پولیپ بینی؛ مزمن و آزاردهنده

از نظر آنها کسانی که به دلیل درمان پولیپ، بینی‌شان را جراحی می‌کنند فقط دنبال بهانه‌ای هستند برای جراحی زیبایی بینی، در حالی که پولیپ بینی مشکلی مزمن و آزاردهنده است که عوارض زیادی هم برای بیمار ایجاد می‌کند و حتما باید به فکر درمان و برطرف کردن مشکلات ناشی از آن بود.

پولیپ چیست؟

اصلا پولیپ بینی چیست؟ چرا ایجاد می‌شود؟ چه عوارضی در پی دارد و چه زمانی باید به فکر درمانش بود؟ این پرسش‌ها برای خیلی از افراد مطرح می‌شود ولی شاید کمتر کسی به فکر پیدا کردن پاسخی برای آنها باشد.

دکتر جابر قرشی جراح و متخصص گوش و حلق و بینی در گفت‌وگو با «جام‌جم» در این‌باره توضیح می‌دهد: پولیپ‌های بینی معمولا به صورت توده‌های خاکستری و گاهی هم بی‌رنگ و به شکل قطره اشکی نمایان می‌شود، البته زمانی که پولیپ‌ها بزرگ‌تر شود، به صورت دانه انگور قابل مشاهده خواهد بود.

به گفته این پزشک متخصص، این پولیپ‌ها معمولا خوش‌خیم، پایه‌دار و بی‌درد هستند. بنابراین زمانی که آنها را لمس می‌کنیم، بیمار دردی را احساس نخواهد کرد. همچنین با توجه به پایه‌دار بودن پولیپ‌ها، آنها متحرک نیز هستند.

چرا ایجاد می‌شود؟ چه علائمی دارد؟

کسانی که با مشکلات و عوارض پولیپ‌ بینی آشنایی دارند حتما می‌خواهند بدانند چرا این پولیپ‌ ایجاد می‌شود و برای برطرف‌کردن آن چه کار باید کرد.

دکتر قرشی در این زمینه یادآور می‌شود: اگر پولیپ‌ کوچک باشد، معمولا هیچ علامتی ندارد و شاید به طور اتفاقی هنگام معاینه بیمار، تشخیص داده شود. با این حال زمانی که پولیپ بزرگ‌تر است، هم از سوراخ بینی قابل تشخیص خواهد بود و هم این که اگر به طرف حلق رشد کند، زمانی که فرد دهانش را باز می‌کند از داخل حلق هم قابل مشاهده است.

وی ضمن بیان این که دلیل ایجاد پولیپ‌ کاملا مشخص نیست، خاطرنشان می‌کند: اگرچه هنوز علت ایجاد پولیپ‌ بینی مشخص نشده است ولی التهاب و عفونت‌های مزمن داخل بینی و سینوس از جمله عوامل اصلی پیدایش آن به شمار می‌آید. پولیپ‌ معمولا براساس اندازه و مکانی که در آن ایجاد می‌شود، با هم تفاوت خواهد داشت و علائم متفاوتی نیز ایجاد خواهد کرد که به گفته این متخصص گوش و حلق و بینی، اولین علامت پولیپ‌ بینی، گرفتگی و انسداد بینی است.

بینی دو وظیفه اصلی به عهده دارد که باید آنها را بخوبی انجام دهد؛ اول از همه وظیفه انتقال هوا از بینی به ریه و پس از آن، ‌درک بوهای مختلف و حس بویایی است بنابراین طبیعی است زمانی که بینی انسداد پیدا کند، این دو عمل هم با اختلال روبه‌رو می‌شود. هوا هنگام عبور از بینی، گرم و مرطوب‌شده و ذرات و باکتری‌های مضر آن نیز گرفته می‌شود. در نتیجه هوای تمیز وارد ریه‌ها خواهد شد. در صورتی که اگر بینی دچار انسداد شود، این اعمال نیز به‌درستی انجام نشده و شرایط به این خوبی پیش نخواهد رفت.

