سوسیس و کالباس دوباره در مظان اتهام

منبع این خبرها هم افرادی هستند که نمی‌توان براحتی از کنار حرف آنها گذشت یا آن حرف‌ها را شایعه یا سیاه‌نمایی به حساب آورد.

حسینعلی شهریاری، رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در همایش روز جهانی غذا در جمع خبرنگاران عنوان کرده است: به سلامت میوه، سبزی، لبنیات و گوشت مطمئن نیستیم و توصیه می‌کنم کسی فرآورده‌های گوشتی مانند سوسیس که در بازار موجود است، مصرف نکند؛ زیرا اطلاعات نگران‌کننده‌ای در این زمینه داریم، مگر این ‌که سازمان غذا و دارو اعلام کند سالم است و هر وقت خودشان مصرف کردند ما هم مصرف می‌کنیم. البته گویا همین اطلاعات نگران‌کننده‌ای که شهریاری درباره سلامت سوسیس و کالباس‌ بیان می‌کند، به گوش وزیر بهداشت هم رسیده است، زیرا روز گذشته، حسن قاضی‌زاده‌هاشمی هم در حاشیه همین همایش اعلام کرد که شرایط مطلوبی در حوزه غذا نداریم و با صراحت گفت: تاکنون لب به سوسیس و کالباس نزده‌‌ام.اما هر چقدر رئیس کمیسیون بهداشت مجلس و وزیر بهداشت نسبت به توزیع سوسیس و کالباس‌ های آلوده در بازار اظهار نگرانی می‌کنند، اما از آن‌سو، رئیس سازمان ملی استاندارد از سلامت این محصولات دفاع می‌کند و به تسنیم می‌گوید: فرآورده‌های گوشتی که مهر استاندارد دارند، مشکلی نداشته و ممنوعیت مصرف ندارند.

گرچه نظام‌الدین برزگر تاکید کرده که خودش نیز سوسیس و کالباسی که علامت استاندارد داشته باشد مصرف می‌کند، اما از آنجا که حتی مسئولان نظام سلامت هم نسبت به سلامت سوسیس و کالباس‌ها تردید جدی دارند، به نظر می‌رسد این اظهارنظر رئیس سازمان ملی استاندارد را باید به پای دفاع یک رئیس از فعالیت‌های مجموعه تحت امرش به حساب آورد.

به‌طور مثال، رسانه‌ها هنوز فراموش نکرده‌اند که حدود شش ماه قبل نیز معاون اول رئیس‌جمهور سابق، رسما به آلوده بودن سوسیس و کالباس‌های بازار اشاره کرد و گفت: فردی که از هندوستان لاشه‌های خراب گوشت را به کشور وارد می‌کند تا با آن سوسیس و کالباس درست کند، هیچ جایی در کشور ندارد. آن مامور گمرکی که این کالا را ترخیص کرده است هم همین‌طور. وزارت بهداشت باید بر تولید سوسیس و کالباس نظارت کند و با افرادی که در این حوزه خلاف می‌کنند، بیرحمانه برخورد کند تا ریشه آنها را بخشکاند.

حال با وجود اظهارنظرهای صریح مسئولان ارشد فعلی و سابق نظام، بسختی می‌توان پذیرفت که حالا در یک بازه شش ماهه، سوسیس و کالباس‌های موجود در بازار، عاری از مشکل بهداشتی شده باشد و شاید به قول شهریاری، هر وقت رئیس سازمان غذا و دارو خودش این سوسیس و کالباس‌ها را خورد، آنگاه می‌شود به مردم بگوییم که آنها نیز از این فرآورده غذایی استفاده کنند.

مشکل فقط در سوسیس‌های آلوده نیست

روز جهانی غذا بهانه خوبی بود که مسئولان به اظهارنظر درباره سلامت مواد غذایی مختلف بپردازند و بهداشت برخی مواد غذایی مشکوک موجود در بازار، مورد رصد خبرنگاران و مسئولان قرار بگیرد.

داستان فقط به پرسش و پاسخ از سوسیس‌ها و کالباس‌ها هم ختم نمی‌شود و چند وقتی هست که علاوه بر اخبار تولید محصولات کشاورزی با آب فاضلاب، گوشت‌های آلوده به مواد رادیواکتیو و خبر شیرهای آلوده به وایتکس نیز در صدر اخبار سلامت قرار دارد.

شهریاری خاطرنشان می‌کند: برای این‌ که کارخانجات شیر ما آلودگی میکروبی خود را پایین بیاورند، کارهای غیرمجاز می‌کنند و زمانی که از مسئولان وقت پرسیدیم که از آب ژاول(وایتکس) استفاده شده و این شیرها مارک‌های معروف دارند، اطلاع‌رسانی درستی نکرده‌اند.

