ربع‌قرن نمایشگاه کتاب

البته این اولین و آخرین نمایشگاه آبـان‌ماهی کتاب بود. آن زمان 19 کشور جهان به همراه 3 سازمان بین‌المللی در بخش دولتی و 196 موسسه انتشاراتی از 32 کشور جهان در بخش خصوصی شرکت کرده بودند. و کتاب‌های ناشران خارجی در کل 26 هزار عنوان داشت. 200 ناشر داخلی هم 8000 عنوان کتاب به مخاطبان عرضه کردند.

2- فروش بلیت برای ورود به نمایشگاه

هفدهم اردیبهشت 1368 همزمان با عید سعید فطر دومین نمایشگاه کتاب برگزار شد. نمایشگاهی که برخی گمان می‌کردند ناشران آمریکایی و اروپایی آن را تحریم کنند،‌ زیرا مصادف بود با انتشار کتاب موهن آیات شیطانی و صدور فتوای امام خمینی(ره). ولی رشد کمی و استقبال مردم این گمان را از بین برد زیرا که 250 ناشر داخلی (33 ناشر شهرستانی و 217 ناشر تهرانی) با 10 هزار عنوان کتاب، در کنار 330 ناشر خارجی از 29 کشور با 28 هزار عنوان کتاب حاضر شدند و برای اولین بار فهرست موضوعی کتاب‌های ناشران خارجی در چهار جلد چاپ شد و به فروش رسید. ساعت بازدید از نمایشگاه دوم 9 تا 17 بود که از هر بازدیدکننده 50 ریال بلیت ورودی دریافت می‌کردند. در طی 13 روز برگزاری نمایشگاه، نزدیک به650 هزار نفر از آن بازدید کردند.

3- یارانه 10 میلیون دلاری بانک مرکزی

از هفدهم تا بیست‌وهشتم اردیبهشت سال 1369 مرکز نمایشگاه‌های بین‌المللی در انتظار حضور دوستداران کتاب بود. 341 ناشر داخلی با 10 هزار عنوان کتاب و 305 ناشر خارجی با بیش از 34 هزار عنوان کتاب در این سومین نمایشگاه حضور داشتند. ارائه 13 هزار عنوان کتاب از 71 ناشر انگلیسی و 21 ناشر آمریکایی مهم‌ترین آمار بخش ناشران خارجی بود. در این دوره کتاب‌های خارجی بر خلاف دوره‌های قبل بر‌اساس ریال قیمت‌گذاری شد و نه دلار و بانک مرکزی مبلغ ده میلیون دلار ارز برای کتاب‌های خارجی اختصاص داده بود. «نشریه سخنگو» روزانه در نمایشگاه چاپ می‌شد و رایگان در اختیار ناشران و با قیمت 50 ریال در اختیار بازدیدکنندگان قرار می‌گرفت.

4- ورود کودکان به نمایشگاه کتاب تهران

شانزدهم اردیبهشت 1370 در نمایشگاه کتاب، سالنی به ناشران کودک تعلق گرفت و فضای سالن‌ها دو برابر شد و نخستین سمینار نشر کامپیوتری و سالن خدمات نشر بر پا شد. در چهارمین دوره، 160 ناشر خارجی از کشورهای عرب و مسلمان و 170 ناشر از اروپا و آمریکا و 320 ناشر از داخل شرکت کردند که ناشران خارجی 42 هزار عنوان کتاب داشتند و ناشران داخلی 12 هزار. غرفه نهضت فلسطین با سمینارها و شب شعرهایش و ارائه بیش از3000عنوان کتاب درباره فلسطین بر پا شد.

این بار در چند مجلد نام تمامی کتاب‌های عرضه‌شده در نمایشگاه به تفکیک موضوع به چاپ رسید و نشریه سخنگو به سه زبان فارسی و انگیسی و عربی هر روز با ده هزار نسخه به چاپ می‌رسید. ویژه‌نامه‌های «فلسطین» و «کودکان» نیز منتشر می‌شد. در چهارمین دوره آمار بازدیدکنندگان به حدود 750 هزار نفر رسید.

