سوار بر قطار سی و یکم تئاتر فجر

‌و اما چه خبر از تئاترهای روی صحنه؟ تعدادی از این نمایش‌ها اجرا شده ‌است و تعدادی دیگر هم در روزهای باقیمانده تا پایان جشنواره روی صحنه خواهد رفت. مردم برخی کارها را خیلی پسندیده‌اند و البته... بین خودمان بماند، زمان اجرای برخی نمایش‌ها هم چرت زده‌اند! برسیم به معرفی چند اثر؛ دسته اول آثاری که با استقبال روبه‌رو شده‌‌است و دسته دوم هم آثاری است‌ که بزودی اجرا می‌شود و به نظر می‌رسد آثار موفقی خواهند بود.

شهسوار و شاهزاده

تالار استاد سمندریان تماشاخانه ایرانشهر،سوم بهمن میزبان نمایش «شهسوار و شاهزاده» بود که با استقبال خوبی مواجه شد. طراحی و کارگردانی این نمایش با مریم معترف است که با هنرمندی بیش از 20 بازیگر‌ به صحنه رفت. زورایر خالاپیان، نویسنده ارمنی آن را نوشته و آندرانیک خچومیان ترجمه کرده است.

«شهسوار و شاهزاده» با نگاهی طنز آلود، دن‌کیشوت را به ملاقات هملت می‌برد و قصه‌ای کمدی ـ تراژدی از رویارویی این دو شخصیت شناخته شده ادبیات نمایشی جهان را روایت می‌کند. در این نمایش پهلوانی که در توهم یاری مظلومان و مبارزه با ظلم و ستم است در سفری به جستجوی برپایی عدالت ساختگی‌اش می‌رود و شاهزاده او را به دربار دعوت می‌کند. شهسوار با شاهی آشنا می‌شود که برادر خود را کشته و با بیوه‌ او ازدواج کرده و آدمکش و خائن است... .

افشین زارعی، اسماعیل بختیاری، رضا امامی، حمید معدن‌کن، حسن محمدی، مهدی رحیمی، رضا علوی، کامبیز طلایی و شراره پورخراسانی ازجمله بازیگران این‌نمایش هستند.

«ویتسک» با بازی کارگردان!

اما نمایش ویتسک، کار رضا ثروتی که اجرای آن به دلیل شکستگی پا بابک حمیدیان- یکی از بازیگرانش- در هاله‌ای از ابهام بود با بازی رضا ثروتی به جای بابک حمیدیان به صحنه رفت. گروه اجرایی تا چند ساعت پیش از اجرا همچنان به دنبال یک بازیگر جدید بود، اما در نهایت کارگردان نمایش ناچار شد خود به ایفای نقش بپردازد. این نمایش، دوم و سوم بهمن در تالار حافظ روی صحنه رفت و ازجمله کارهایی بود که مورد توجه قرار گرفت. این تئاتر پیش از ایام جشنواره هم اجراهایی داشت و تنها مشکلی که برخی از مخاطبان با آن داشتند زمان طولانی آن است. ‌ویتسک، یک نمایش دو ساعته است و می‌توان گفت زمان آن برای مخاطب کمی طولانی است.

بیوه‌هایی که خوب غمگینند

«بیوه‌های غمگین سالار جنگ» را باید نمایش خانواده مهدی هاشمی دانست. در این کار نه‌تنها گلاب آدینه ، همسر مهدی هاشمی و همچنین دخترشان نورا هاشمی به ایفای نقش می‌پردازند، بلکه آن طور که شهاب‌الدین حسین‌پور کارگردان نمایش گفت، گروه چهار ماه در منزل شخصی هاشمی به تمرین پرداخت.

این نمایش را محمدامیر یاراحمدی نوشته است. از آنجا که نمایش در فضای روزگاران قدیم می‌گذرد، نوشتن متنی منطبق با زبان و ادبیات آن روزگار کار دشواری است که یاراحمدی بخوبی از عهده‌اش برآمده است. نویسنده موفق شده با زبانی درخشان حس ادبیات روزگار تقریبا صد سال پیش ایران را به بیننده منتقل کند.

در این روزگار ما باقیمانده این زبان را در قالب اصطلاحاتی از زبان مادربزرگ‌ها و پدربزرگ‌ها می‌شنویم؛ ولی در نمایش ‌ بیوه‌های غمگین سالار جنگ‌ تماشاگر سراسر با دیالوگ‌هایی روبه‌روست که او را به حال و هوا و فضای نمایش نزدیک می‌کند. این دیالوگ‌ها گاه از زبان یک پیرزن مطرح می‌شود، گاه از زبان یک کاسب و گاه از زبان یک جاهل؛ ولی نویسنده توانسته است از پس شخصیت‌سازی از طریق زبان ـ آن هم زبان صد سال پیش ـ برآید.

گلاب آدینه در این نمایش مثل همیشه خوش می‌درخشد. او می‌تواند نقش یک زن مقتدر را در میان سایر بیوه‌های سالارجنگ بازی کند. می‌تواند به دیگر هووهایش امر و نهی کند، امورات خانه را بگذراند، پول دکان‌های شوهر مرحومش را وصول کند و در عین حال در پایان نمایش می‌تواند نقش یک زن شکست‌خورده کشک‌ساب را بازی کند.

