مردی که خار چشم دشمنان بود

شهید بهشتی اولین رئیس دیوان عالی کشور پس از انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷، اولین دبیرکل حزب جمهوری اسلامی و نایب رئیس مجلس خبرگان قانون اساسی بود، اما آنچه او می‌گفت این بود: ما شیفتگان خدمتیم نه تشنگان قدرت.

سیدمحمد حسینی‌بهشتی در دوم آبان ۱۳۰۷ در محله لومبان اصفهان در یک خانواده روحانی چشم به جهان گشود. وی در 4 سالگی به مکتب رفت و پس از گذراندن دوره ابتدایی و بعد از شهریور 1320 تعاملش با شاگردان مدارس دینی بیشتر و به طلبگی علاقه‌مند شد، از این رو در 14 سالگی دبیرستان را رها کرد و در مدرسه صدر اصفهان به تحصیل پرداخت. در سال ۱۳۲۵ راهی قم شد. در قم درس خارج فقه و اصول را نزد سیدمحمد محقق‌داماد و امام خمینی فراگرفت.

وی علاوه بر تحصیلات حوزوی، تحصیلات آکادمیک خود را هم ادامه داد و با درجه دکتری در آلمان فارغ‌التحصیل شد.

آیت‌الله بهشتی از سال 1341 به رهبری امام(ره) مبارزات خود را آغاز کرد و در سال 1342 بر اثر فشار و تهدید ساواک به تهران انتقال یافت و با جمعیت هیات‌های موتلفه ارتباط پیدا کرد.

هنگامی که انقلاب اسلامی در آستانه پیروزی قرار گرفت و شورای انقلاب تشکیل شد، دکتر بهشتی اولین فردی بود که از سوی امام راحل به عضویت این شورا انتخاب و با پیروزی انقلاب به عنوان دبیر شورای انقلاب معرفی شد. بعد از تعیین اعضای مجلس خبرگان به انتخاب مردم، تدوین قانون اساسی را به عهده گرفت و با آوردن دلایل و براهین مستند اصل ولایت فقیه را در مجلس خبرگان به تصویب رساند.

در آن زمان شهید بهشتی که همواره معتقد به نظم و برنامه‌ریزی و تشکیلات بود با صلاحدید امام خمینی(ره) حزب جمهوری اسلامی را با همفکری و همکاری رهبر معظم انقلاب تشکیل داد و تا هنگام شهادت به عنوان دبیرکل حزب جمهوری اسلامی انجام وظیفه کرد.

مظلومیت شهید بهشتی در طول خدمتش به سبب تهمت‌هایی که دشمنان به وی می‌زدند، بیشتر آشکار شد. با این وجود او در یکی از سخنرانی‌هایش گفت: «ما زیر بار سختی‌ها، مشکلات و دشواری‌ها قد خم نمی‌کنیم. ما راست قامتان جاودان تاریخ خواهیم ماند. تنها موقعی سرپا نیستیم که یا کشته شویم یا زخم بخوریم و بر خاک بیفتیم و در غیر این صورت، هیچ قدرتی نمی‌تواند پشت ما را خم کند».

اندیشه سیاسی و اجتماعی شهید بهشتی ناشی از ایدئولوژی اسلامی و نحوه برداشت او از تعالیم اسلام بود. او را باید یک عالم اسلام‌شناس و یک مصلح روحانی دانست که به شیوه صد درصد اسلامی بدون دنباله‌روی از غرب یا التقاط میان اسلام و شیوه‌های غربی، طالب اصلاح جامعه بود. او می‌اندیشید که اسلام هم دین است و هم دولت، هم ایدئولوژی است و هم نظام حکومتی.

رهبر معظم انقلاب در مورد شهید بهشتی می‌فرمایند: «شهید بهشتی یکی از آن شخصیت‌هایی بود که یک حالت استثنایی در آنها مشاهده می‌شود. می‌دانید آدم‌ها دو جور هستند. یکی، آدم‌هایی که هیچ ویژگی استثنایی در آنها نیست. با استعدادند، بافکرند، ارزشمندند، ولی عادی و معمولی‌اند. لکن بعضی هستند که از معمول انسان‌ها یک چیزی بیشتر دارند، یک برجستگی در اینها وجود دارد.

این برجستگی خیلی زود فهمیده نمی‌شود، در گذشت زمان مشهود می‌شود و بهشتی از این قبیل بود. او دارای فکر بلندی بود. مغز قوی و فعالی داشت. علاوه بر این، دارای اراده و روحیه ممتازی بود. بر خود و احساسات خویش شدیدا غالب بود. بیشتر یک فرد متفکر بود تا احساساتی؛ گرچه گاهی اوقات احساسات او یک جمعیت میلیونی را به جوش می‌آورد».

این یاور بزرگ امام(ره) هفتم تیر 1360 در 53 سالگی از میان خاکیان رخت بربست و ایران اسلامی را داغدار کرد. انفجار بمب توسط منافقین کوردل در ساختمان حزب جمهوری اسلامی، او و 72 لاله سرخ ایثار و اخلاص را پرپر ساخت.

هنگامی که بهشتی و 72 تن از یارانش در دفتر حزب جمهوری اسلامی در سرچشمه تهران به شهادت رسیدند، امام درباره‌اش فرمود: ملت ایران سرافراز است که مردانى را به جامعه تقدیم مى‏کند که خود را وقف خدمت به اسلام و مسلمین کرده بودند.

کتایون مافی / گروه سیاسی