انتقاد از نحوه فروش قبور چند طبقه مردگان

از قیمت‌های میلیونی فروش قبر در قطعات قدیمی که بگذریم، فروش سایر طبقات قبر هم دغدغه تازه‌ای شده است.

در این میان اما مانند همه موضوعات چالشی و بحث‌برانگیز، شهروندان یک چیز می‌گویند و مسئولان چیز دیگر.

در کنار بحث گرانفروشی در خرید و فروش قبرها، شهروندانی که برای خرید قبر به قطعات قدیمی و جدید(روز ) مراجعه می‌کنند از این ‌که به جای یک طبقه، با پیشنهاد خرید دو طبقه دیگر مواجه می‌شوند، گلایه دارند.

قانون دفن در قبور بهشت زهرا(س) خرید اجباری هر سه طبقه قبر است، حتی اگر بخواهید فقط یک متوفی را دفن کنید، دلیل آن هم این است که هم‌اکنون تمام قبرها در قطعات مختلف سه طبقه احداث می‌شود. به طور مثال در قطعات جدید پس از دفن متوفی در طبقه اول، به خانواده مهلت داده می‌شود تا دو طبقه دیگر را نیز خریداری کنند، وگرنه این دو طبقه به خانواده دیگری فروخته می‌شود.

از آنجا که هیچ خانواده‌ای راضی نمی‌شود بالای سر متوفی‌اش، متوفی غریبه‌ای دفن شود تا در یک زمان برای فاتحه‌خوانی چند خانواده غریبه بالای سر یک مزار جمع شوند، چاره‌ای نمی‌ماند جز این‌ که دو طبقه دیگر را نیز به هر قیمتی شده خریداری کنند.در واقع خرید دو طبقه دیگر در حالی به خانواده متوفی پیشنهاد می‌شود که اکثر این خانواده‌ها ممکن است توان مالی کافی برای پرداخت قیمت دو قبر دیگر را نداشته باشند.اما در قطعات قدیمی مشکل جدی‌تر است، زیرا آنجا هم تک‌فروشی معنایی ندارد و شهروندانی که متقاضی خرید یک قبر هستند باید پول سه قبر را بدهند، چون اینجا هم تمام قبور سه طبقه است.

از موضوع فروش قبرهای سه طبقه که بگذریم، مشکل اعلام قیمت‌های میلیونی متفاوت قبور در قطعات قدیمی همچنان به قوت خود باقی است.

فقط چند روز پس از تاکید مدیرعامل سازمان بهشت زهرا(س) مبنی بر این ‌که قبر بالای ده میلیون تومان در بهشت زهرا(س) فروخته نمی‌شود، شهروندی در تماس تلفنی با خبرنگار ما مدعی شد کمتر از یک ماه پیش برای خرید یک قبر دو طبقه در قطعه 66 بهشت زهرا (س) (که جزو قطعات قدیمی محسوب می‌شود) 27میلیون تومان پرداخته است.

بنی‌هاشمی به نکته جالبی هم اشاره می‌کند، این‌ که مبلغ اولیه 35 میلیون تومان بوده، اما در نهایت پس از خواهش و اصرار توانسته چند میلیون تومانی در واحد فروش قبر تخفیف بگیرد و با پرداخت 27 میلیون تومان قبر موردنظر را خریداری کند.

اگر به گفته مدیرعامل بهشت زهرا(س) استناد کنیم پول یک قبر دو طبقه 20 میلیون تومان می‌شود، در حالی که از این شهروند هفت میلیون تومان اضافه گرفته شده است.

برای این‌ که به ابهام قیمت‌های متفاوت قبور پی ببریم به عنوان یک شهروند با واحد فروش قبر در بهشت زهرا(س) تماس می‌گیریم. از متصدی فروش قیمت یک قبر در قطعات زیر صد را می‌پرسیم با تاکید بر این ‌که قبر موردنظر ترجیحا در قطعه پر دار و درخت، خوش آب و هوا و نبش خیابان باشد.

او می‌گوید: در قطعات قدیمی رزرو قبر نداریم، باید حتما جنازه داشته باشید تا همان​جا قبر به شما داده شود. بعد هم توضیح می‌دهد که قیمت قبر در قطعات زیر صد آن هم فقط به شرطی که متوفی آماده دفن داشته باشید با توجه به نوع قطعه تا بالای 35میلیون تومان هم وجود دارد، اما اگر واقعا برای خرید جدی هستید باید حضوری به واحد فروش قبر مراجعه کنید.

همین مکالمه کوتاه کافی است برای این‌ که در صحت گفته‌های چندی پیش مدیرعامل سازمان بهشت زهرا(س) مبنی بر این‌ که گران‌ترین قبر بهشت زهرا(س) ده میلیون تومان است، تردید کنیم.مسئولان بهشت زهرا(س) می‌گویند تنها 5 درصد خانواده‌ها خواستار دفن متوفی‌شان در قطعات قدیمی هستند، همان قبرهایی که شهروندان نمی‌دانند قیمت آنها ده میلیون تومانی است که مدیرعامل سازمان بهشت زهرا(س) روی آن تاکید دارد یا بالای 30 میلیون تومانی که در واحد فروش قبر گفته می‌شود.برای روشن شدن این تناقض به سراغ مدیرعامل سازمان بهشت زهرا(س) می‌رویم، او در توضیحات خود به نکاتی اشاره می‌کند که گفته قبلی وی را به نوعی تکذیب می‌کند.