5- ورود آلمانی‌ها ممنوع!

موضوع پنجمین نمایشگاه کتاب تهران، جمهوری‌های مسلمان‌نشین شوروی سابق بود که چهاردهم اردیبهشت افتتاح و بیست‌وپنجم اردیبهشت 1371 به پایان رسید. گرچه 565 ناشر خارجی از 26 کشور با 45 هزار عنوان کتاب شرکت داشتند، ولی خبری از ناشران آلمانی نبود، زیرا دولت آلمان سال 1371 مانع حضور ناشران ایرانی در نمایشگاه فرانکفورت شده بود و همین عامل محرومیت‌شان از نمایشگاه تهران شد. ناشران مصری هم برای نخستین بار به صورت مستقیم در نمایشگاه شرکت کردند. در این دوره، سالن شماره 15 به ناشران کودک با برنامه‌های متنوع اختصاص داشت که 28 ناشر در آن حاضر بودند.

6- مسابقه جهانی کاریکاتور در نمایشگاه

حضور 1500 موسسه انتشاراتی داخلی و خارجی، از ویژگی‌های مهم ششمین نمایشگاه کتاب تهران بود که از سیزدهم اردیبهشت 1372 افتتاح شد و بیست‌وچهارم اردیبهشت پایان یافت. از دیگر ویژگی‌های این دوره باید به: عرضه مستقیم کتاب‌های خارجی به پژوهشگران و متخصصان، برگزاری جلسات درباره مسائل جوانان با حضور نویسندگان و صاحبنظران، اختصاص سالن 59 به اطلاع‌رسانی، راه‌اندازی سیستم ایاب و ذهاب از نقاط مختلف شهر به نمایشگاه، ارائه فهرست کامپیوتری کتاب‌های نمایشگاه، نقشه راهنمای سالن‌ها و غرفه‌ها و... اشاره کرد. البته باید به برگزاری مسابقه جهانی کاریکاتور توطئه شیطانی هم اشاره کرد که هر روز به نفر برتر یک سکه بهار آزادی هدیه ‌داده می‌شد.

7- خرید کتاب با دلار 70 تومانی

هفتمین نمایشگاه کتاب تهران سیزدهم اردیبهشت 1373 با ارائه 60 هزار عنوان کتاب و با حضور 120 ناشر خارجی افتتاح شد و تا بیست‌وسوم اردیبهشت ادامه یافت. جالب است که بدانید سهم ناشران آمریکایی در این دوره بیش از دیگر ناشران خارجی بود. هفتمین نمایشگاه کتاب برنامه‌های جنبی متعددی داشت مانند: نمایشگاه کتاب از نگاه عکاسان، روز مردم بوسنی و هرزگوین، سلسله سخنرانی درباره نماز و تاکید بر ارزش‌های زن در جامعه اسلامی، غرفه ویژه شهید آوینی و...

ستاد هفتمین نمایشگاه کتاب از بیست‌ونهم فروردین برگه خرید کتاب را به این صورت بین مردم توزیع کرده بود: دارندگان مدرک دیپلم 150 هزار ریال، لیسانس 200 هزار ریال و فوق لیسانس به بالا 300 هزار ریال. آن دوره قیمت کتاب بر حسب دلاری 700 ریال محاسبه شده بود. «کاغذ اخبار»‌روزنامه رنگی هشت صفحه‌ای بود که روزانه در هفتمین نمایشگاه کتاب منتشر می‌شد.

