آنچه باید درباره پارکومترها بدانید

دستگاه‌های پارکومتر حالا نه فقط در همه کلانشهرها و مراکز استان‌ها، بلکه در خیابان‌های شهرهای کوچک‌تری مانند قم، کرمان، یزد، سمنان، همدان، گرگان و بندرانزلی هم نصب شده است‌. هم‌اکنون دستگاه‌های پارکومتر در 122 محور شهر نصب شده، با نصب پارکومترها 15 هزار فضای پارک حاشیه‌ای در تهران ساماندهی شده است، به این ترتیب پارکومترها جای یک سوم پارکبان‌های شهر را گرفته‌ است.

مسئولان معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران تصمیم دارند تا پایان امسال بتدریج در تمام محورهای پایتخت پارکومترها را جایگزین پارکبان‌ها کنند.

معاون اجرایی سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران در گفت‌وگو با جام‌جم تاکید می‌کند: در صورتی که به دلیل محدودیت‌های موجود با مشکلی در ساخت این دستگاه‌ها در داخل کشور مواجه نشویم، تلاش می‌کنیم تا پایان امسال تمام محورهای شهر را به دستگاه‌های پارکومتر تجهیز کنیم. علی چناری با تاکید براین‌که فقط فعالیت شرکت‌های پارکبان دارای مجوز از شهرداری قانونی است، از شهروندان می‌خواهد تخلفات پارکبان‌ها را به سامانه 137 شهرداری گزارش دهند.

براساس مصوبه شورای شهر در تهران، نرخ پارک حاشیه‌ای خارج از محدوده طرح ترافیک ساعت اول 300 تومان و ساعت دوم 400 تومان است.

همچنین نرخ پارک حاشیه‌ای در داخل محدوده طرح ترافیک ساعت اول 600 تومان، ساعت دوم به بعد 800 تومان و از چهار ساعت بیشتر 1600 تومان است.

برای حل مشکل آن دسته از شهروندانی که فقط نیم ساعت (30 دقیقه) بخواهند در محل پارک حاشیه‌ای توقف داشته باشند نیز دو پیشنهاد به معاونت حمل و نقل و ترافیک تهران ارسال شده که در صورت تصویب اجرا خواهد شد.

پارکبان‌ها؛ تجربه نه‌چندان موفق

ورود دستگاه‌های پارکومتر به خیابان‌های شهرمان قدمتی سی و هشت ساله دارد، هرچند در طول این سال‌ها در چند نوبت دستگاه‌های پارکومتر پیشرفته‌تر شد، با این حال در هیچ دوره‌ای شهروندان آنچنان که باید حضور آنها را به رسمیت نشناختند؛ رانندگان بی‌اعتنا به دستگاه‌های نصب‌شده کنار خیابان، ماشین شان را پارک می‌کردند و برای آنها تره هم خرد نمی‌کردند.

در این سال‌ها مشکلاتی که شهروندان از بابت تامین پول خرد با دستگاه‌های پارکومتر (در اصطلاح پارکومترهای قلکی) داشتند از یک سو و بالا رفتن هزینه پارک حاشیه‌ای که دیگر چند سکه ناقابل هزینه منطقی برای استفاده از پارک حاشیه‌ای نبود، موجب شد تا از حدود پنج سال پیش شهرداری عطای استفاده از تکنولوژی را به لقایش ببخشد و در خیابان‌های تهران به جای پارکومتر، از پارکبان استفاده کند. پارکبان‌ها اما برخلاف پارکومتر‌ها دستگاه نبودند، آدم بودند و بتدریج حاشیه همه خیابان‌های شهر به دست آنها سپرده شد تا پارک ماشین‌ها را در این نقاط سروسامانی بدهند و در ازای آن از صاحبان خودروها پولی بگیرند، اما لازم به گفتن نیست، همین که ماجرای پول به میان آمد کم‌کم بازار سوءاستفاده‌ها هم داغ شد تا جایی که هر کس با پوشیدن یک کاور و یک دسته قبض با فروش خیابان برای خود کسب و کاری به راه انداخته بود.

آش آنقدر شور شد که رئیس راهنمایی و رانندگی تهران از توقیف 70 شرکت غیرمجاز پارکبان در پایتخت خبر داد، همین مشکلات باعث شد تا از ابتدای سال 90 یک بار دیگر پای پارکومترها به خیابان‌های شهر باز شود.

