این توطئه خطرناک نیست

مجید اوجی که از حدود سال 59 فعالیت خودش را در حیطه تهیه کنندگی آغاز و تا امروز نزدیک به 15 سریال و 12 تله‌فیلم را تهیه کرده است، می‌گوید: «تقریبا جز اولین کسانی بودم که برای مناسبت‌های ویژه سریال می‌ساختم.» سریال مهر و ماه، روزهای زندگی، سفر سبز، مشق شب، ماه عسل و تا رهایی از جمله سریال‌هایی هستند که طی این سال‌ها تهیه کرده است. پس از سریال‌هایی چون امشب و نشانی، این سومین تجربه همکاری وی با رامبد جوان است. اوجی می‌گوید: «حدود یک سال پیش بود که فلورا سام، طرح اولیه داستان را به من پیشنهاد کرد. تقریبا 5 قسمت از داستان آماده بود که قصه اصلی به نگارش درآمد.» وی در ارتباط با همکاری مجدد با جوان می‌افزاید: «سبک کارگردانی رامبد جوان را دوست دارم و در عین حال، همیشه شباهت‌هایی در طرز فکر بین او و خودم می‌بینم. به نظر من جوان از آن کارگردان‌هایی است که بسیار در کار خودش تبحر دارد. به نظرمن با این همه سابقه کاری به نوعی با ذائقه مخاطب آشناست و رگ خواب مخاطب خود را بخوبی می‌شناسد. برای انتخاب بازیگر هم گفت‌وگوهای زیادی انجام شد و در نهایت تصمیم گرفتیم برای همه نقش‌ها از بازیگران سرشناس و چهره استفاده کنیم.» اوجی معتقد است همه مجموعه‌هایی که در دفتر او تهیه و تولید می‌شود به نوعی فضای شاد و مفرحی دارد. او می‌گوید: «ایجاد این فضا برایم مهم است، البته همیشه می‌کوشم داستان‌هایی را انتخاب کنم که در کنار فضای مفرح خود، پیامی هم برای مخاطب داشته باشند. معمولا انتخاب صرف یک داستان فقط سرگرم کننده را نمی‌پسندم. توطئه فامیلی هم مبرا از این اتفاق نبود و در واقع نوع طنز و قالب داستانی این سریال در ادامه مجموعه‌های گذشته این دفتر، مثل نشانی و ماه عسل بود.» اوجی در پاسخ به این پرسش که چرا فضای شمال کشور را به عنوان لوکیشن اصلی این مجموعه انتخاب کرده است، توضیح می‌دهد: «انتخاب این فضا تنها برای ایجاد یک تنوع ساختاری در فضای سریال‌سازی بود، چرا که می‌خواستیم کمی از فضای آپارتمانی سریال‌ها جدا شویم.» وی در ادامه می‌گوید: «فکر می‌کنم در انتخاب نویسنده و کارگردان کار خوب عمل کردم، چرا که در بحث نگارش قصه، خانم سام به شخصیت‌پردازی توجه خاصی داشتند و رامبد جوان هم بخوبی در پرداخت تصویری شخصیت‌ها موفق است.»

