تایر خودروها؛ از دیروز تا امروز

یکی از عوامل اولیه توسعه تایرهای مدرن امروزی، اختراع فرآیند تبدیل لاستیک به یک ماده سخت و بادوام از سوی جورج گودیر در میانه قرن نوزدهم بود.

پس از آن حدود اواخر این قرن بود که یک دامپزشک ایرلندی به نام جان بوید دانلوپ اولین تایر بادی را ساخت. تایری که دارای تیوبی بود که هوای فشرده را در خود جا می‌داد و از سوی یک لایه بیرونی محافظت می‌شد.

البته این محصول برای یک دوچرخه ساخته شده بود نه یک خودرو. داستان هم از این قرار بود که پسر آقای دانلوپ در عبور از ناهمواری‌ها با دوچرخه‌ای با تایرهای سخت دچار سردرد شده بود و این اختراع در اصل راه چاره‌ای بود از طرف پدر برای مشکل وی.

این برادران میشلن بودند که برای اولین‌بار از تایرهای بادی در خودروها استفاده کردند و حتی برای نمایش توانایی‌های فناوری جدید و تحول‌ساز خود، با چنین ماشینی در مسابقه پاریس ـ بوردو ـ پاریس سال 1274 خورشیدی (18 سال پیش) شرکت کردند.

تایرسازان از همان ابتدا از تکنیک ساختی استفاده می‌کردند که امروزه هم به‌کار می‌رود.

الیاف و لایه‌هایی از ماده‌ای نسبتا غیرارتجاعی که در لاستیک جاسازی می‌شد تا استحکام تایر را بیشتر سازد. تنها فرق ساختاری در این بود که یک قرن پیش این لایه‌ها از الیاف طبیعی مثل نخ بافته می‌شد؛ ولی امروزه مواد مصنوعی و تسمه‌های فولادی برای این منظور متداول است.

استاندارد اولیه این بود که لایه‌های الیاف با زاویه 60+ و 60- از مسیر حرکت و به صورت اریب در تایر قرار گیرد؛ اما در سال 1327 خورشیدی باز هم میشلن پیشگام استفاده از تکنیکی شد که در آن لایه‌ها و ردیف‌های الیاف با زاویه 90 درجه نسبت به مسیر حرکت یا به صورت شعاعی(نسبت به مرکز تایر) قرار می‌گرفتند و در اینجا بود که تایرهای رادیال متولد شد.

رادیال‌ها خشک‌تر بود و نسبت به گونه‌های قبلی تایر، هزینه ساخت بالاتری داشت؛ از این‌رو بود که کمپانی‌های گودیر و فایر استون برای چند دهه در برابر این فناوری جدید مقاومت کردند. ولی این تایرها، فرمان‌پذیری بهتری را مهیا ساخته و مصرف سوخت خودرو را نیز کاهش می‌داد. بنابراین از حدود 30 سال پیش تایرهای رادیال جزئی از تجهیزات استاندارد هر خودروی جدیدی
شد.

اکنون کمپانی میشلن بیش از 15 سال است که در حال کار روی یک فناوری انقلابی در تایرهاست که هدف آن رسیدن به تایری بدون باد بوده که این سازنده نام توئیل را بر آن نهاده است؛ تایری با پره‌های مسلح کامپوزیتی متصل به یک چرخ انعطاف‌پذیر که به نظر می‌رسد حالاحالاها زمان می‌برد تا جای تایرهای معمولی را بگیرد.

امیر نادرپور / جام‌جم