8- آغاز انتخاب ناشر برگزیده سال

بیست‌وپنجم اردیبهشت تا چهارم خرداد 1374 هشتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران و سومین نمایشگاه بین‌المللی اطلاع‌رسانی برگزار شد. حضور 780 ناشر داخلی و 470 نا شر خارجی و 35 غرفه نمایش خدمات نشر و بازدید 205 هزار نفری مخاطبان از مهم‌ترین آمار این دوره بود. غرفه سرزمین و مردم ایران، مشاهیر و مفاخر، معرفی ناشر سال، سمینار بررسی وضع کاغذ در ایران، روزهای فرهنگی استان‌ها، نمایشگاه کاریکاتور، غرفه همگام با هستی، غرفه کتاب و خانواده، مراسم عصر خاطره و شعر و... از جمله برنامه‌های خاص این دوره بود. یکی از ویژگی‌های نهمین نمایشگاه کتاب، انتخاب ناشران برگزیده سال بر اساس معیارهای مشخص بود. بخش ویژه این دوره، «فرهنگ و میراث مشترک» نام داشت که مجموعه‌ای غنی از کتب و آثار فرهنگی و ادبی و هنری از فرهنگ اقوام و مردم ایرانی در طی دوران‌های گذشته بویژه سده‌های اسلامی را نشان می‌داد.

9- نمایشگاه میلیاردی شد

استقبال زیاد مخاطبان از نمایشگاه هشتم موجب شد تا فضا در نهمین نمایشگاه کتاب (هجدهم تا بیست‌وهشتم اردیبهشت 1375) از 40 هزار مترمربع به 75 هزار مترمربع برسد و باز هم پاسخگوی نیاز تمام بازدیدکنندگان نباشد. کمیته ناشران خارجی از آبان 1374 دعوت‌نامه‌هایی را برای 140 ناشر لاتین و 500 ناشر عرب ارسال کرده بود که از این میان 25 ناشر لاتین و 140 ناشر عرب در نمایشگاه حضور یافتند. تعداد ناشران داخلی هم به 1340 واحد می‌رسید و این نخستین نمایشگاهی بود که فروشش میلیاردی می‌شد. در این دوره «نمایشگاه موضوعی کتاب» برگزار شد که در آن یک نسخه از همه کتاب‌های موجود در سالن‌ها به صورت موضوعی به نمایش درآمد. در ورودی همه سالن‌ها غرفه‌های اطلاع‌رسانی خانه کتاب قرار داشت که به سوالات مردم پاسخ می‌گفت. اجرای طرح «کاروان‌های دوستی کتاب» با دعوت از دو میلیون دانش‌آموز و صد هزار معلم از سراسر کشور انجام شد. اجاره غرفه‌ها متری 5000 تومان بود و تخفیف 50 درصدی به ناشران شهرستانی موجب شده بود که تعداد حاضرین آنها رشدی تصاعدی و 200 درصدی داشته باشد.

10- نمایشگاه با عطر غدیر

همزمان با عید غدیر نمایشگاه دهم در اردیبهشت 1376 با حضور 740 ناشر داخلی (با 43 هزار عنوان) و 360 ناشر خارجی برپا شد.

موضوع این نمایشگاه «غدیر، ولایت و امامت» بود که بخش‌های مختلفی مانند: اختصاص سالنی به کتاب‌های منتشر شده سال 75، چاپ فهرست کامل کتاب‌های تازه منتشر شده در یک مجلد و افتتاح اولین نمایشگاه «فعالیت‌های ترویج فرهنگ مطالعه و کتابخوانی» داشت. در دوره دهم بخش‌های ویژه روایت فتح و سرداران شهید، فعالیت ویژه‌ای داشتند. بازدیدکنندگان این دوره بیش از یک میلیون نفر بودند که حدود 500 هزار نفر از آنها دانش‌آموزان بودند.

11- افتتاح سرای اهل قلم

بیست و نهم اردیبهشت 1377، یازدهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در حالی برگزار شد که بسیاری از اولین‌ها را در برگرفته بود، مانند: نخستین جشنواره صنعت چاپ، آغاز فعالیت سرای اهل قلم و بخش سوم خرداد و همچنین استفاده از سیستم رنگی برای زیباسازی داخل سالن‌های بخش فارسی. در جشنواره صنعت چاپ که با حضور 40 موسسه داخلی و خارجی برگزار شد، نمایندگی‌های ماشین‌‌آلات صنعت چاپ از آلمان، ژاپن، هلند، دانمارک، تایوان، هند و سوئیس و انگلیس نیز حضور یافتند. در بخش سوم خرداد کتابخانه‌ای تخصصی ویژه جانبازان و معلولان و خانواده‌های شهدا با 5000 جلد کتاب و کتابخانه دفاع مقدس با 8000 جلد، به همراه 2500 جلد کتاب برای جانبازان نابینا و 50 نوار گویا فراهم شده بود. سرای اهل قلم نیز مجموعه‌ای از یادداشت‌ها، دست‌نوشته‌ها، مدارک تحصیلی و دانشنامه‌های اهل قلم را به نمایش گذاشته بود. در این دوره کتاب‌های بخش ناشران خارجی با قیمت هر دلار 2000 ریال عرضه شد که باعث افزایش فروش 25 تا 45 درصدی نسبت به نمایشگاه دهم بود.