«ترن» ایستاد

نمایش «ترن» به نویسندگی حمیدرضا آذرنگ و کارگردانی نیما دهقان از مدتی پیش از جشنواره در سالن اصلی تئاتر شهر روی صحنه بود. ‌ترن‌، داستان ده سرباز گمنامی است که جزو شهدای گمنام بوده و با یافتن پیکر آنان قرار است‌ آنها را دفن کنند که در این میان اتفاقاتی می‌افتد... .

نیما دهقان، کارگردان نمایش ترن با انتخاب بازیگران این نمایش چون مهراوه شریفی‌نیا، حسین پاکدل، شهرام حقیقت‌دوست، فرزین صابونی، نیما رئیسی، علیرضا محمدی، الهام کردا و سینا رازانی اثری درخور توجه را ساخته بود. این تئاتر هم روزهای دوم و سوم بهمن روی صحنه رفت و با استقبال خوبی مواجه شد.

تئاترهای خارجی روی صحنه

علاقه‌مندان به تماشای تئاتر دیگر کشورها می‌توانند در جشنواره فرصت را مغتنم بدانند و سری به سالن‌های اجرای این نمایش‌ها بزنند. «هتل شگفت‌انگیز» نام نمایشی از کره جنوبی است که براساس اقتباسی از یکی از آثار نمایشنامه‌نویس سرشناس آمریکایی لاون مولر ساخته شده است. چونگیا پارک، کارگردانی این اثر را بر عهده دارد. این تئاتر روزهای هشتم و نهم بهمن روی صحنه می‌رود.

پادشاه اوبو در تهران

پادشاه اوبو کاری است از گروه نمایشی «مالا دایپ» کشور مجارستان، بسیاری معتقدند کارهای «آلفرد ژاری»، جزو اولین آثار نمایشی در حوزه تئاتر ابزورد است، پادشاه اوبو مشهورترین اثر این نمایشنامه‌نویس است. این تئاتر امروز هفتم بهمن و فردا در خانه نمایش روی صحنه می‌رود.

در بخش بین‌الملل امسال همچنین دو کار مشترک بین ایران و کشورهای اروپایی روی صحنه می‌رود؛ «تل/ ضحاک» نام نمایشنامه‌ای است که با همکاری گروه دن کیشوت، مس و فیبر اجرا شد. این تبادل اسطوره‌های ایرانی و سوئیسی به کارگردانی علی‌اصغر دشتی و نیکلاس هلدلینگ چهارم و پنجم بهمن روی صحنه رفت.

حضور پررنگ ایتالیایی‌ها

دومین کار مشترک کارگردانان ایرانی با کشورهای اروپایی، «1+1» نام دارد، اثری از امید نیاز و گوگیلموبابا ایتالیایی. این نمایش هم نهم بهمن در تالار سایه مجموعه تئاتر شهر اجرا خواهد شد.

«طوفان» دومین نماینده‌ ایتالیایی‌ها در سی‌ویکمین جشنواره تئاتر فجر است.

گروه تئاتر آلماویوا این نمایش را به کارگردانی مشترک «لورلا سرنی» و «دوچیو بارلوچی» روی صحنه می‌برد. این نمایش نهم و دهم بهمن اجرا می‌شود.

در توضیح این اثر آمده است ؛ طوفان با الهام از این عبارت که «ما از جنس رویا هستیم» داستانی از سرنوشت آدم‌ها و جادو را روایت می‌کند.‌کشور استرالیا هم با «دزدمونا» به کارگردانی آناتولی فروسین ، مهمان بخش بین‌الملل‌ این دوره از تئاتر فجر خواهد بود.

این نمایش هم هفتم و هشتم بهمن در تالار سایه اجرا خواهد شد. ‌ارمنستان هم «میمو مانیا» را به عنوان نماینده خود به سی‌ویکمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر فرستاده است. این نمایش پانتومیم اولین بار در سال 2010 روی صحنه رفت و توسط «آرا هاروتیونیان» کارگردانی شده است. این نمایش البته سوم و چهارم بهمن در تماشاخانه سنگلج اجرا شد.

بازگشت به کارگردانی

رویا افشار بعد از مدت‌ها بار دیگر اثری را کارگردانی کرده است. افشار ‌ این روزها در حیطه بازیگری در تئاتر بسیار پرکار بوده و در شب بازیگر خانه تئاتر توانست جایزه بهترین بازیگر زن سال برای بازی در نمایش «زمستان 66» را دریافت کند.‌«هیچ کس» مربوط به زندگی یکی از آزادگان و جانبازان جنگ در زمان حال است. این نمایش دارای دو پرسوناژ است که آنها را بهنام شرفی و فرهاد شریفی بازی می‌کنند.

هر شب ،« اپرای حافظ»

اپرای حافظ آخرین اثر به روز غریب پور ، هر شب ساعت‌19 در تالار فردوسی مجموعه رودکی اجرا می‌شود . این اثر هم مانند سایر آثار غریب پور توانسته مخاطبان بسیاری را به خود جلب کند . اپرای عروسکی حافظ توسط گروه عروسکی آران و به آهنگسازی بهزاد عبدی و خوانندگی محمد معتمدی اجرا می‌شود .

زینب مرتضایی‌فرد - گروه فرهنگ و هنر