ماجرای قبض جریمه پارکومترهای شارژ شده

با جدی‌تر شدن فعالیت پارکومترها در سطح شهر، گهگاه گلایه‌هایی از شهروندان مطرح می‌شود مبنی بر این‌که با وجود شارژ کردن دستگاه پارکومتر، باز هم از سوی پلیس جریمه می‌شوند، این موضوع این پرسش را برای شهروندان مطرح کرده که اگر دستگاه پارکومتری به دلیل خرابی کار نکند، چه کسی پاسخگوی شهروندانی که حقشان ضایع شده است، خواهد بود؟

مدیر پروژه پارکومترهای شهر تهران در گفت‌وگو با جام‌جم، خرابی یا هرگونه نقص فنی دستگاه‌های پارکومتر را نادر می‌داند و تاکید می‌کند: دستگاه‌های پارکومتر روزی سه بار (از سوی یک تیم 25 نفره با سرکشی در سطح شهر) کنترل می‌شود تا هرگونه نقص فنی یا خرابی احتمالی آنها بموقع شناسایی و رفع شود.

به گفته فرشید باباخانی، ماموران راهنمایی و رانندگی موظف هستند روی قبض‌های جریمه پارک حاشیه‌ای، شماره پارکومتر، ساعت و شماره فضای پارک خودرو را بنویسند، این کار یک دلیل مهم دارد.

هرچند مدیر پروژه پارکومترهای شهر تهران معتقد است اگر شهروندان دستگاه پارکومتر را بدرستی و براساس مدت دقیق توقف خودرویشان شارژ کنند به هیچ وجه جریمه نخواهند شد، اما تاکید می‌کند برای جلوگیری از ضایع شدن حقوق شهروندان در این زمینه هم چاره‌ای وجود دارد.

شهروندانی که مدعی هستند با وجود شارژ کردن جای پارک خودرو باز هم از سوی پلیس جریمه شده‌اند، می‌توانند با در دست داشتن کارت شارژ و قبض جریمه به شرکت کنترل ترافیک شهرداری تهران مراجعه کنند، آنجا با اطلاعات دقیقی که از ساعت توقف خودرو در سیستم ثبت شده است، براحتی می‌توان به صحت ادعای شهروندان پی برد و در صورت تائید قبض جریمه با هماهنگی پلیس راهور حذف می‌شود.

رئیس پلیس راهور پایتخت نیز با تاکید بر این‌که فعال شدن پارکومترها تا حد قابل توجهی، نابسامانی پارک‌های حاشیه‌ای و پارک‌های دوبله در سطح شهر را کاهش داده است به جام‌جم می‌گوید: ماموران راهنمایی و رانندگی توجیه شده اند که برای برخورد با تخلفات پارک حاشیه‌ای در سطح شهر فقط به چراغ قرمز دستگاه‌های پارکومتر نگاه کنند و با توجه به قرمز یا سبز بودن آنها خودروها را جریمه کنند، بنابراین اگر شهروندان دستگاه پارکومتر را براساس زمان دقیق توقف خودرویشان شارژ کنند، قطعا از جریمه پلیس خبری نخواهد بود.

سردار حسین رحیمی البته به این نکته هم اشاره می‌کند که متاسفانه برخی شهروندان هنوز نحوه استفاده صحیح از دستگاه پارکومتر را نمی‌دانند و این موجب می‌شود به گمان این‌که عملیات شارژ دستگاه پارکومتر را بدرستی انجام داده‌اند خودروی خود را در محل پارک کنند و پس از بازگشت با قبض جریمه مواجه شوند.

مواظب سوءاستفاده‌ها باشید

نصب دستگاه‌های پارکومتر در سطح شهر به مذاق برخی‌ها خوش نیامده، این‌ها همان افراد یا گروهی هستند که شبانه با هر وسیله‌ای که دم دستشان باشد به جان پارکومترها می‌افتند تا آنها را تخریب کرده و از کار بیندازند.

هدف اصلی آنها از این کار این است که با وانمود کردن خرابی دستگاه به ازای توقف خودرو در محل پارک حاشیه خیابان از شهروندان پول دریافت کنند.