12- نمایشگاه حرفه‌ای می‌شود

دو میلیون نفر از چهارده تا بیست‌وچهارم اردیبهشت 1378 به دوازدهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران رفته بودند تا در فضایی بیش از 12 هزار مترمربع از نمایشگاه دیدن کنند. در این دوره 230 هزار عنوان کتاب خارجی نیز عرضه شد. در این دوره برای حرفه‌ای‌تر شدن نمایشگاه، تنها ناشرانی امکان ثبت نام داشتند که 20 عنوان کتاب در سال منتشر کرده بودند. در حالی که سال‌های قبل انتشار حداقل پنج کتاب جدید شرط حضور در نمایشگاه بود. اتفاق مهم دیگر این بود که نرخ ارز یارانه‌ای برای خرید کتاب‌های خارجی در نظام بانکی و نظام فروش از 300 تومان به 200 تومان کاهش یافت. همزمان با نمایشگاه کتاب، هفتمین نمایشگاه اطلاع‌رسانی و فناوری مطبوعات نیز در حال برگزاری بود که 1200 شرکت و مرکز اطلاع‌رسانی دولتی و خصوصی در آن حاضر بودند. این شرکت‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی در «بازارچه اطلاع‌رسانی» محصولات خود را برای فروش عرضه می‌کردند.

13- سالنی به نام امام علی(ع)

سال 1379 نمایشگاه کتاب از 13 اردیبهشت در حالی آغاز شد که به مناسبت نامگذاری این سال به نام امام علی(ع)، سالنی به نام امام علی(ع) با 1400 عنوان کتاب پیرامون شخصیت ایشان افتتاح شده بود. در سیزدهمین دوره، انجمن فرهنگی ناشران کتاب کودک و نوجوان، تسهیلات ویژه‌ای مانند مشاوره رایگان درباره کتاب در اختیار آنها قرار داده بود. کانون پرورش فکری کودک و نوجوان هم کارگاه‌های نقاشی، سفالگری، خطاطی، عروسک‌سازی، کلاژ، آسمان‌نما، زیست‌شناسی و نمایش فیلم و تئاتر تدارک دیده بود. خانه کتاب ایران در سالن میلاد 11 هزار و 189 عنوان کتاب چاپ اول سال 78 را به نمایش گذاشته بود. علاوه بر این، هفدهم اردیبهشت نیز اندیشمندان و نویسندگان عرب، برای گسترش روابط فرهنگی ایران و کشورهای عربی سمیناری را برگزار کردند.بازدیدکنندگان در این دوره می‌توانستند به جای خرید کتاب‌های قطور و سنگین مانند دوره آثار شهید مطهری و امام خمینی، دیسکت فشرده آن را خریداری کنند.

14- تنوع در برنامه‌های جنبی

نخستین رویداد مهم فرهنگی دهه 80 با چهاردهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران هجدهم تا بیست و هشتم اردیبهشت 1380 رقم خورد. تقسیم‌بندی حوزه فعالیت 1460 ناشر داخلی به این صورت بود: 150 ناشر کودک و نوجوان، 54 ناشر کتاب‌های آموزشی و کمک درسی، 200 ناشر شهرستانی و 1056 ناشر بزرگسال که در مجموع 65 هزار عنوان کتاب را به مخاطبان عرضه کردند.