ماجرا از این قرار است که هم اکنون قیمت قبر در قطعات قدیمی (زیر صد) از 5/2 تا ده میلیون تومان است، اما این مبلغ فقط پول یک طبقه از این قبور است.

در قطعات قدیمی نیز قبرها به صورت سه طبقه احداث و به خانواده متقاضیان فروخته می‌شود، در واقع اگر کسی خواستار خرید قبر در قطعه قدیمی است، نمی‌تواند فقط یک طبقه را خریداری کند، بلکه باید پول سه طبقه را یکجا بپردازد، حتی اگر بخواهد فقط از یک طبقه آن استفاده کند.

به این ترتیب شهروندی که باید برای خرید یک طبقه قبر در قطعه قدیمی ده میلیون تومان بپردازد، ناچار است دو طبقه دیگر را نیز خریداری کند که این رقم 30 میلیون تومان خواهد شد.

اجباری بودن خرید هر سه طبقه قبر در قطعات قدیمی برای شهروندان و این‌که ده میلیون تومان فقط پول یک طبقه قبر در این قطعات است، دو موضوع مهمی است که مدیرعامل سازمان بهشت زهرا (س) در گفت‌وگوی قبل خود با یکی از خبرگزاری‌ها اصلا به آن اشاره‌ای نکرده بود.

هرچند مسئولان بهشت زهرا (س) معتقدند این رقم نیز در مقابل خرید یک قبر سه طبقه در قطعات قدیمی و پردارودرخت بهشت زهرا (س) رقم چندان زیادی هم نیست.

به گفته اکبر توکلی‌نژاد، مدیر عامل بهشت زهرا مبنای تعیین قیمت‌ها بر اساس قدمت قطعات و میزان هزینه‌های جانبی است که بهشت زهرا (س) باید برای هزینه نگهداری و سایر هزینه‌های جانبی آن تامین کند، با توجه به این نکته که این سازمان مستقل عمل کرده و بودجه‌ای از شهرداری نمی‌گیرد، بنابراین ناچار است که متوسل به فروش قبر در قطعات قدیمی شود.

توکلی‌نژاد البته به این نکته هم اشاره می‌کند که برای رفاه شهروندان و بخصوص قشر با درآمد متوسط جامعه، مجموع خدمات کفن و دفن که بابت آن 250 هزار تومان از خانواده متوفیان دریافت می‌شود از دو سال پیش ثابت مانده و گران نشده است، ضمن این‌که اگر خانواده‌ای ادعا کند توان مالی ندارد همین مبلغ نیز از آنها گرفته نمی‌شود.

مدیرعامل سازمان بهشت زهرا (س) در گفت‌وگو با جام‌جم درباره ملزم کردن شهروندان به خرید قبرهای سه طبقه نیز توضیح می‌دهد: با مطرح شدن موضوع کاهش تدریجی ظرفیت بهشت زهرا مدتی است که تمام قبور در همه قطعات سه طبقه احداث می‌شود و به همین دلیل ترجیح بر آن است که هنگام دفن متوفی دو طبقه دیگر نیز یکجا فروخته شود.

به گفته توکلی‌نژاد، در قطعات جدید یک طبقه رایگان برای دفن متوفی حساب می‌شود و فقط 250 هزار تومان بابت خدمات کفن و دفن شامل تغسیل، تدفین و مداح از خانواده متوفی دریافت می‌شود، پس از آن به خانواده متوفیان پیشنهاد می‌شود اگر تمایل دارند با پرداخت 700 هزار تومان دو طبقه دیگر را نیز خریداری کنند که به آنها سند هم داده می‌شود.

وی به فروش قسطی قبور قطعات جدید به خانواده متوفیان هم اشاره کرده و می‌گوید: از آنجا که ممکن است پرداخت همین مبلغ 700 هزار تومان هم برای برخی خانواده‌ها دشوار باشد این مبلغ به صورت اقساط چند ماهه از آنها دریافت می‌شود.

البته به گفته مدیرعامل بهشت زهرا(س)، فروش اقساطی شامل قبور قطعات قدیمی نمی‌شود.

اگر قرار است از آشنایی که یک قبر رزرو شده دارد به صورت توافقی قبر بخرید تا دیگر نیازی برای مراجعه حضوری به سازمان بهشت زهرا نداشته باشید، بهتر است دست نگه دارید چون این کار غیرقانونی است.

مدیرعامل سازمان بهشت زهرا (س) به شهروندانی که برای فروش قبور رزرو شده خود آگهی چاپ می‌کنند، هشدار می‌دهد: هرگونه خرید و فروش قبر خارج از چارچوب سازمان بهشت زهرا و به صورت شخصی و توافقی بین شهروندان ممنوع است چون حتی اگر توافقی هم انجام شده باشد، فروشنده بدون اطلاع و اجازه سازمان بهشت زهرا نمی‌تواند قبر خود را به خریدار منتقل کند و با متخلفان هم برخورد می‌شود.

شاید قیمت‌های میلیونی فروش قبر در قطعات قدیمی در راستای تامین مالی و ارائه خدمات بهتر به 70 درصد شهروندانی که از قبور قطعات روز رایگان استفاده می‌کنند، باشد و در کنار این موضوع فروش قسطی قبور هم اقدام مثبت دیگری برای حمایت از قشر با درآمد متوسط جامعه است، اما اگر کمی منطقی نگاه کنیم باز هم این موارد نمی‌تواند توجیهی برای قیمت‌های چند ده میلیونی و فروش تحمیلی قبرهای چند طبقه به شهروندان باشد.

پوران محمدی / گروه جامعه