کیان اولاد وطن، طراحی چهره‌پردازی توطئه فامیلی را به عهده داشته است. او می‌گوید: «از سال 75 با کلاس‌های جلال معیریان کار چهره‌پردازی را شروع کردم. بیشتر فعالیت‌هایم طی این سال‌ها در فیلم‌های سینمایی چون زیر نور ماه و پابرهنه در بهشت بوده است. حدود یک سالی هم می‌شود که در مجموعه‌هایی با محتوای طنز حضور دارم.» اولاد وطن معتقد است: «با این‌که فضای حرفه‌ای کار مناسب بود، ولی یک مساله عمده وجود دارد و آن هم این که به نظر من باید وقت و هزینه بیشتری برای چهره‌پردازی یک کار طنز در نظر گرفته شود. یک کار طنز به ابزار‌های زیادی برای پیشبرد فهم فانتزی خود نیاز دارد، چون یک طنز موقعیت، بار اصلی خود را با تیپ‌سازی شخصیت خود پیش می‌برد. اتفاقی که به عقیده من در این مجموعه نیفتاد. ما پیش تولید بسیار کمی داشتیم و در عین حال بازیگران زیادی که خیلی از آنها باید در یکی دو تیپ شخصیتی ظاهر می‌شدند. مثلا امیر جعفری قرار بود در این پروژه در دو تیپ به نام‌های پویا و رامین بازی کند و ما تنها یک روز فرصت داشتیم که روی طراحی گریمش کار کنیم. چنین مساله‌ای خاص این کار نیست و به عقیده من باید خیلی اساسی‌تر و عمقی تر با آن برخورد شود. در ایران از طراح چهره‌پردازی همه چیز انتظار می‌رود. خود من خیلی اوقات مجبور بودم به دلیل کمبود زمان تکنسین گریم هم باشم و فکر می‌کنم به لحاظ حرفه‌ای خیلی درست نیست.» اولادوطن در ادامه می‌گوید: «کار طنز معمولا ریسک بالایی می‌طلبد بخصوص این‌که نوع گریم به کار رفته در شخصیت‌ها نباید خیلی غلو شده و گل درشت جلوه کند. در این کار برای طراحی چهره‌پردازی خیلی دست من باز نبود و خیلی جاها حتی فرصت این کار را هم نداشتیم که بتوانیم پلان به پلان، گریم بازیگر را چک کنیم. به هر حال لازم می‌دانم از گروه اجرای چهره‌پردازی در این مجموعه آرمین مظفری، پانته‌آ پاینده و علی شفیعی تشکر کنم و امیدوارم مجموعه با همه زحمتی که برای آن کشیده شد بخوبی دیده شود.»

امیرحسین رسولی، مدیر صدابرداری این مجموعه بوده است. پس از حدود 17 سال فعالیت در حیطه دستیاری صدا، این اولین تجربه حضور جدی او در تلویزیون به شمار می‌رود. رسولی می‌گوید: «به دعوت مجید اوجی وارد کار شدم. یکی از مسائلی که دوست دارم حتما راجع به آن صحبت کنم، حرفه‌ای بودن گروه است. در این مجموعه اعضا، تمام و کمال مسوولیت خود را پیش می‌بردند و به نظر من همه اینها به خاطرحضور رامبد جوان بود. در این پروژه بیشتر لوکیشن‌های کار در فضای داخلی بود و همین موضوع کنترل کار را راحت‌تر می‌کرد.» وقتی از او می‌پرسم در طول کار چندبار پیش آمد که به دلیل وارد شدن بوم صدا درون کادر مجبور شدند صحنه را مجدد بگیرند، در پاسخ می‌گوید: «خوشبختانه مدیر تصویربرداری این کار کسی بود که سال‌هاست در این حیطه فعالیت می‌کند. به همین دلیل معمولا نورپردازی کار به‌گونه‌ای بود که مشکلی در این زمینه برای گروه صدا به وجود نمی‌آورد. خود من هم همیشه سعی می‌کردم کمتر مشکل اینچنینی در طول کار به وجود بیاید. با همه این تفاسیر، گاهی هم بوم صدا وارد کادر می‌شد و کار به برداشت مجدد می‌رسید. طی این سال‌ها کمتر دیده بودم صدابرداری برای یک کارگردان تا این اندازه مهم باشد. هر چیز ظریف و کوچک هم از نظر او دور نمی‌ماند.»

مهدی دیلمی در این مجموعه طراحی صحنه و لباس را به عهده داشته و فارغ‌التحصیل دانشکده سینما تئاتر از دانشگاه هنر است. از سال 78 به عنوان دستیار صحنه در مجموعه‌هایی چون پس از باران و خانه‌ای در تاریکی فعالیت داشته است. وی می‌گوید: «اوایل پاییز سال گذشته، تصویربرداری مجموعه آغاز شد و این فصل زمان بسیار مناسبی بود که بتوانیم از فضای سرسبز شمال کشور بیشترین استفاده را ببریم، چرا که به اعتقاد من طراحی لباس و صحنه برای مجموعه‌ای که بار طنز دارد، بسیار مهم است.» دیلمی در ادامه می‌گوید: «وقتی قرار شد کل تصویربرداری مجموعه در شمال باشد من به عنوان طراح صحنه یکی از کسانی بودم که بشدت از این موضوع استقبال کردم، چرا که فضای آن فصل بشدت به حس و حال یک کار اینچنینی کمک می‌کرد. فضاهای خارجی منازل ویلایی هم که در نظر گرفته شده بود بسیار برای یک طراحی صحنه خوب که در شأن کار باشد به ما میدان می‌داد. چند بار برایم پیش آمد که یکی دو صحنه از مجموعه‌ای را خارج از تهران کار کنم، ولی این‌که کل مجموعه را در چنین فضایی داشته باشیم برایم پیش نیامده بود. در انتخاب نوع لباس‌های بازیگران محدودیت زیادی داشتیم و خود زمان کم هم به این قضیه بشدت دامن می‌زد. به هر حال مجبور بودیم یک جورهایی محدودیت‌های زمانی و محدودیت‌هایی را که از جانب تهیه‌کننده به ما اعمال می‌شد، به دوش بکشیم. در کل، پروژه توطئه فامیلی و همکاری با بچه‌های این گروه را دوست داشتم و امیدوارم باز هم برایم موقعیتی فراهم شود که بتوانم با این گروه و کارگردان همکاری کنم.»