برای نخستین بار، پایگاه اینترنتی نمایشگاه از اول اردیبهشت راه‌اندازی شد که علاقه‌مندان می‌توانستند از این طریق اطلاعاتی مانند نحوه برگزاری این دوره، مقررات، اسامی ناشران، جانمایی غرفه‌ها، نقشه راهنما و... را به دست آورند. برنامه‌های جنبی چهاردهمین دوره بسیار متنوع بود که بعضی حتی برای اولین بار برگزار می‌شدند: اختصاص دو سالن به نام امام حسین(ع)، ارائه آثار برتر کودک و نوجوان نویسندگان ایرانی به همراه چکیده انگلیسی و فارسی آن در غرفه نشر بین‌الملل، عرضه ده هزار عنوان کتاب خارجی برای فروش ریالی به منظور صرفه‌جویی ارز، برپایی مراسم بزرگداشت سعدی و فردوسی و خیام، برگزاری بیش از 30 نشست نقد و بررسی کتاب، مراسم تعزیه‌خوانی به مناسبت اربعین حسینی، برپایی غرفه انتفاضه و...

15- نمایشگاه و اربعین حسینی

پانزدهمین نمایشگاه کتاب که از یازدهم اردیبهشت 1381 آغاز به کار کرد، همزمان بود با اربعین حسینی، به همین‌دلیل با عنوان ویژه «امام حسین» برگزار شد. در این دوره فعالیت‌های جنبی ناشران خارجی پررنگ‌تر از دیگر دوره‌ها بود. زیرا نشست مقدماتی پیوستگی‌های فرهنگی بین ایران، افغانستان و تاجیکستان، برپایی غرفه مشترک فرهنگی اروپا با همکاری آلمان، سوئیس، فرانسه، ایتالیا و ترکیه، برگزاری نمایشگاه کتاب‌های برگزیده جایزه جهانی کتاب سال، روز ادبی ایتالیا، روز ادبی لبنان و قطر و... پویایی بیشتری به این بخش داده بود. در این دوره طرح سبد خانوار برای کارگران و اعطای بن خرید کتاب از طریق وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اجرا شد. البته نباید راه‌اندازی 20 باجه اطلاع‌رسانی مکتوب و توزیع 700 هزار نقشه و نصب علائم و تابلوهای راهنمای را فراموش کرد.

16- کتاب ، کودک و خانواده

«کتاب، کودک، خانواده» شعار اصلی شانزدهمین نمایشگاه کتاب در چهاردهم تا بیست‌وچهارم اردیبهشت 1382 بود. البته نمایشگاه این سال مصادف بود با بیست و پنجمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی که سالن ویژه‌ای با نام «امام خمینی، روایت ناگفته» نیز در آن دایر شد تا آثار ناشران به زبان‌های فارسی و خارجی را درخصوص اندیشه‌های ایشان و آثار هنری و صوتی و تصویری در حول این موضوع را نشان دهد. در این دوره 46 ناشر جدید در بخش خارجی شرکت کردند که 18 ناشر از کشورهای آمریکا، هندوستان و انگلیس و 28 ناشر از کشورهای لبنان ، اردن، پاکستان ، امارات متحده عربی ، سودان و سوریه بودند. در سرای اهل قلم 56 نشست برگزار شد. این سرا برای نخستین‌ بار سخنرانانی از کشورهای مختلف دعوت کرده بود تا در برنامه‌هایی مانند بزرگداشت اسلام‌شناس برجسته آلمانی، پروفسور آنه‌ماری شیمل و میزگرد تعامل ادبیات ایران و عرب شرکت کنند. نمایشگاه طراحی جلد کتاب یکی دیگر از اولین‌های شانزدهمین دوره نمایشگاه بود. علاوه بر آن، بخش بازار بین‌المللی کتاب نیز برای اولین آغاز به کار کرد.

17- رکورد حضور ناشران خارجی

در میدان مرکزی محل دائمی نمایشگاه‌های تهران یکشنبه 13 اردیبهشت 1383 هفدهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با شعار «بخوان» افتتاح شد. در این دوره تعداد ناشران داخلی به 1939 و ناشران خارجی به 1200 ناشر از 39 کشور جهان رسید.