دکتر قرشی با اشاره به این مطالب، می‌گوید: علاوه بر این، در چنین شرایطی بیمار ناچار است از طریق دهان تنفس کند و به همین دلیل، گلو و دهانش خشک می‌شود و شب‌ها نیز دچار خرخر شبانه خواهد شد.

به گفته وی، این افراد معمولا شب‌ها نمی‌توانند خیلی راحت بخوابند و در نتیجه هنگام روز هم خسته و خواب‌آلود هستند.

وی می‌افزاید: ترشحات پشت حلق از دیگر علائم پولیپ است که بیماران اغلب از آن شکایت دارند. عطسه، آبریزش بینی، تو دماغی‌شدن صدا و حساسیت به بوهایی مانند عطر و مواد شیمیایی نیز از جمله نشانه‌هایی است که این افراد با آن روبه‌رو می‌شوند.

از سوی دیگر، چون بینی گرفته است و شخص نمی‌تواند از راه بینی نفس بکشد، اکسیژن کافی هم به مغز نمی‌رسد و بخصوص هنگام خواب، این شرایط موجب می‌شود صبح فرد با سردرد بیدار شده و حتی ممکن است این سردرد طی روز نیز ادامه داشته باشد.

چه کسانی؟ چه سنینی؟

پولیپ‌ بیشتر در بالغان بالای 20 سال و خیلی شایع‌تر از آن در بزرگسالان بالای 40 سال دیده می‌شود و آن طور که دکتر قرشی می‌گوید در بچه‌های زیر ده سال بندرت شاهد بروز پولیپ بینی هستیم.

وی می‌افزاید: پولیپ‌ بینی در مردان بیشتر مشاهده می‌شود و دو برابر زنان شیوع دارد. برای تشخیص پولیپ نیز در صورتی که بزرگ باشد، هنگام معاینه گوش و حلق و بینی قابل مشاهده خواهد بود و براحتی تشخیص داده می‌شود. برای تشخیص پولیپ‌ کوچک نیز می‌توان از آندوسکوپ کمک گرفت.

پولیپ؛ قابل درمان است یا نه؟

خیلی‌ها فکر می‌کنند پولیپ درمان ندارد. خیلی‌ها هم با تصور این که پولیپ هیچ وقت به طور کامل درمان نمی‌شود و دوباره عود می‌کند، درمان را ضروری نمی‌دانند. در حالی که متخصصان می‌گویند پولیپ قابل درمان است و باید به‌موقع برای برطرف کردن آن اقدام کرد.

دکتر قرشی در این باره خاطرنشان می‌‌کند: درمان پولیپ در مراحل اولیه با استفاده از اسپری‌های کورتیکواستروئید انجام می‌شود. البته با توجه به این که این بیماران اغلب زمینه آلرژی و التهاب سینوس دارند، این مسائل نیز حتما باید درمان شود. به این معنی که باید با نظر پزشک از داروهای ضدآلرژی استفاده کنند و عفونت سینوس را نیز درمان کنند. در صورتی که پولیپ‌ به درمان دارویی جواب ندهد، نیاز است از روش‌های جراحی کمک بگیریم که به گفته این متخصص گوش و حلق و بینی معمولا پولیپ‌هایی که منفرد هستند، به درمان جراحی بخوبی جواب می‌دهند و دوباره هم عود نمی‌کنند ولی پولیپ‌های متعدد که به شکل خوشه انگور دیده می‌شود معمولا تمایل به عود مجدد دارد. در نتیجه این بیماران باید بدانند امکان عود مجدد پولیپ پس از عمل جراحی نیز وجود دارد. به عبارت دیگر، با توجه به این که این بیماری مزمن است و ممکن است دوباره عود کند، افراد همیشه باید پیگیر درمان باشند.

نیلوفر اسعدی‌بیگی‌ -‌ گروه سلامت