عنکبوت تور قیفی

من در فصل بهار و تابستان بیش از پنج یا شش سفر درست و حسابی به مناطق طالقان (در استان البرز) و الموت (در استان قزوین) دارم و شاید ساعت‌ها وقتم را در کوهپایه‌های پر از گل و گیاه این مناطق می‌گذرانم و البته معلوم است که خسته نمی‌شوم.

در میان صدها گونه حشره و عنکبوت که در لابه‌لای گیاهان و لاشه سنگ‌ها مأوا می‌کنند، خانه این‌گونه عنکبوت که تصویرش را در اینجا می‌بینید بیش از همه جلب توجه می‌کند و تقریبا در همه جای تپه‌ها، کنار جدول خیابان‌ها و در لابه‌لای درز و ترک دیوارها دیده می‌شود. نامش عنکبوت تور قیفی از جنس Agelenopsis و از خانواده بزرگ Agelenidae است.

این خانواده حدود هزار گونه را شامل می‌شود. تورهای بزرگ صفحه‌ای می‌تند که برای به دام انداختن حشرات پر جست‌وخیز بسیار موثر است.

در انتها یا در مرکز تور یک قیف ابریشمی قرار دارد که عنکبوت ماده در ورودی آن می‌نشیند و با پاهای حساس خود صفحه تور را به طرز مرگ آوری اسکن می‌کند و آماده است تا پاسخ مناسبی به هر کسی که بی‌اجازه وارد خانه شود بدهد! عنکبوت ماده به هر ارتعاش کوچکی که در نتیجه حرکت حشرات در طول تار به‌وجود بیاید، حساس است و بلافاصله با یک حرکت سریع عرض تور را پیموده و فانگ زهرآگین خود را در بدن قربانی فرو می‌کند تا بمیرد و سپس آن را به داخل قیف ابریشمی خود برده و می‌خورد.

یادم می‌آید برای گرفتن این عکس بارها ساقه باریک و خشکیده یک گیاه را خیلی آرام در صفحه تار این عنکبوت حرکت ‌دادم ولی انگار صاحبخانه که می‌دانست خبری از طعمه واقعی نیست، به این کنش من هیچ اعتنایی نکرد و خودش را نشان نداد.

در آخر و قبل از این‌که خستگی من را از پای بیندازد، حضور بموقع یک ملخ کوچک همه چیز را عوض کرد و کار با این تصویر زیبا برای من، غذایی دلچسب برای عنکبوت و یک بدشانسی بزرگ برای ملخ به پایان رسید. این قانون طبیعت است. کاری نمی‌توان کرد!

احمد کریمی - جام‌جم