130 نفر از ناشران الکترونیک در سالن میلاد 400 عنوان جدیدی از محصولات خود را ارائه کردند و با استقبال 3 میلیون نفر بازدیدکننده مواجه شدند. برپایی سالنی با نام «مطالعات فرهنگ و تمدن ایران» و دومین بازار جهانی کتاب ایران، برپایی میزهای گفت‌و‌گو و مذاکره درباره «کپی رایت»، غرفه «فعالیت‌های بین‌المللی قرآن کریم» از دیگر فعالیت‌های جنبی نمایشگاه بود.

سلسله نشست‌های سرای اهل قلم به سه بخش «دیدار با چهره‌ها»، «میزگرد دانش‌آموزان مولف» و «میزگرد یک کتاب، یک ناشر و یک مولف» تقسیم شده بود.

جالب است بدانید تنها روز نخست هفدهمین دوره نمایشگاه کتاب، دو میلیارد تومان کتاب خارجی خریداری شد.

18- توجه ویژه به خلیج فارس

14 اردیبهشت 1384 هجدهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با حضور 1818 ناشر ایرانی برگزار شد. اهمیت به نیازهای کودکان و نوجوانان و آموزش‌های لازم به آنان در بزرگ‌ترین رویداد فرهنگی کشور، در این دوره نیز ارزش ویژه‌ای داشت، تا جایی که به برگزاری کارگاه نقاشی و سفالگری، جمله‌نویسی با موضوع سال همبستگی ملی و مشارکت عمومی، جورچین خلیج فارس، نمایشگاه کتاب‌های ترجمه شده به زبان‌های غیرفارسی، مسابقه قصه‌گویی و کتابخوانی انجامید. سالن معرفی خلیج فارس به‌شکل ویژه با 800 عنوان کتاب در این زمینه و سالن «بانوی آب و آفتاب» با 2500 عنوان کتاب درباره سیره حضرت زهرا (سلام‌الله علیها) و سالن «تولید علم و نهضت نرم‌افزاری» از خصوصیات مشخص این دوره بود. در برنامه‌های جنبی این دوره باید به برگزاری آموزش رایگان کتابداری در غرفه امور کتابخانه‌های سازمان فرهنگی ـ هنری شهرداری تهران و آموزش آشنایی با نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای و تسهیلات کتابخوانی برای معلمان اشاره کرد. در نمایشگاه مطبوعات نیز کلاس‌های روزنامه‌نگاری برگزار می‌شد.

19- رکورد 3 میلیون بازدید

سال 1385 به نام پیامبر اعظم(ص) بود و همین موجب شد تا نوزدهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران که سیزدهم اردیبهشت برپا شد، دو سالن را به آثار هنری و کتاب‌های منتشر شده درباره پیامبر اکرم(ص)‌ اختصاص دهند. ازجمله برنامه‌های جنبی این نمایشگاه باید اجرای نمایش زنده اذان ظهر با صدای ده دانش‌آموز‌موذن، نمایش 63 اثر برگزیده از انجمن خوشنویسان، نمایشگاه کاریکاتور با موضوع هولوکاست و انرژی هسته‌ای و.... اشاره کرد.

300 دستگاه اتوبوس و مینی‌بوس و ون مخاطبان را از میدان‌های اصلی شهر مانند هفت تیر، صادقیه، انقلاب، رسالت، آزادی و خاوران و... به نمایشگاه کتاب منتقل می‌کرد. تعداد بازدیدکنندگان نمایشگاه به سه‌ میلیون نفر رسید علاوه بر این که سایت نمایشگاه بیش از دو میلیون نفر بازدیدکننده داشت. در همین دوره زمزمه تغییر مکان برگزاری نمایشگاه کتاب شنیده می‌شد.