چندی قبل نیز سازمان نظام دامپزشکی، خبر از توزیع شیرهای خام در بازار را منتشر کرد که حتی وزیر بهداشت هم نسبت به خطرات آلودگی این شیرها هشدار داد، اما آن‌گونه که از شواهد برمی‌آید، برخی شیرهای خام پاکتی یا همان شیرهای فله‌ای در شهر مشهد نیز توزیع شده است.

در واقع معلوم نیست چرا وقتی وزارت بهداشت به عنوان متولی سلامت کشور می‌گوید که باید این شیرها از بازار جمع شود، اما تولیدکنندگان به این هشدارها اهمیتی نمی‌دهند و همچنان شیرهای فله‌ای در سراسر کشور توزیع می‌شود.

تقابل بین سلامت مردم و فشار دولتی‌ها

هم‌اکنون دو مجموعه وزارت بهداشت و سازمان ملی استاندارد، وظیفه نظارت بر تولید و توزیع مواد غذایی در کشور را برعهده دارند.انتظار طبیعی که از سازمان ملی استاندارد می‌رود این است که در مقابل تولیدکنندگان متخلف بایستد و به عنوان نهادی ناظر و مستقل، تسلیم فشار دولتی‌ها یا دیگر تولیدکنندگان مجموعه‌های خصوصی نشود.

اما رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس معتقد است، سازمان ملی استاندارد تحت‌ تاثیر نفوذ و فشار دولتی‌هاست و نمی‌تواند عملکرد مستقلی داشته باشد.

شهریاری بر این باور است که ناهماهنگی بین سازمان استاندارد و برخی دستگاه‌ها وجود دارد و باید افرادی که راجع‌ به استاندارد‌ها حرف می‌زنند تحت‌تأثیر نفوذ دولتی‌ها نباشند؛ در واقع اگر این نهادهای نظارتی به صورت غیردولتی اداره می‌شد، بسیاری از مصوبات به‌دلیل فشار بالادستی‌ها ناکام نمی‌ماند.

او حتی با ذکر مثالی توضیح می‌دهد: در دو سال گذشته نسبت به آلودگی برنج‌های وارداتی از هند سروصدا به پا شد، اما نتیجه این شد که مدیرکل استاندارد تهران را بازنشسته کردند، چون اطلاعات درست از فلزات سنگین در برنج‌ها داده بود، اما به هر حال ما وظیفه داشتیم این اطلاعات را به مردم بدهیم و اطلاعات به‌دست آمده در مورد 13 نوع برنج آلوده از سوی سازمان استاندارد جمع‌آوری شده بود، اما آنها را مجبور کردند مصاحبه‌ای بدهند و بگویند که این برنج‌ها آلوده نیستند، در حالی که واقعیت نداشت.

یعنی اگر مطابق گفته‌های شهریاری جلو برویم، باید بگوییم که طی سال‌های اخیر، سازمان ملی استاندارد در تقابل بین فشار دولتی‌ها و سلامت تغذیه مردم، تسلیم فشارها شده است و در برخی موارد، سلامت گروهی از مواد غذایی را تائید کرده است که در واقع، محصولاتی ناسالم بوده‌اند و فقط با توزیع گسترده آن، اهداف اقتصادی برخی توزیع‌کنندگان و تولیدکنندگان تامین شده است.

از سوی دیگر، رئیس سازمان ملی استاندارد، صحبت‌های شهریاری را تکذیب می‌کند و می‌گوید: مسئول سابق سازمان استاندارد تهران برکنار نشده بود، بلکه این مسئول ماموریتش در سازمان استاندارد تمام شده بود، البته فشارها وجود داشت، اما مقاومت انجام گرفت. فشارها همیشه وجود دارد، اما هیچ دولتی توانایی فشار و حق دخالت در کار سازمان استاندارد را ندارد و سازمان استاندارد برای دفاع از حق مردم، مقتدرانه عمل می‌کند.

ولی جدای از آن که آیا فشار دولتی‌ها، بر تصمیم‌های سازمان ملی استاندارد تاثیر می‌گذارد یا خیر، عملکرد این سازمان در برابر خبر آلودگی برخی مواد غذایی، همواره سیاستی تکذیبی بوده که اعتماد عمومی را هم خدشه‌دار کرده است.

مثلا طی سال‌های اخیر، هیچ‌وقت این سازمان در برابر آلودگی برخی مواد غذایی با علامت استاندارد عذرخواهی نکرده است؛ در حالی که طبیعی است در حجم وسیع، همواره احتمال دارد که سلامت برخی مواد غذایی از کنترل سازمان‌های ناظر خارج شود، اما سازمان ملی استاندارد هیچ‌گاه خطاهایش را گردن نگرفته است.

امین جلالوند ‌- ‌گروه جامعه