تجاوز به حریم سیلک ادامه دارد

علویان‌صدر چندی پیش درباره سیلک که با بیش از 7000 سال قدمت، یکی از کهن‌ترین تمدن‌های بشری به حساب می‌آید، گفته بود: «اعتقاد نداریم که حتما در حریم یک محوطه ‏یا بنای تاریخی مانند سیلک کاشان نباید هیچ ساخت‌وسازی انجام شود، ‏بلکه براساس ضابطه و با حفظ حرمت‌ها می‌توان ساخت‌وساز کرد.» ‏

اما یک استاد تاریخ اسلام دانشگاه اصفهان عقیده دارد که سیلک جزو انفال است و همه باید در حفظ آن بکوشند.

دکتر سیداصغر محمودآبادی در حاشیه آخرین بازدید گروهی از دانشجویانش از این اثر باستانی و تاریخی به خبرنگار ما گفت: «قبلا مسوولان می‌گفتند از تجاوز به حریم سیلک جلوگیری می‌کنند؛ ولی من ساختمان‌های زیادی را دیده‌ام که بتازگی در چند سال گذشته ساخته شده‌اند و دیگر چیزی از تپه باقی نمانده است. در حالی که حفظ انفال فرمان خداوند و وظیفه دولت اسلامی است.»

وی افزود: «از دو سال پیش که برای آخرین‌بار به اینجا آمده‌ام، این منطقه دچار تغییرات فاحش و مشهودی شده است. امروز وقتی سیلک و چیزی را که از آن باقی مانده دیدم، بسیار تعجب‌ کردم و متأثر شدم. خیلی از ساختمان‌های فعلی دو سال پیش نبود و اگر این‌طور پیش برود، احتمالا بزودی خود تپه را هم می‌گیرند.»

دانشیار گروه تاریخ دانشگاه اصفهان افزود: «سیلک و بقیه آثار فرهنگی و ملی متعلق به تک‌تک افراد ملت است و جزو انفال محسوب می‌شود، بنابراین کسی حق ندارد به آن وارد شود یا در مورد آنها تعیین تکلیف کند.»

حفظ میراث، وظیفه همه ماست

دکتر صادق ملک‌شهمیرزادی که از سال ۱۳۸۰ تا ‏‏۱۳۸۵ سرپرستی آخرین کاوش‌های سیلک را برعهده داشت، یکی از اولین کسانی بود که به خبر بازنگری و تجاوز به حریم محوطه‌ ‏سیلک واکنش نشان داد و آن را از بین بردن میراث فرهنگی و خیانت به جای حفاظت از این محوطه ‏تاریخی دانست و با صراحت اعلام کرد که کسی حق ندارد با سیلک ‏شوخی کند.

دکتر محمودآبادی با تائید گفته‌های این باستان‌شناس اضافه کرد: «باید این حریم برای مردم و مسوولان تفهیم شود؛ این زمین‌ها مال گذشتگان ماست و الان هم به همه ملت ایران تعلق دارد. تولد، ‌نژاد و تمدن ایرانی در این مکان بوده و باید چیزی را که باقی مانده به عنوان یک سند برای آیندگان حفظ کرد. این به عرق مذهبی یا حتی ملی ربطی ندارد؛ بلکه حفظ میراث و آثار گذشتگان، وظیفه وجدانی و انسانی همه ماست.»

وی در پاسخ به این پرسش که چرا جامعه دانشگاهی و تشکل‌های صنفی فعال در زمینه میراث فرهنگی به این موضوع واکنشی نشان نمی‌دهند، راه‌حل این ماجرا را وظیفه شهرداری و میراث فرهنگی دانست و افزود: «این موضوع منحصر به تاریخ یا باستان‌شناسی نیست. باید به این مسأله این‌طور نگاه کنیم که یک پدیده ارزشمند در این ‌مملکت کم‌کم بی‌ارزش جلوه داده می‌شود و به سمت نابودی می‌رود.»

و اما فراموش نکنیم که شهرداری نیز یک طرف داستان محدود کردن حریم سیلک است و می‌خواهد با دادن مجوز و پروانه مسکونی و تجاری، هم از فشار مالکان و متصرفان حریم سیلک خلاص شود و هم به پول برسد.

دکتر محمودآبادی دراین‌باره گفت: «شهرداری باید مثل خیابانی که برای احداث آن‌ هزینه می‌کند، زمین اطراف سیلک را از مالکان واقعی‌اش بخرد تا این گنجینه جهانی که در دنیا شناخته شده است و دنیا ما را با این تمدن می‌شناسد، محفوظ بماند.»

استاد دانشگاه اصفهان سرقت دوربین‌های تپه سیلک را نیز در همین راستا ارزیابی کرد و افزود: «این کار زمین‌خواران و کسانی است که می‌خواهند به‌صورت غیرمجاز در زمین‌های سیلک ساخت‌وساز کنند. باید بررسی شود که چه کسی می‌خرد و می‌فروشد و چه کسی از این کار سود می‌برد.

میراث با توجه به پشتوانه دولتی‌اش باید جلوی این کار را بگیرد. این زمین‌ها را از صاحبان آنها بخرد یا زمین‌های دیگری را به آنها بدهد و از پیشرفت آنها جلوگیری کند.»

جابر تواضعی‌ -‌ جام‌جم