20- اسباب‌کشی به مصلی

مصلای تهران برای نخستین بار محل برگزاری نمایشگاه کتاب شد. نمایشگاهی که بیستمین دوره خود را دوازدهم اردیبهشت 1386 پس از آزمودن برگزاری نمایشگاه قرآن در مصلی آغاز کرد. ناشران عمومی در طبقه همکف شبستان و ناشران دانشگاهی و فناوری اطلاعات در بال سمت راست مصلی، رواق غربی و ناشران عرب زبان در بال سمت چپ رواق شرقی مستقر شدند. ناشران کودک و نوجوان (137 ناشر) و کمک آموزشی (97 ناشر) در رواق شرقی غرفه‌های خود را برپا کردند. در این دوره کشورهای اسلامی و تمامی همسایگان ایرانی شرکت کردند. کره جنوبی نیز برای نخستین بار با هدف آشنا کردن کودکان ایرانی با فرهنگ و زبان کشور خود در نمایشگاه حضور پیدا کرده بود. خرید یک نسخه از هریک از کتاب‌های داخلی و برخی کتاب‌های خارجی، برای عرضه در نمایشگاه‌های استانی در دستور کار بیستمین نمایشگاه قرار گرفت.

21- ناشران 75 کشور در تهران

برای دومین بار مصلی تهران میزبان برگزاری نمایشگاه کتاب در 12 اردیبشهت 1387 شد. نمایشگاهی که در آن 1968 ناشر داخلی و 780 ناشر خارجی از 75 کشور جهان کتاب‌های خود را عرضه کرده بودند. این دوره از نمایشگاه مصادف بود با شصتمین سال اشغال فلسطین و سی‌امین سالگرد پیروزی انقلاب، که سالن ویژه‌ای را به منظور ارج نهادن به مقاومت مردم فلسطین در بخش جنبی برپا کردند. اولویت نشست‌های سرای اهل قلم که بیش از 200 نشست تخصصی را برگزار کرده بود، عبارت است از: انقلاب اسلامی، رودکی‌پژوهی و غزالی‌پژوهی.

22- جشن‌های 30 سالگی انقلاب

رکورد آمار بازدیدکننده‌ها در بیست‌ودومین نمایشگاه کتاب که از شانزدهم اردیبهشت 88 برپا شده بوده، شکست و به 5.5 میلیون نفر رسید. حضور 1400 ناشر خارجی و 35 انجمن دوستی از کشورهای مختلف از جمله ویژگی‌های نمایشگاه بیست‌و‌دوم بود. در بخش داخلی 207 هزار عنوان کتاب و در بخش لاتین، عربی و زبان‌های دیگر هر کدام 70 هزار عنوان و در مجموع بیش از 200 هزار کتاب خارجی عرضه شد. نشست‌های متعدد تخصصی در سرای اصلی اهل قلم، سالن کارنامه نشر، سرای کودک و نوجوان، نشست‌های غرفه دیدار با برگزیدگان جشنواره‌ها و جوایز فرهنگی، نشست‌های تخصصی هفتمین دوره بازار جهانی کتاب ایران و نشست‌های سالن «سی‌امین سال انقلاب اسلامی»، از برنامه‌های جنبی این دوره بود. آمارهای کمی بازدیدکنندگان در این دوره‌های اخیر زیاد شد و هزینه‌ها بیش از آن که به بن‌های کتاب و ارزان‌تر شدن کتاب اختصاص یابد، صرف پیشرفت و گسترش فناوری مانند افزایش آنتن‌های تقویت تلفن همراه و به‌کارگیری دستگاه‌های کارتخوان و افزایش دوبرابری پهنای باند اینترنت و برخی موارد رفاهی مانند فضاسازی با آب‌نماها و واحد تحویل امانات و افزایش واحدهای آشامیدنی و غذاخوری شد.

