای برداشت، مدتی در روستا بمانی. بقیه عمر در روستا ماندن، فقط کنار آمدن با مشکلات اوست. یکی از کشاورزان و ساکنان روستای هرسم از توابع شهرستان اسلام‌آباد غرب نیز ـ که تازگی به شهر آمده است ـ می‌گوید: با این‌که دوست نداشتم فرزندانم در معرض آسیب‌هایی که در شهرها هست، قرار بگیرند، اما ماندن در روستا هم برایم مقدور نبود.

زنگنه جلیلیان با بیان این‌که خود من هم به دلیل کم شدن درآمد کشاورزی راضی به ماندن نبودم، اما بیشتر به اصرار فرزندانم تن به مهاجرت دادم، می‌افزاید: در روستای ما تقریبا فقط افراد سالخورده باقی مانده‌‌اند و جوان‌ترها در شهر زندگی می‌کنند و ادامه این وضع در آینده، روستا را خالی از سکنه می‌کند. در همین حال یکی از استادان دانشگاه در حوزه علوم اجتماعی با بیان این‌که این روزها جاذبه‌های شهری نمود بسیار چشمگیری دارد و مختص استان کرمانشاه نیست، می‌گوید: معمولا این مهاجرت‌ها با اهداف مختلفی انجام می‌شود که عمده آنها اشتغال، تحصیل و ازدواج است.

محمدصادق بیرانوند می‌افزاید: البته در استان کرمانشاه و طی سال‌های اخیر به دلیل وقوع خشکسالی‌های پیاپی، کشاورزان ترجیح می‌دهند فقط در فصل کاشت و برداشت، زراعت‌های دیم خود را مدیریت کنند و مابقی سال را در شهر، شغل دیگری داشته باشند.

وی یادآور می‌شود: این واقعیت وجود دارد که با تمام اقدامات مثبتی که در روستاها از سوی دولت برای فراهم آوردن امکانات و زیباسازی انجام شده، دافعه روستایی همچنان پابرجاست و جاذبه شهرها جوانان روستایی را به سمت مهاجرت سوق می‌دهد.

نابودی فرهنگ و تولید ملی

این کارشناس مسائل اجتماعی با بیان این‌که شکوفایی فرهنگ و تولید ملی با ادامه مهاجرت از روستا به شهر از بین می‌رود، تصریح می‌کند: این موضوع بر شهرها نیز تأثیر بسیار مخربی خواهد داشت، چون شهر با کمبود فضاهای زیستی مواجه می‌شود و امکانات و منابع خدماتی، آموزشی، بهداشتی و فرهنگی محدودیت می‌یابد و تبعاتی مثل نابسامانی‌های اجتماعی و بیکاری تشدید می‌شود.

به گفته وی این موضوع علاوه بر این‌که جمعیت پیر روستاها را افزایش می دهد و عملا به سمت خالی شدن روستاها از سکنه پیش می‌رود، باعث می‌شود جمعیت کشاورزان، پیر و جمعیت افراد جویای کار بیشتر و جوان‌تر شود که نتیجه‌ای جز کاهش تولید و افزایش بیکاری نخواهد داشت.