صریح با رئیس کل بانک مرکزی

 این عوامل روانی باعث شد تا در سال گذشته 18 میلیارد دلار از چرخه مبادلات بازار ارز کشور خارج شده و به صورت اسکناس در خانه‌های مردم ذخیره شود به این امید که بتوانند ارزش دارایی‌های خود را حفظ کنند.

این رفتار هیجانی نتیجه فضای کلی حاکم بر اقتصاد کشور ناشی از تحریم‌های بین‌المللی و البته اظهارات و موضعگیری‌های اشتباه رئیس کل سابق بانک مرکزی درباره نرخ ارز بود به طوری که در بین فعالان بازار ارز این تلقی بوجود آمده بود که هر بار رئیس کل سابق از برنامه بانک مرکزی برای کاهش نرخ ارز خبر می‌داد، بلافاصله قیمت ارز افزایش پیدا می‌کند!

این در حالی است که در تمام دنیا، روسای بانک‌های مرکزی به دلیل مسئولیت بسیار خطیری که به‌عهده دارند و تاثیر قابل‌توجهی که هرگونه موضعگیری و اظهارنظر آنها می‌تواند بر بازارهای مالی و پولی داشته باشد، جزو کم‌حرف‌ترین مسئولان به شمار می‌روند؛ اما در دوره مدیریت سابق بانک مرکزی بجرات می‌توان گفت آقای بهمنی پرحرف‌ترین و پرمصاحبه‌ترین مقام مسئول دولتی بود.

با تغییر مدیریت بانک مرکزی امید می‌رفت از آن اظهارنظرهای گاه و بی‌گاه و متلاطم ساختن‌های ـ ناخودآگاه ـ بازار خبری نباشد، اما نخستین موضعگیری‌های رئیس کل جدید بانک مرکزی که او هم مانند بهمنی از سابقه‌ای طولانی در بانک ملی برخوردار است و تائید دلار 3200 تومانی در اولین مصاحبه، این نگرانی را ایجاد خواهد کرد که آقای سیف نیز پا جای پای سلف خود بگذارد.

مواضع اولیه آقای سیف درباره ضرورت واقعی شدن نرخ سود تسهیلات و سپرده‌های بانکی و نرخ ارز البته بیانگر آن است که وی واقعیت‌های اقتصاد ایران را پذیرفته و مانند مسئولان دولت سابق هیچ ضرورتی به انکار آن نمی‌بیند که این اتفاقا از نقاط قوت او به شمار می‌رود اما گرچه همگان بر این مساله اذعان دارند که نرخ ارز در ایران برای سال‌ها به طور مصنوعی پایین نگه داشته شده است، هیچ لزومی نداشت که آقای سیف در این مصاحبه، عدد و رقمی برای نرخ ارز اعلام کرده و به طور غیرمستقیم به بازار علامت دهد.

اتفاقا بعد از مصاحبه رئیس کل جدید بازار ارز که روندی نزولی را طی می‌کرد، تغییر جهت داده و خود را با همین نرخ 3200 تومانی تطبیق داده است.

طرح این موضوع که غیرواقعی بودن نرخ ارز در سال‌های گذشته از عوامل انفجار بازار ارز در سال 1391 بود، به تنهایی می‌توانست نشان‌دهنده مواضع رئیس کل جدید بانک مرکزی و واقع‌بینی وی نسبت به تحولات اقتصادی و پولی کشور باشد.

رئیس کل بانک مرکزی بهتر از هر کسی اطلاع دارد که اگر اعتماد بازار را از دست بدهد، کار بسیار دشواری برای مدیریت بازار ارز در کشور خواهد داشت.

البته قضاوت درباره رفتار و گفتار رئیس کل جدید بسیار زودهنگام است، اما دست‌کم می‌توان این نکته را یادآوری کرد که اشتباهات مدیریت سابق بانک مرکزی در مواجهه با بازار، افکار عمومی و رسانه‌ها دیگر بار تکرار نشود.

حمید اسدی - روزنامه نگار اقتصادی