ریزگردها زودتر از تابستان رسیده‌اند

ریزگردها با ورود به کشور اولین نقاطی را که هدف قرار می‌دهند مردمان، جنوب، جنوب غربی و غرب کشور است.

این روال طی سال‌های گذشته همزمان با فصل گرما شروع می‌شد اما امسال هنوز کام بهاری محیط زیست شیرین بود که این مهمانان وارد شدند و محیط زیست را دچار آسیب کردند.

کارشناسان اعتقاد دارند که ریزگردها نه تنها به محیط زیست طبیعی آسیب وارد می‌کند بلکه سلامت مردم را نیز در معرض خطر قرار می‌دهند.

در کشور ما نیز در برای مقابله با این پدیده به خصوص در استان فارس بر سر راه ریزگردها طرح درخت کاری مصوب شده تا در مقابل ورود آنها ایستادگی کنند.

منبع ریزگردها خارجی است نه داخلی

اما این طرح نیز که قرار بود با همکاری وزارت نفت انجام شود در پیچ و تاب بودجه هنوز کاملا اجرا نشده است.

مدیر کل منابع طبیعی استان فارس در رابطه با وضعیت ریزگردها در این استان گفت: عمده‌ترین منابع ریزگردها در کشورمان به ویژه استان‌های جنوبی از جمله فارس مربوط به کشورهای خارجی است و کمتر مربوط به منابع داخلی است.

کاظم بردبار افزود: طی چند سال گذشته شاهد ورود ریزگرد از کشورهای همسایه به ویژه عربستان و عراق به مناطق جنوبی کشور هستیم که این امر مشکلاتی را به همراه داشته و بر روی پوشش‌های گیاهی نیز تاثیر گذاشته است.

وی با اشاره به وجود برخی از مشکلات در استان که بر افزایش پدیده ریزگرد تاثیر گذاشته، اظهار داشت: طی چند سال گذشته در استان فارس خشکسالی به وجود آمد به گونه‌ای که تعدادی از دریاچه‌ها از جمله دریاچه بختگان و پریشان خشک شد از این رو خشک شدن دریاچه‌ها باعث شد که یک کانون ریزگرد در استان به وجود آید.

مدیر کل منابع طبیعی استان فارس تصریح کرد: در سال جاری جلست مختلفی با محیط زیست، استانداری، سازمان آب و منابع طبیعی برای مهار این پدیده در استان گرفته و تدابیری اتخاذ شد به گونه‌ای که سهم آب دریاچه بختگان داده شد که این امر در مهار پدیده ریزگرد موثر است.

وی با بیان اینکه آبگیری پریشان نیز برای مهار این پدیده موثر است، افزود: با توجه به بارندگی‌های مناسب در استان فارس حدود 300 الی 400 هکتار از دریاچه پریشان نیز آبگیری شد و در حال حاضر وضعیت به گونه‌ای است که دو کانون ایجاد ریزگرد در استان که این دریاچه‌ها بودند در حال احیا هستند.

در انتظار جنگل‌کاری وزارت نفت

بردبار در ادامه سخنان خود پیرامون مصوبه سفر دوم هیات دولت در رابطه با شرکت نفت، اظهارداشت: بر اساس این مصوبه مقرر شد که وزارت نفت اعتباری نزدیک به 10 میلیارد تومان طی پنج سال برای جنگل کاری در مسیرهای عبور نفت و گاز در استان فارس تخصیص دهد اما تاکنون این امر محقق نشده است.

وی افزود: در این راستا مقرر شده بود که اداره کل منابع طبیعی استان فارس نقشه‌ها و طرح‌های خود را ارائه دهد اما باوجود اینکه این اقدامات انجام شده اما همچنان اعتباری به استان فارس پرداخت نشده است.

مدیرکل منابع طبیعی استان فارس در خصوص مزایای اجرایی شدن مصوبه جنگل کاری در مسیر عبور نفت و افزود: یکی از مزایای اصلی آن کنترل ریزگردها بوده زیرا این پدیده بیشتر در نواحی گرمسیری و بیابانی استان وجود دارد.

گرد و غبار در اهواز

وی افزود: برای اجرایی شدن این مصوبه زیرساخت‌های عملیاتی آماده است اما تامین اعتبار آن که باید از سوی وزارت نفت انجام شود با مشکل روبه روست.

بردبار با بیان اینکه در خشک شدن جنگل‌های بلوط دشت در کنار خشکسالی متهم ردیف اول ریزگردهاست، اظهارداشت: طی چند سال اخیر به دلیل خشکسالی‌های مداوم جنگل‌های بلوط دشت برم استان دچار مشکل شده و آفت هایی از جمله سوسک‌های چوبخوار به این جنگل‌ها حمله‌ور شدند در کنار خشکسالی متهم ردیف اول در از بین رفتن جنگل‌ها ریزگردهاست.