23- کاهش کتاب‌های ناشران کودک

پانزدهم اردیبهشت 1389 بیست و سومین دوره نمایشگاه کتاب تهران در مصلی با حضور 1954 ناشر عمومی برگزار شد. در سرای اهل قلم و سرای کودک و نوجوان و سرای کارنامه روزانه بین سه تا شش نشست برگزار می‌شد. سرای بین‌الملل اهل قلم نیز برای نخستین‌بار برپا شد که در آن نشست‌هایی با موضوع صنعت نشر، بازار جهانی کتاب و کپی‌رایت برگزار می‌شد. معیارها برای وسعت متراژ غرفه‌ها که از دوره قبل تغییراتی یافته بود، مجددا تغییر کرد. در فرمول جدید آثار تالیفی ضریب 3 و آثار ترجمه‌ای ضریب یک پیدا کرد. بنابراین ناشرانی که کتاب‌های تالیفی بیشتری داشتند متراژ بیشتری را در اختیار داشتند. کتاب‌های ناشران کودک20 درصد نسبت به سال گذشته کاهش پیدا کرده بود، اگرچه فضای نمایشگاهی آنان 20 درصد افزایش یافته بود. اولین دستگاه فروش خودکار کتاب در غرفه انتشارات حوزه هنری رونمایی شد. برای نخستین بار در نمایشگاه کتاب به جانبازان سبد خرید حمل آسان کتاب و 15 سبد خرید چرخدار ویژه معلولان ارائه شد.

24- کوبا و برزیل و اروگوئه آمدند

«ارتقای معرفت دینی و بصیرت فرهنگی» شعار این دوره از نمایشگاه کتاب بود که چهاردهم اردیبهشت 1390 و با تاکید رئیس‌جمهور مبنی بر در نظر گرفتن فضایی بزرگ‌تر برای برگزاری نمایشگاه کتاب افتتاح شد.

ناشران داخلی تعدادشان به2276 ناشر با 273 هزار عنوان کتاب ارتقا یافته بود و در بخش بین‌الملل نیز 196‌هزار و 200 عنوان کتاب از 67 کشور عرضه شده بود. کشورهای کوبا و اروگوئه و برزیل نیز برای نخستین بار در نمایشگاه کتاب تهران حاضر شدند. 196 ناشر کودک نیز در چادرهای ویژه به وسعت6000 متر مستقر شدند. این دوره با ایام دوم فاطمیه همراه بود که موجب شد سالنی با موضوع حضرت زهرا (سلام‌الله علیها) برپا شود و کتاب‌هایی پیرامون شخصیت ایشان با 50 درصد تخفیف ارائه شود. در بیست و چهارمین نمایشگاه کتاب 110 هزار دانشجو یارانه خرید کتاب دریافت کردند. اطلاع‌رسانی تلفنی، فعال شدن 3900 خط تلفن، فعال‌سازی بیش از 20 دستگاه خودپرداز و اینترنت بی‌سیم در غرفه‌ها و محوطه مصلی از دیگر امکانات رفاهی نمایشگاه بود.

25- ربع قرن جهاد فرهنگی

سیزدهم اردیبهشت 1391 مصلای تهران شاهد «ربع قرن جهاد فرهنگی» نمایشگاه‌های کتاب تهران بود. در این دوره 1396 ناشر در بخش عمومی و 610 ناشر در بخش دانشگاهی و 299 ناشر کودک و نوجوان حضور یافتند. البته ناشران زمانی توانستند غرفه‌های خود را بچینند که دوره آموزشی اطفای حریق و کمک‌های اولیه برگزار شد، کارت استفاده از وسایل اطفای حریق را دریافت کنند. در این دوره بیش از 30 میلیارد ریال برای دانشجویان و 20 میلیارد ریال برای طلاب و روحانیون و 20‌میلیارد ریال برای دانشجویان از سوی دانشگاه‌های دولتی و غیردولتی و آزاد و علمی کاربردی یارانه خرید کتاب در نظر گرفته شد. برپایی بخش بیداری اسلامی با توجه به تحولات اخیر منطقه و سالن یاس به منظور نمایش کتاب چاپ اولی از سال‌های 88 تا 91 از جمله برنامه‌های جانبی این دوره از نمایشگاه کتاب بود. ایجاد «ایستگاه مطالعه» در غرفه نهاد کتابخانه‌های عمومی با هدف کتابخوان شدن تمام ایرانیان از برنامه‌های جنبی این دوره بود.