محسن فلاحی، در سمت مدیر تصویربرداری مجموعه توطئه فامیلی حضور داشته است. وی مدرک لیسانس تصویربرداری از جهاد دانشگاهی دارد و فعالیت هنری خود را از سال 74 با دستیار تصویربرداری آغاز کرده است. مجموعه‌هایی چون راه نجات،ماه عسل و زمانی برای پشیمانی ماحصل حضور او طی این سال‌ها هستند. فلاحی می‌گوید: «از طرف مجید اوجی برای این پروژه دعوت شدم. قبلا هم پیش آمده بود که در کار طنز حضور داشته باشم.» وقتی از او درباره چگونگی انجام این کار می‌پرسم در پاسخ می‌گوید: «کار در این مجموعه با 2 دوربین انجام می‌شد، چرا که جوان معتقد بود پلان‌های گرفته شده با 2 دوربین از جهاتی به تداوم حس بازیگر کمک خواهد کرد. این فکر خوبی بود و به پیشبرد کار کمک شایانی ‌کرد. بخصوص این‌که دست تدوینگر کار برای ایجاد پلان‌های درست و بجا بشدت باز است. ولی از طرفی به عقیده من این مساله حرفه‌ای بودن گروه تصویر را زیر سوال می‌برد، چون معمولا این شبهه را به وجود می‌آورد که کار با 2 دوربین بسیار راحت است. وقتی با جوان برای میزانسن کار و قرار گیری محل دوربین صحبت می‌کردیم او معتقد بود ایجاد هر نما باید همه جوره در خدمت متن فیلمنامه، پیامی که قرار است با آن نما رسانده شود و نیز حس بازیگر باشد.» فلاحی می‌گوید: «معمولا شب‌هایی که فرصت داشته باشم حتما کار را دنبال می‌کنم. امیدوارم با همراهی همه عوامل توانسته باشیم لحظات شادی را برای مردم به وجود آورده باشیم.»