وی گفت: ریزدگردها به عنوان پدیده ای نو از سمت غرب از جمله استان ایلام وارد استان شده و به مناطق جنوبی کشیده شدند و وضعیت به گونه‌ای شد که این پدیده نو در از بین رفتن جنگل‌های بلوط استان نیز تاثیر گذاشت و باعث شد که جنگلهای زاگرس با مشکل روبه رو شوند.

تأثیر ریزگردها بر از بین رفتن پوشش گیاهی

مدیرکل منابع طبیعی استان فارس با اشاره به اینکه پدیده ریزگرد به سمت مناطق جنوب بیشتر می‌شود، افزود: این پدیده در از بین رفتن پوشش‌های گیاهی تاثیر زیادی گذاشت به گونه ای که هم اکنون گزارش هایی مبنی بر تاثیر این پدیده بر روی دیگر گونه‌ها از جمله زالزالک و بادامک نیز اعلام شده و نگرانی‌هایی را به وجود آورده از این رو برای مهار کانونهای این پدیده در داخل کشور باید اقداماتی انجام شود.

جعفر ناظم السادات رئیس مرکز پژوهش‌های علوم جوی اقیانوسی دانشگاه شیراز در این رابطه گفت: هنوز کمتر از دو ماه از آغاز بهار نگذشته که در هفته گذشته بخشهای گسترده‌ای از ایران آماج یورش ریزگردهایی شد که بیشتر از جنوب و جنوب باختری وارد کشور شدند.

وی افزود: هنوز احساس شادی و شادابی بارش‌های خوب بهاری از دل‌ها بیرون نرفته بود که دیو گرد و غبار و ریزگرد آسمان ایران را در نوردید و بویژه مردم جنوب را زخمی چند ساله یادآور شد.

وی با بیان اینکه بی توجهی به محیط زیست زندگی مردم خاورمیانه را با دشواری‌های روز افزونی روبرو ساخته، بیان کرد: گرد و خاک چیزی جز دستاورد بی‌توجهی به محیط زیست این بخش از جهان نیست. سیاست‌زدگی و بی‌توجهی به آب، خاک وهوا زندگی در خاورمیانه را با نگرانی‌های فراوانی روبرو ساخته و می‌سازد.

رئیس مرکز پژوهش‌های علوم جوی اقیانوسی دانشگاه شیراز اظهارداشت: بر پایه بسیاری از پیش‌ بینی‌های اقلیمی، حتی در یک خاورمیانه بدون جنگ با افزایش دما و کمبود آب روبرو هستیم و مشخص نیست چه دشواری‌های فراوانی در انتظار است.

ناظم‌السادات افزود: کم آبی و خشکسالی‌های پیاپی خاورمیانه و از جمله ایران هم اکنون با روانش پیوسته گردوخاک همراه شده و اگر کار به همین روال پیش رود کمبود آب و غذا دردی خواهد بود که هر روز دامن کسان بیشتری را خواهد گرفت.

ریزگردها چندین میلیارد از سرمایه‌های کشور را به باد می‌دهند

ناظم‌السادات گفت: اگر اندکی از سرمایه ها برای همکاری و بهبود محیط زیست هزینه می‌شد مردم این سرزمین مجبور نبودند که روزانه چند هزار لیتر هوای آلوده را در گلوی خود فرو برند.

وی تصریح کرد: گرد وخاک چند روز گذشته و روزهای آینده و زیان‌های هنگفتی به سلامت و تندرستی مردم ایران وارد ساخته و می‌سازد که این زیانها پنهان می‌مانند شاید اگر برآوردهای درست اقتصادی انجام می‌گرفت روشن می‌شد که در هر هجوم ریزگرد، چندین میلیارد دلار از سرمایه ‌های یک کشور بر باد می‌ود و کسی دم بر نمی آورد.

رئیس مرکز پژوهشهای علوم جوی اقیانوسی دانشگاه شیراز گفت: روشن نیست که چرا همه از سیاست می گویند و کمتر کسی از درد بی درمان مرگ آهسته ایرانیان در پی هجوم ریزگردها چیزی نمی گوید چه بسیار مردمی که با تنفس هوای آلوده به آلرژی گرفتار می‌شوند.

وی با بیان اینکه سم‌های خطرناکی از ترکیب ریزگردها با آلاینده ‌های شهری تولید می شود و به ریه مردم وارد می‌شود، اظهار داشت: چه گستره‌های بزرگ جنگلی که با آمدن ریزگردها خاک غم بر برگهای آنان می نشیند و فرآیند فتوسنتز را دچار اختلال می کند چه درختان میوه‌ای که در پی آغشته شدن به ریزگردها کیفیت خود را از دست می‌دهند و باز پسندی آنها به شدت کاهش می‌یابد.(مهر)