مدیر طرح پارکومترهای شهر تهران در این زمینه تاکید می‌کند: در صورت خرابی احتمالی دستگاه پارکومتر، استفاده از محل پارک حاشیه‌ای برای شهروندان رایگان است و کسی حق ندارد به بهانه خرابی دستگاه به ازای پارک خودروها در آن محل از شهروندان پول بگیرد، ضمن این‌که پلیس نیز در صورت خرابی دستگاه، رانندگان را جریمه نخواهد کرد.

هشدار این مقام مسئول درحالی است که بتازگی گزارش‌هایی شنیده می‌شود مبنی بر این‌که افرادی با ایستادن در محل‌های پارک حاشیه‌ای کارت‌های اعتباری که می‌توان از آنها برای شارژ پارکومترها استفاده کرد به شهروندان می‌فروشند، کارت‌هایی که در برخی موارد دیده شده داخل آنها خالی و بدون مبلغ شارژ بوده است.

در مواردی حتی دیده شده این افراد همچنین با سوءاستفاده از نیاز لحظه‌ای شهروندان، کارت شارژ دستگاه پارکومتر را با قیمتی بالاتر از مبلغی که داخل آن شارژ شده است، فروخته‌اند.

مدیر طرح پارکومترهای شهر تهران برای جلوگیری از سوءاستفاده‌های احتمالی از شهروندان از آنها می‌خواهد کارت‌های اعتباری شارژ دستگاه پارکومتر را فقط از مراکز مجاز تهیه کنند.

باباخانی با تاکید براین‌که کارت شارژ دستگاه‌های پارکومتر همان کارت‌های اعتباری است که از آنها برای سوار شدن به اتوبوس و مترو استفاده می‌شود، تصریح می‌کند: ‌اکنون فقط یک شرکت پیمانکاری مسئولیت فروش کارت‌های شارژ پارکومترها در سطح شهر را بر عهده دارد، به این ترتیب که این افراد در قالب یک گروه 40 نفره در مسیر خیابان‌های مجهز به دستگاه‌های پارکومتر در سطح شهر مستقر شده‌اند و با پوشیدن لباس فرم ویژه‌ای که مشخصات هر کدام از آنها روی این لباس‌ها نوشته شده کارت‌های شارژ را به شهروندان می‌فروشند.

علاوه بر این، کارت‌های شارژ دستگاه پارکومتر را می‌توان از باجه‌های فروش کارت بلیت اتوبوس و ایستگاه‌های مترو نیز تهیه کرد که این کارت‌ها به صورت مشترک برای بلیت وسایل نقلیه عمومی و پارک استفاده می‌شود. این کارت‌ها به قیمت مصوب 2000، 5000 و 10 هزار تومانی عرضه می‌شود.

مدیر طرح پارکومترهای شهر تهران از شهروندان می‌خواهد درصورت مشاهده تخلفاتی مانند فروش غیرقانونی کارت شارژ از سوی افراد سودجو یا مطالبه پول در صورت خراب بودن دستگاه پارکومتر، موضوع را به سامانه 137 شهرداری گزارش دهند.

پارکومتر قلق دارد

کار با دستگاه پارکومتر هم برای خودش قلق دارد، بسته به زمانی که می‌خواهید توقف داشته باشید با یک بار فشار دادن دکمه، یک ساعت و اگر بار دیگر به صورت متوالی فشار دهید دو ساعت و برای ساعات بیشتر به تعداد ساعتی که می‌خواهید توقف کنید، دکمه مورد نظر را باید به صورت متوالی فشار دهید.

سپس کارت خود را جلوی کارتخوان بگیرید تا عملیات شارژ انجام شود و مبلغ کسر شده برای جای پارک و همچنین موجودی کارت روی نمایشگر نشان داده خواهد شد و پس از آن هم چراغ نشانگر سبز جایگاه شما چشمک می‌زند.

با نصب این دستگاه‌ها کار پلیس برای برخورد با تخلفات پارک حاشیه‌ای بسیار ساده شده است؛ چراکه پلیس فقط به چراغ قرمز دستگاه‌ها مراجعه کرده و با توجه به قرمز یا سبز بودن آنها خودروها را جریمه می‌کند، پس یادتان باشد اگر خودرویتان را پارک کنید، اما به هر دلیل دستگاه پارکومتر را شارژ نکنید، پلیس شما را 20 هزار تومان جریمه خواهد کرد.

پوران محمدی ‌- گروه جامعه