مریم امیرجلالی از بازیگرانی است که پس از حضور مداوم طی این سال‌ها دیگر یک چهره آشنا و جذاب برای مخاطب امروز تلویزیون است. امیر جلالی چند سالی است در مجموعه‌های مختلف سیما ایفای نقش کرده و با حضور در سریال‌هایی چون ترش و شیرین، متهم گریخت، خانه به دوش، چاردیواری و... به یک بازیگر همیشگی مجموعه‌های طنز تبدیل شده است. وی در پاسخ به این سوال که چرا باز هم در مجموعه‌ای طنز حضور یافته می‌گوید: «کار طنز را بسیار دوست دارم بخصوص این‌که مخاطب هم دیگر عادت کرده است من را در کارهای طنز ببیند. به نظر من این حضور مداوم در یک عرصه بازیگر را به کلیشه شدن نمی‌رساند، چرا که هر طنزی برای خود خصوصیات منحصربه‌فردی دارد. توطئه فامیلی هم جدا از این اتفاق نبوده، چون ابتدا کارگردانی کار بلد چون رامبد جوان را به همراه دارد و دوم این‌که نوع بار طنزش، طنز موقعیت است که حتی خیلی جاها دست بازیگر را باز می‌گذارد که خودش یک کمدی موقعیت را ایجاد کند.» امیرجلالی معتقد است: «بازیگران حرفه‌ای و خوبی برای این مجموعه انتخاب شدند که هر کدام سال‌هاست در این حیطه فعالیت دارند. داستان خوبی هم برای این مجموعه در نظر گرفته شده چون علاوه بر موقعیت‌ها و گره‌های داستانی زیادی که دارد، موقعیت طنز را به مسیر مسخرگی و لودگی نمی‌کشاند. به نظر من این کار، هم یک طنز موقعیت است و هم یک طنز اجتماعی. وقتی سریالی با مفهوم و محتوای خود بتواند هم بزرگسال و هم کوچک را با خود همراه سازد پس حتما توانسته در حیطه مسوولیت خود بخوبی عمل کند. نظر نویسنده کار هم بر این بوده که داستان در هیچ کجا دیالوگ زننده نداشته باشد.» امیرجلالی در ادامه می‌گوید: «بارها از من پرسیده‌اند که چرا فقط در کارهای طنز بازی می‌کنم. نمی‌دانم در پاسخ باید بگویم متاسفانه یا خوشبختانه این اتفاقی است که به هر حال افتاده و می‌افتد و شاید انتخاب آن خیلی دست خود من نیست. به نظر من نویسندگان ما باید دقت بیشتری بکنند و نقش‌هایی که در داستان‌هایشان می‌نویسند را از همان اول برای بازیگر مشخصی در نظر نگیرند. چرا اینقدر ما از ایجاد تنوع در کارهایمان خودداری می‌کنیم؟ من در تمام کارهایی که تا امروز انجام داده‌ام خیلی کار متفاوتی ندارم، چون گریم خاصی روی صورت من انجام نمی‌شود و همین یکنواختی در نوع چهره‌پردازی بازیگر است که او را به ورطه کلیشه شدن می‌کشاند.» امیرجلالی معمولا در همه نقش‌هایی که تاکنون به عهده داشته خیلی روان و باورپذیر ظاهر شده است. خودش دراین‌باره می‌گوید: «چون هیچ وقت برای نقشی که بازی می‌کنم ادا در نمی‌آورم. همیشه فکر می‌کنم به نوعی با نقش زندگی می‌کنم و معمولا سر صحنه هم هیچ توجهی به حضور دوربین ندارم.»

گوهر خیراندیش در این مجموعه نقش یک عمه با درایت را با لهجه شیرین شیرازی بازی کرده است. وی درباره حضور خود در این مجموعه می‌گوید: «به دلیل دوستی با فلورا سام وهمکاری سابق با مجید اوجی حضور در این مجموعه را پذیرفتم. سال‌ها پیش در مجموعه‌هایی چون این شهر بی‌نهایت و همسایه‌ها با ایشان همکاری کرده بودم و دوست داشتم بار دیگر در این گروه حضور داشته باشم. وقتی این نقش به من پیشنهاد شد قسمتی از فیلمنامه که به نقش من مربوط می‌شد به دستم رسید و همان موقع بود که برای بازی به رامسر رفتم. طنز توطئه فامیلی برایم جذاب بود، چرا که قرار بود من در بخشی از آن، نقشی را با طنزی تلخ ارائه کنم.» وقتی از او می‌پرسم آیا مجموعه توانسته است تمام و کمال رضایت خاطر او را فراهم آورد، توضیح می‌دهد: «متاسفانه سریال را ندیدم و فقط آن بخشی را که به کار خودم مربوط می‌شده دنبال کردم، ولی به طور حتم یقین دارم این مجموعه خواهد توانست رضایت خاطر مخاطبان خود را به همراه داشته باشد.» گوهر خیراندیش معمولا در نقش زن‌های مقتدر، با درایت ولی در عین حال دلسوز ظاهر می‌شود. خودش می‌گوید: «این نقش هم جدا از این فاکتور‌ها نبود. نقش من یک زن دلسوز و با محبت، ولی با معیارهای سنتی و قدیمی خاص خودش بود. اصولا بازی در این نقش‌ها را دوست دارم. شخصیت‌هایی که به قول معروف، انعطاف‌پذیری زیادی دارند.» گوهر خیراندیش از بازیگرانی است که به گفته خودش هیچ‌گاه فاکتور خاصی را در نوع بازی‌اش لحاظ نکرده و این دقیقا همان ویژگی‌ای است که او را به بازیگری دوست داشتنی با همان بازی روان همیشگی‌اش تبدیل کرده است.او می‌گوید: «معمولا نقش‌هایم را با وسواس انتخاب می‌کنم و می‌کوشم خودم ویژگی‌هایی را به آنها اضافه کنم.»