سوغات حج یا بار کج؟

به گزارش روز شنبه جام جم آنلاین به نقل از نشریه زائر، متاسفانه این سنت پسندیده همانند بسیاری از سنت های ناب ایرانی دستخوش تغییرات شده به نحوی که اکنون چاووشی خوانی در زمان بدرقه حاجی از بین رفته است.

تغییرات مشهود در سنت مناسک حج موجب شده تا هزینه حجاج برای سفر به حج دو برابر شود و حاجی به جای پرداختن به آداب و مناسک حج و ادای مستحبات، دغدغه خرید سوغاتی و سالن غذاخوری برای پذیرایی از میهمانان را داشته باشد.

این در حالی است که مقام معظم رهبری در بیانات سال گذشته خود در جمع متولیان حج فرمودند:«بهتر است حجاج ایرانی به جای هزینه سفره های ولیمه و سوغاتی های گران قیمت به فکر آسیب دیدگان سیل پاکستان باشند و به آنان کمک کنند».

 ولیمه حاجی باید طعم آسمانی داشته باشد

یک روحانی کارشناس حج در مورد فرهنگ غالب حجاج ایرانی در مراسم و میهمانی های بعد از حج و خرید سوغات و هدایا می گوید: حج به عنوان فروع دین و از واجبات است و چون این واجب برگرفته از ندای آسمانی بوده پس باید تمامی اعمال و مناسک آن قبل و بعد از حج نیز آسمانی باشد در حالی که این ارزش به یک ناهنجاری تبدیل شده است.

وی می افزاید: در مناسک آسمانی و معنوی حج مسائلی همچون کارت های دعوت گرانقیمت، سالن ها و تالارها و رستوران ها و سوغاتی های سنگین تعریف نشده است زیرا ولیمه حاجی باید طعم آسمانی داشته و سفره ولیمه حج هم باید جایی پهن شود که آن مکان با فضایی معنوی ذهن و فکر میهمان را به سوی حضور میزبان به خانه خدا تداعی کند.

وی با بیان اینکه سفره ولیمه حاجی مستحب بوده و خیرات و برکات زیادی به همراه دارد می گوید: امام علی (ع) سر سفره حاجی رفتند و وقتی دیدند بر سر این سفره فقیری حضور ندارد متاثر شدند در حالی که بر سر سفره های برخی از حجاج ایرانی حتی اقوام فقیر هم دعوت نمی شوند و میهمانی های حج بیشتر جنبه تشریفاتی و چشم و همچشمی دارد.

دعوت از میهمانان برای دید وبازدید زایر خانه خدا بیشتر از جهت گردهمایی مسلمانان و اقوام و آشنایان حائز اهمیت است تا در فضایی روحانی با طعامی معنوی حاجی بتواند ذره ای از صفای صفا، مرام مروه، معرفت عرفات و شعور مشعر را به دیگران منتقل کند ولی آیا میهمانی های حجاج ایرانی اینگونه است؟

وی معتقد است و در این میان نقش وعاظ و رسانه ها برای تبیین فرهنگ صحیح مناسک حج در جامعه حائز اهمیت است.

وی با بیان اینکه ایرانی ها رفتن به حج را بسیار سنگین و سخت می گیرند، اظهار می دارد: متاسفانه بسیاری از حجاج ایرانی قبل از اعزام مبالغ زیادی را برای مناسک غیرضروری بعد از حج اعم از برپایی میهمانی، کرایه سالن، فیلمبرداری و ... کنار می گذارند که در برخی از موارد حتی این مبالغ را قرض می کنند.

وی می افزاید: برای شکستن و تغییر این فرهنگ غلط در جامعه باید قبل از اعزام به حج، حجاج را با اصل اثر بخشی حج در روح و روان آدمی و دلبستگی از هوا و هوس های دنیوی آشنا کرد تا خرید از فروشگاه های پر زرق و برق مکه و مدینه را جزو اصلی مناسک حج لحاظ نکنند.

حجت الاسلام والمسلمین سید علی قاضی عسکر نماینده ولی فقیه در سازمان حج و زیارت نیز در این باره می گوید: گروهی از زائران براساس چشم و همچشمی خرید می کنند، گروهی دیگر به بهانه خرید جهیزیه و لوازم خانه خرید می کنند و بخشی هم می گویند به ما سفارش شده است.

براساس احادیث اسلامی خردی هدیه و سوغات بخشی از حج است و پیامبر اسلام (ص) هم از زائران حج طلب خرما و آب زمزم می کرد زیرا رنگ و بوی حرمین شریفین را داشت ولی متاسفانه در سال های اخیر مکه و مدینه بازار کشورهایی شده است که حتی به خدا هم اعتقاد ندارند. دانشگاه ها، رسانه ها، ائمه جماعات و مساجد فرهنگ غلط خرید سوغاتی های گران قیمت و غیرمعنوی را از فرهنگ حج حذف کنند.