در استقبال از جشنواره شعر فجر

جشنواره شعر فجر که امسال هفتمین سال تولد خود را جشن می‌گیرد از آغاز تا امروز همواره با پستی و بلندی‌های زیادی همراه بوده است. چراغ نخست این جشنواره شش سال پیش به پیشنهاد و همت علیرضا قزوه روشن شد.

هدف از برپایی جشنواره شعر فجر هم این بود که رفته‌رفته به جشنواره‌ای تاثیرگذار و جریان‌ساز در کشور تبدیل شود. جشنواره‌ای مثل فیلم فجر که مهم‌ترین رویداد سینمایی کشور در طول سال است. پرسش این است که آیا جشنواره شعر فجر به این هدف نزدیک شده است یا خیر؟

اتخاذ سیاست‌های اجرایی متفاوت در طول شش سال برپایی جشنواره شعر فجر همواره مورد بحث بوده است. شعر از نظر ماهوی شاید قابل قیاس با سینما نباشد، چرا که بخشی از سینما صنعت است. مضافا این که فیلمسازی شغل است و شاعری شغل نیست. پس طبیعی است جنس فراخوان و داوری این دو جشنواره نیز باید با هم متفاوت باشد و وقتی برای جشنواره شعر فجر فراخوان منتشر می‌شود بیشتر شرکت‌کنندگان آن زیر 30سال سن داشته باشند و شاعران پیشکسوت و صاحبنام رغبتی به شرکت و رقابت در آن نداشته باشند، ولی به فراخوان جشنواره فیلم فجر به نسبت متعادل از جوان‌ها و پیشکسوت‌ها پاسخ داده می‌شود. یک فیلمساز شاید با نخستین فیلمش در جشنواره فیلم فجر بدرخشد ولی آیا یک شاعر جوان نیز با نخستین شعرهایش شانس چنین اقبالی را خواهد داشت؟ پاسخ این پرسش قطعا منفی است؛ چرا که شاعر شدن یک پروسه زمانبر است و دست‌کم باید یک شاعر ده سال کار جدی کرده باشد تا او را به عنوان شاعر در محافل و دنیای ادبیات به‌رسمیت بشناسند.

جشنواره شعر فجر باید به‌عنوان یک جشنواره مادر برای شعر عمل کند؛ به این مفهوم که حتی شرکت در آن نیز باید دارای شرایطی خاص باشد نه این که هرکس بیست صفحه شعر برای این جشنواره فرستاد، شانس دستیابی به نشان ادبی آن را داشته باشد. یکی از راه‌ها این است که حتما شاعر برای حضور در این جشنواره کتاب جدید داشته باشد و کیفیت و کمیت کتاب نیز می‌تواند از سوی دبیرخانه جشنواره استانداردسازی شود و کتاب‌هایی که در جشنواره‌های دیگر پذیرفته و معرفی شده‌اند در این جشنواره شرکت داده نشوند.

نیازی به فراخوان هم نیست و دبیرخانه جشنواره باید در طول سال کتاب‌های منتشر شده را رصد کرده و برای داوری نهایی در اختیار داوران قرار دهد. به این ترتیب حق شاعران پیشکسوت هم که معمولا در فراخوان جشنواره شعر فجر شرکت نمی‌کنند محفوظ می‌ماند و کتاب‌هایشان دیده می‌شود. به هر حال جشنواره شعر فجر باید رفته‌رفته به سمت و سوی جشنواره کتاب شعر فجر تغییر نام و تغییر جهت دهد تا به یک جشنواره بزرگ و متفاوت برای شعر تبدیل شود.