سرگردانی مردم در پیچ وخم محاکم قضایی

آنها جماعت «استیصال» هستند.یک به یک از پله های امید و ناامیدی گذشته اند ، خانه «داد و بیداد» را پر کرده اند و به اینجا رسیده اند.

کد خبر: ۵۰۱۴۰

«از بس آمدیم و رفتیم ، داد و بیداد کردیم ، امروز آمدیم گفتند وقت نیست آقای قاضی پرونده های دیگری دارد، قرار شما برای 20 روز دیگر. رفتیم و 20 روز دیگر آمدیم باز همان شد که بود تا 20 روز دیگر» و از داد و بیداد و فریاد و گریه های بلند بلند پیش قاضی و مسوولان شعبه به سکوت رسیدند. حال سکوت آنها یعنی معلق ماندن بین «گذشته و آینده». خیلیها حتی نامشان را نمی گویند اما حاضرند تا 20 روز دیگر که نوبت رسیدگی دارند ، یک ریز حرف بزنند. از گذشته به امروز بیایند و از آینده بگویند. یکی هست که می گوید: 15سال است به خاطر یک اختلاف ملکی می آیم و می روم . مگر همه کسانی که به دادگاه ها می آیند قاتل ، جانی و قاچاقچی هستند ؛ چرا باید کسانی که آبرو دارند ، هر بار پایشان به این جاها کشیده می شود ، یک بار بمیرند و زنده شوند؛ شاکی دیگری که نمی خواهد خود را معرفی کند و در دادسرای شعبه 6 سرگردان به این سو و آن سو می رود ، می گوید: در شرایط کنونی متهمان از شاکیان راحت ترند و آزادانه می گردند. این شاکیان هستند که مرتب باید ماهها رفت و آمد کنند و پس از پیگیری های فراوان از خیر شکایت خود بگذرند. این جماعت از طولانی شدن وقت رسیدگی به پرونده های خود شکایت دارند. یکی از آنها به دادگاه به تجدیدنظر دیوان عالی کشور آمده است ، یکی هنوز در شعبه دادگاه بدوی سطرهای اول «دادوبیدادش» را سیاه می کند. دیگری به خونخواهی فرزندش آمده است و.... همه آنها می ترسند که نامی از خود بر جای بگذارند و بی نشان گم شوند. رسول اما استثنا است. او می گوید: «آن را که حساب پاک است از محاسبه چه باک است». «تا به حال بیشتر از 8 بار مراجعه کرده ام ، ولی خبری از رسیدگی به پرونده ام نیست ، متهم ، که با او تصادف کرده ام ، حاضر نیست به دادگاه بیاید و..».

ما هم ناراضی هستیم اما...

«ما هم ناراضی هستیم ، اما...» این جمله ، فصل مشترک تمام کسانی است که در نقطه مقابل جماعت «استیصال» و مانده در انتظار رسیدگی به پرونده ها و درمانده از برخی ناعدالتی ها هستند. مدیران عالی قضایی حجم بالای پرونده ها را به رخ می کشند و می گویند: یک قاضی به طور معمول روزی باید به 10 تا 12 پرونده رسیدگی کند. آنها مدام از آمار 6 میلیونی پرونده های قضایی سخن می گویند. رئیس قوه قضاییه که 6 سال پیش با شعار توسعه قضایی بر سر کار آمد ، هدف اصلی اش از این شعار را کاهش پرونده ها و بالا بردن سرعت و کیفیت رسیدگی به آنها می داند. رئیس دیوان عالی کشور در یک جمع رسمی متشکل از قضات این دیوان در مقابل خبرنگاران می گوید: «24هزار پرونده قضایی در دیوان عالی وجود دارد» و تمام اینها به معنی اعتراف صادقانه به نارضایتی از وضع موجود است . همچنان که تمام مسوولان عالی ، میانی و حتی رده پایین قضایی به این نارضایتی معترفند. مردمی که به هر دلیل - خواسته و ناخواسته - پایشان به دادگاه کشیده شده است ، همچنان که از طولانی شدن زمان رسیدگی به پرونده ها شکایت دارند ، در کنار آن و بیشتر از بی توجهی ها می نالند.

کمبود قضات با تجربه

دکتر هاشمی ، قاضی دیوان عالی کشور معتقد است : استخدام قضات بعضا ناتوان و کم تجربه و انعکاس نامطلوب عملکرد آنها حرمت قضات را خدشه دار کرده است . او می گوید: نباید اجازه داد کسانی به صرف درس خواندن و بدون تجربه و کفایت عملی ، به قضاوت بپردازند؛ چون در آن صورت نمی توانند آرامش و اقتدار قضات را حفظ کنند. محمود شیرج ، رئیس حوزه نظارت قضایی ویژه در قوه قضاییه نیز با تایید حجم بالای پرونده های قضایی می گوید: تلاش تمام مسوولان قضایی این است که با ارائه برنامه ها و طرحهای قابل اجرا از حجم پرونده ها بکاهند و زمان رسیدگی به آنها را کاهش دهند. به اعتقاد او ، بالا بردن اطلاعات قضایی و حقوقی مردم می تواند آنها را از افتادن در ورطه برخی مرافعات حقوقی حفظ کند و استفاده از وکیل و مشاور حقوقی و بالا بردن درصد آن نیز می تواند زمان رسیدگی به پرونده های قضایی را کوتاه تر و احکام صادره را دقیق تر کند. در کنار اینها قضات و مسوولان قضایی به بالا گرفتن کار شوراهای حل اختلاف و تغییر مسیر پرونده های حقوقی صنفی به واحدهای حل اختلاف خارج از دادگاه ها امید بسته اند ، آنها به «شاید وقتی دیگر» امید بسته اند و دادی که به بیداد نرسد.